Nýi tíminn - 29.01.1953, Page 1

LESIÐ
grein Nönnu Ólaísdótlur
an í Kína á 3. síðu.
,Kon-
FORUSTDGREIN:
Ábu rðarverksmiðjan stærstí
þjófnaður í sösu íslands.
Fimmtudagur 29. janúar 1953 — 12. árgangur — 4. tölublað
Tilætlnnin msð stofnun Framkifæmdabankans;
Einar OSgeirsson íleftir oían af fyrirœtíun-
um affurhaldsins í efnahagsmálum
Tilætlunin með stoínun Framkvæmdabankans er
■ sú að losa Alþingi, að miklu leyti ríkisstjórnina
og þó einkum alla þá banka er nú starfa, undan
„áhMgjum" af því hvernig stjórnao er grundvall-
. aratriðum efnahagslffs landsins, fjárfestingarpóli-
tíkíniii. Þau únál á að. fela einum banka, stoínuð-
um vegna erlgndra fýrirmæla, með einum banka-
stjóra skipuðum samkvæmt erlendum kröfurn.
Þessi banki á jafnframt að einoka öll lán til
landsins, og hann á að hjálpa. þeim einkaauðvalds-
klíkum sem næst standa ríkisstjórninni til að söisa
undir sig stórfyrirtæki í ríkiseign. Hann á að
tryggja í miklu ríkara. mæli eínahagslegt alræði
Bandaríkiaauðvaldsins á íslandi, í samvinnu við
íslenzka leppa þess, og mun íyrirhuguð stóriðja í
sambandi við virkjun íslenzks vatnsafls, til að mala
gull erlendu auðvaldi.
Á þessa leið vor.u ályktanir
Einars Olgeirssonar um frum-
varpið um Framkvæmdabanka
íslands sem kom til 1. umr. í
Neðrideild nýlega.
I ýtarlegri ræðu rakti Einar
lið fyrir lið tilgang bandaríska
auðvaldsins og innlendra leppa
þess með þessari bankastofnun.
Með óyggjandi rökum sýndi
Einar fram á eins og Brynjólf-
ur Bjarhason í umræðunum í
cfri deild, að mótvirðissjóour-
inn væri eign íslenzka ríkisins,
og enginn fótur væri fyrir því
í íslenzkum né bandarískum
lögum og heldur ekki í neinum
samningum að Bandaríkjamenn
hefðu no'kkurt íhlutunarvald
um ráðstöfun þess fjár sem
endurgreitt væri af mótvirðis-
sjóðslánum.
En Framikvæmdabankinn
væxi einmitt stofnaður í því
skyni að gera slíka bandaríska
íhlutun mögulega til frambúð-
ar, og þess vegna væru varn-
aðarorð Jóns Árnasonar um
nauðsyn þess að forðast slíka
íhlutun, fram Ícomin.
Annar höfuðtilgangur bank-
ans væri að valda gerbreytingu
á. þeirri stefnu sem til þessa
hefði verið fylgt á Isl. að i'iki og
bæir ættu stærstu fyrii-tæki
landsins. Nú væri yfirlýstur
tilgangur nýja bankans að
skipuleggja fyrir alvöru einka-
auðvald á Is-landi i miklu
stærra mæli en hér hefði
þekkzt.
Rakti Einar hneykslissöguna
um Ábui'ðarverksmiðjuna, en
síðasti þáttur þeirrar ljótu sögu
er einmitt afhending á hluta-
bréfum ríkisins til Fram-
kvæmdabankans, sem tekur við
þeim með þeirri yfirlýsingu
Benjamíns að þau verði seld,
og þá að sjálfsögðu samkvæmt
tilgangi bankans, einkaauð-
valdinu.
Öll var ræða Einars rök-
.*r
*J2-
W þúm hmÍGE strmhið úr
um mðmi Kéreustríðið hófst
Frá því KóreustríSiö hófst hafa 49.470 menn gerzt liö'-
hlaupar úr landhei. fíota og flugher Ba.ndaríkjanna.
Bandai'íska landvarnaráðu-
neytið hefur tiikynnt að 46.000
menn liafi strokið úr hernum,
851 úr flughernum, 1242 úr
flotanum og 1377 úr landgöngu-
liði flotans.
11.000 ófundnir
Herstjórnin segir að áf lið-
hlaupunum hafi 11.000 ekki
enn náðst. Hinir hafa verið
handteknir, dregnir fyrír her-
rétt og dæmdir til fangelsis-
refsingai'. Bandariskur hermað-
ur er skráður liðhlaupi er hann
hefur verið fjarverandi í 30
daga án leyfis. Flestir liafa
strokið er þeir héldu, að senda
æt‘ti sig til Kóreu.
studd, þungvæg mótmæli gegn
fyrirætlunum ríkisstjórnarinn-
ar í þessu máli. Lagði hann
enn sem fyrr áherzlu á að ís-
lendingar gætu komið upp stór-
iðju á Islandi og átt hana sjálf-
ir, en þyrftu ekki að láta hana
mala gull erlendu auðvaldi og
innlendum leppum þess.
Handritiíi eru að réttn lagi
eign Islendinga
segir Kaupmannahaínarblaðið Laiid ©g Felk
Kaupmannahafnarblaðið Land og Folk notar sýning-
una á íslenzku handrituhum til aö rninna á, aö þau eru
að réttu eign íslendinga.
Land og Folk, s'em er mál-
gagn Kommúnistaflokks ' Dan-
merkur, segir 17. þ. m. í texta
með mynd á fyrstu síðu, að
„handritih tilheyra að réttu lagi
íslenzku þjóðinni“. í grein jnni
í blaðinu er komizt svo að oi'ði,
að handritin séu „þrátt fyrir
tillögu sérfræðingauefndar um
afhendingu hluta þeirra til hins
rétta eigáada, íslendinga, enn
í vörzlu Dana.“
í niðuj'lagi gretnarinnar, í Land
og Folk segir: „Við höfum haft
tilhneigirígu til að halda í
Vegamálasfjóra var neitað m snjó-
bíla árið 1949
íslenzk stjórnarvöld ei'u frá-
munalega tornæm, en snjóavet-
til veírarfcrða
Akureyii. Prá fréttavitara.
I gær var fréttamönnum boðið
að aka upp i fjöll fyrir ofan Út-
garð með snjóbil sem bræðurnir
Þorsteinn og Garðar Svanlaugs-
synir hafa nýlega keypt til vet.r-
arferða í Eyjafirði. Heyndist bíll-
inn vel. Þetta er kanadískur bill,
af sömu gerð og Mýrdælingar
fcngu Búist er við a.ð billinn
kosti 90-100 þús. kr. Þorsteinn
og Garðar fengu 50 þús. kr. lán
til kaupanna hjá Laxárvirkjuninni
gegn þvi að billinn verði notaður
til eftli'lits með línunni og flytja
menn til viðgerða.
Bíll þessi. getur verið ýmist á
skíðum eða hjólum og tekur ör-
stutta stund að skipta um. Bíllinn
tekur 11-12 menn i sæti.
urinn i fyrra virðist þó hafa.
keimt þeim að ssijóbílar séu
nothæf verkfæri.
1 skýrslu sinni um fram-
ikvæmdir í vegamálum á s. I.
ári Sregir vegamálastjóri m. a.:
„Ég fór fram á fjárveitingu
1949 til kaupa á 2 slíkum bif-
reiðum (þ. e. snjóbílum) frá
Kanada, en fjárveiting fékkst
ekki. Síðan hafa flutzt hingað
til lands 9 slíkar bifreiðir, 3 j'rá
Kanada og 1 frá Svíþjóð af
líkri gerð, á beltum að aftan
og með framhjólum, sem taka
12—14 farþega eða fyllilega
1000 kg. af fiutningi, og 5
minni, er renna ekigöngu á
beltum og ætlaðar eru til smá-
flutninga og sleðadráttar. Hef-
ur fengizt noíkkur , reynsla og
virðast þær muni gefast vel,
svo sem vænta mátti, þótt þeim
séu vitanlega einnig takmörk
sett við erfiðar aðstæður“.
(handritin) eins og þau væru
oíkkar eign enda þótt þau til-
heyri að réttu lagi ísienzku þjóð
inni, það voru forfeður hennar
sem sköpuðu þessi einstæðu
menningarverðmæti. Sýningin í
Þjóðminjasafninu verður því ef
að líkum lætur ekki aðeins
fyrsta heildarsýning á hinum
fornu handritum heldur líka hin
síðasta".
í dönsku nefndinni, sem fjall-
aði um handritamálið, var Tor-
kild Holst, fulltrúi Kommún-
istaflokks Danmerkur, sá eini
sem lagði til að Islendingum
yrðu afhent öll íslenzk handrit
og skjöl í dönskum söfnum.
Kjölur að nýju
skipi
Hinn 19. þ. m. var lagður
kjölur að nýju vöruflutninga-
skipi, sem Eimskipaféiag Is-
lands hefur samið um smíðj á,
hjá skipasmíðastöð Burmeister
& - Wain í Kaupmannahöfn. Er
það hið fyrra af tveim skipum
sem smiðuð verða fvrir félag-
ið á þessu ári og var ráðgert
að þetta skip verði tilbúið ti).
afliendingar snemma á næsta
ári.
Skipið, sem nú hefur veri’ð
lagður kjölur að, er mótorskip
1700 smál. D.W. með gangá-
hraða 12Ví sjómílur í reynslu-
för. Lengd þess er 340 fet.
Breidd 38 fét og dýptin 22 fet
6 þuml. Lestarrými 110.000
teningsfet.
Einróma samþykkt Haínarstádenta
gegn dvö! erlends herliðs á íslandi
Á fundi sera haldinn var í Félagi íslenzkra stúdenta
í Kaupmannahöí'n daginn fyrir 60 ára afmæli félagsins
var samþykkt meö öllum greiddum atkvæöum áskorun
á Alþingi og ríkisstjórn aö gera allt til að stytta dvöl hins
erlenda heiiiös í landinu. Vísað er til fyrri mótmæla fé-
lagsins gegn erlendri hersetu og hugmyndinni um stofn-
un íslenzks hers mótmælt harölega.
Truman kennjr
MacArthur um
Blaðakonan Doris Fleeson,
sem er ein þeirra, sem Truman
forseti hefur veitt einkaviðtöl
síðustu vikur valdatíma síns,
skýrir frá því að forsétinn sé
„hneykslaður og rnidrandi" yfir
því, hve liðhlaup úr Banda-
ríkjaher eru tíð. Hann sagði
Fleeson, að MacArthur hefði
sett illt fordæmi er liann neit-
aði að hlýðnast skipunum yfir-
manns síns, forsetans.
MacArthur hefur svarað og
segir, að liðhlaupin muni stafa
af vantrausti á stefnu Trumans
í Kóreu.
„Með skírskotun til fyrri við-
varana og mótmæla félagsins
gegn því, að nokkur erlendur
her hafi aðsetur á íslandi á
friðartímum, skorar fundurinn
á þing og stjóm aö gera allt
sem í valdi þessara aðila stend-
ur, til þess að dvöl hins er-
lenda hers í landinu verði sem
ailra styzt. Sú reynsla, sem
við Islendingar höfum ])egar
fengið af hinum margvíslegu
óhollu áhrifum af sambúð við
erlenda heri, og sú augljösa
hætta, er öllu, sem íslenzkt er,
sta.far af slíkri sambnð, æti.i að
vera íslenzkúm stjómarvöldum
nóg hvatning til að vinriá ó-
sleitilega að þessu sjáífsagða
velfe'rðarmáli þjóðarinnar.
Ekki fleiri bækistöðvar.
Af sömu ástæðum krefst fund-
urinn þess, að hernum verði
eigi veittar fleiri bækistöðvar
en Imnn hefur nú og hann
verði algjörlega einangraður
við þær.
Það astand, sem nú ríkir, að
hei'möinnum leyfist jafnvel að
ganga óeinkeimisklæddir utan
bæícistöðva sinna, er algjörlega
óþolandi, enda brot á samnipg-
um milli Mands og Bandaríkj-
anna frá 8. mai 1951, þar eð
4. grein hans mælir svo fyrir,
að hermennirnir's'tuli að jafm-
aði vera einlcennisklæddir.
Bkorai' fimdurinn því á Al-
þingi og r&isstjórn að standa
í hvívetna sem fastíist á rétti
íslenzku þjóðarinnar og krefj-
ast þess ávallt, að herstjómin
haldi gerða samninga i' smáu
og stóru.
Fáránleg liugmynd.
Að lokum lýsir fundurinn sig
algerlega andvígan þeirri fá-
ránlegii hugmvnd, sem komið
hefur fram hjá einstökum
mönnum, að stofnaður verði ís-
lenzkur her.“
Prestkosning
í prestkosningunni er fram
fór í Víkurprestakalli í V-
Skaftafellssýsluprófastsdæmi •
voru 427 á kjörskrá. Atkvæði
greiddu 291.
Eini umsækjandinn, Jónas
Gíslason cand. theol. hlaut 237
at'kv., 54 seðlar voru auðir. Var
Jónaa Gíslason því kosiiui lög-
mætri kosningu.