Nýi tíminn - 29.01.1953, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 29. jauúar 1953 — NÝI TÍMINN — (3
(Framhald)
I sambandi við 'konurnar hef-
ur einn siður Kínverja þótt sér-
lega óhugnanlegur, þ. e. a. s.
sá siður að binda fætur stúlku-
barna og hefta þannig frekari
^vöxt fótanna. Þessi siður mun
vera frá lokum 9. aldar, en
hvernig hann -er til orðinn veit
eg ek'ki. HaUn hefur vitanlega
þótt auka á kvenlegan yndis-
þokka, þar sem kcnurnar urðu
enn frekar verndarþurfi. Þar
af leiðandi hefur siðurinn gef-
ið karlmennsku hins sterka
kyns meira svigrúm. Mér
fanhst furðulega margar konur
vera með þessa lemstruðu fæt-
ur og þó hitt kánnski furðu-
legra, að þessi siður, að hefta
vöxt fótanna, hefur sýnilega
verið algengur með öllum stéti-
um. Hefði máður getað haldið
að hana væri bundinn við þær
stéttir sem ekki var íþyhgt
með líkamlegri vinnu, en
hændakonur liafa líka mátt
þola þessa meðferð. Sá máður
oft konur urir fertugt svona
leiknar, en undir þeim aldr:
man ég ekki eftir að hafa séð
konu me'ð reyrða fætur. Þessir
fætur eru ófagrir á að s)á og
stundum hélt ég.að mer mjmdi
slá fyrir brjóst, svo hræðilegir
fannst mér þéir. Fannst mér
sfundum mikið undrunarefni
að þessar konur skyldu geta
notað fætur sína til að ganga
á, svo litlir og vanskapaðir eru
þeir. Göngulagið hjá þessum
konum er náttúrlega eins og
við er að búast, þegar gengið
er eiginlega. á hælunum.
Dr. Sun Yat-sen faðir bylt-
ingarinnar 1912, fordæmdi
þennan sið í skrifum siaum, en
hann var þó ekki bannaður
með lögum. Margir fleiri höfðu
reynt að hafa áhrif á þjóðina
í þessum efnum og sýnilega
hefur það smátt og smátt kom-
ið að gagni, því að flestar kon-
urnar í Kína hafa sloppið við
þennan ,,fegurðarauka“ og eins
og ég sagði að ofan, þá famnst
mér ég alarei sjá yngri konu
en sem ég áleit um fertugt
með þessa bundnu fætur.
Þessi siður Kínverjanna hef-
Ur Evrópumönnum alltaf þótt
hrottalegur, en eins og í flestu,
þá fordæmir maður ósiði hjá
öðrum en gleymir að athuga
ástandið hjá sjálfum sér. Það
er ekki ýkja langt síðan að
,,lífstykkin“ svo nefndu voru
almennt notuð, og lengi höfðu
þau verið í tízku bæði í Ev-
rópu og Ameríku. Konur bók-
staflega eyðilögðu í sér innýfl-
in m. m. með ,,lífstykkjum“ og
án efa. hefur þessi siður haft
áhrif á börn þeirra og bams-
fæðingar. Þess er ekki getið
að konur eða karlar almennt
líafi haft nokkuð við þennan
sið áð athuga, hann jók á feg-
urð hins veika kyns skv. áliii
þeirra tíma og þá gleymdist að
hana hafði einnig annáð gildi.
Það eru aðeins örfá ár síðan
heyrðist að „lífstykkin“ va:ru
nú aftur að komast í tízku. Og
jafnframt var þess getið að
læknar fordæmdu þau með öllu.
Svo miklu frer upplýsingin
áorkað nú orðið, að ekki hefur
tekizt að innleiða aftur það
herfilega fyrirbrigði sem Jíf-
stykkin“ eru. Konur í Kina
hafa aldrei borið fatnað sem
herti svona að likama þeirra,
en hvort sem það er af, því
eða af einliverjum öðrum á-
streðnm, þá er eitt atriði í út-
liti ungmecma og fólksins al-
mennt sem vekur athygli og
það er hve fólkið er beinvaxið
og fagurlega skapað, en margt
•mjög smágert. Hér kemur
sjálfsagt margt fleira til
greina, svo sem hin mikla notk-
un fæðutegunda úr jurtaríkinu
•og einhverjár 'konstir í matar-
igerð og fæðuvali, sem margar
!uv vera þúsunda ára gamlar.
Nanna Ólafsdótfir:
Annars eru þetta bara tilgátur
rnínar
Maður hefur alltaf heyrt að
Kínverjar lifðu mest á hrís-
grjónum (hafi þeir þá fengið
þau) og skv. keaningum okkar
vesturlandabúa heldur enginn
maður heilsu með svo einhæfu
fæði. Þetta hefur þjóðin samt
þraukað, og fengið á sig það
orð að vera sérlega nægjusöm.
Ekki er að efa að þao hefur
hún verið, því að allar lýsing-
ar ber að sama brunni, að fá-
tækt og eymd almennings,
hvort heldur í sveit eða við
álíka ætilegt en bara mýkra
uncfir tönn. Alveg reyndist
henni ómögulegt að láta bollur
eða brauð úr þessu ,,mjöli“
hanga saman. Þá fann dóttir
hennar það ráð að sjóSa þetta
,.mjöl“, on við það seig mikið af
versta úrganginum til botns.
Sarht sem á'ður varð alltaf tals-
verður hluti eftir. Kona þessi
sagði aS' maður sinn hefði allt-
af verið veikur annað kastið,
■og að það hafi verið af fæðunni
en engu öðru, markar hún af
því, að síðustu 3 árin, eða eft-
ir að þau fengu hrísgrjón og
sjó, hafi verið vægast sagt' j aðra mannáfæöu, • hafi honumjbe'
ægilegar. Vitað er að maðurinn [ ekki orðið misdægurt. Svona1 ó-g
‘ he;
Frá skiptingu eigna landsdrotínanna í Kína milli smábænda-,
leiguliða og landbúnaðarvcrkafólks. Gamla konan yzt til liægri
á myndinni horfir brosandi á skjölin, þar sem, skráð ,er að 1 jöl-
skyída hennar sé orðin eigandi landsskika
er fljótur að venjast bættum
aðstæðum og ékki sá maður
skort á neinum. Hiras vegar er
eklci að efa að nokkurn tíma
verður þjóðin að ná sér eftir
þær langvinnu þrengingar, sem
hún hefur átt við að búa.
Ég minnist þess, að þegav
við eitt sinn fórum í heimsókn í
þorpið Ya Mén Kou vi’ð Peking,
var okkur sagt af ,,mjöli“, sem
Japanir afhentu fólkinu meðan
á hersetu þeirra stóð. Korn og
annað, sem þorpsbúar rækt-
uðu, tóku Japanir a lt saman.
Hinsvegar varð fólkið að hafa
eitthvað ofan í sig og þsir
sem ekki létu sér nægja ræt-
ur og annað álika, urðu a*
fara til japönsku herstjórnar-
innar og fá úthlutnð þessu
,,mjöli“. I þessu ,,mjöli“ var
allt mögulegt til að drýgja það
með, svo.sem sag, trjábörkur
o.fl. Fjöldinn a’Iur, sem nevtti
þess varð veikur og surnir dóu.
Samt sem áður hélt fóiiiið á-
frarn að leggja sér þetta til
munns, því að. þegar sulturinn
er annars vegar, er ekki spúrt
um hollustuna. Það hefur verið
eitthvað líkt þessu „mjölið sem
kona járabrautarver'mmann"
í Peking sagði mér frá. Það
voru þó ekki Japanir sem út-
hlutuðu því, lieldur Kuomin-
tang stjórnin. Hún hæfði lært
það af .Tapönum sem ýmislegt
fleira. Þessi kor.a í Peking
sagði að í ,,mjölinu“ hefðu ver-
ið smásteinar, livað þá annað
gat nú fæðið orðið í hinu fræg-
asta matargerðarlandi heims.
Kina. Þessari konu varð mjög
tíðrætt um mat og kom að því
efni aftur og aftur. Það virtist
svo sem matarskorturinn fyrr
á tiöuun væri henni minnisstæð-
astur af öllu því, sem hún og
máð.ur hcnnar og tvö börn
höfðu or.Mð að þola. Hún sagði
frá því, að vísu að ekki eina
einustu flík hefði fjölskyldan
getað eignazt svo árum skipti,
en það var greinilega stáð-
reynd sem henni fannst nóg
að geta um i eitt skipti. Það
leyndi sér ekki að fargi var
af hénni létt og af hjartans
sannfæringu sagði hún að all-
ar konur í Kína væru nú ham-
ingjusamar. Hún hafði lært að
lesa, camkvtemt hinni nýju að-
ferð. og les nú dagblöðin og
léttari bækur og getur skrifað
bréf. Hún var ákaflcga glöð
yfir þessari menntv.n sinni og
tók af iífi og. sál þátt i ýms-
um félagsstörfum, bæði meðal
fjölskyldna í sömu götu og hún
og í félagsskap járnhrautar-
arverkamanna. Hið nýja líf
hennar or eins og lausn undan
oki, og henni fir.nst hún hafa
ótæmandi krafta í þágu hins
nýja þjóðfélags. Líkt mun
milljónum kynsystra hennar í
Kína vera farið. Áður hafði
hún a’drei getað talað við
gesti svo sem okkur núna,
hún gat ekki einu sianí talað
við fjölskyldumeðlimina; sjón-
hringurinn var innan fjögurra
veggja hemilisins og það voru
jafnvel kvenlegar dyggðir að
vita ekki néitt um það sem
gerðist utan þeirra. Nú var
hún að ráða bót á þessari van-
þcidiingu . sinni, og ekkj nóg
rnc ■ það, lieldur rak hún harð-
an á 'óður meðal kvenna í r.á-
gr erinu raunar karla líka,
aó ;;?ra s'ikt hið sama.
> -Vi vi r brcnnandi af áhuga
á 'CY'.x s: m síjórnin tók sér fyr-
iv rc’ur c;; það stóð ekki á
11e: i að v-sna að þeirri upp-
ý c ’.i'.da ■■": emi sem stjórnin
be't :i sór i yrir meðal almenn-
svo s'.em um hreinlæti.
ugæzlu osfrv.
Hún lia'fði verið venjuleg hús-
móðir í stórborg í Kínaveldi og
verið tiltölulega vel sett, þar
sem maður hennar var í fastri
vinnu, járnbrautarverkamaour,
svo sem áður er getið. Samt
sem áður hafði lífið veri'ð sí-
felldur ótti við hungurdauð-
ann. Það var ekki á mínu færi
í að geta mér til um líf þeirra
| húsmæðra sem ekki áttu menn
i í fastri vinnu.
Ég nefndj hér að framan
j þorpið Ya^fiiíen Kou. Þar var
kona, formaöur kvenfélagsins
í þorpinu, sem sagði okkur
nokkur atvik úr ævi sinni og
annarra kvenna undir herstjórn
Japana og síðar Kuomintang,
Nokkur almenn atriði verða
írakin hér. Ég hef áður getið
um ,,mjölið“ alræmda, sem
þorpsbúar urðu að leggja sér
til munns, og flestallir Peking-
búar þekktu einnig af eigin
raun.
Japanir kröfðu hverja fjöl-
skyldu um karlmann til erfið-
isvinnu, til að byggja víggirð-
ingar osfrv. Ef enginn vinnu-
fær karlmaður var í fjölskyld-
unni, urðu lconur að fara í
staðinn ella greiða sektir. Fyrr-
nefnd kona var ekkja, átti ekki
annað barna en 8 ára son og
varð því að fara sjálf til vinnu
hjá herstjórninni. Vegna þess
að hún kom en ekki karlmaður,
var byrjað á því að hegna
henni á þann hátt, að hún var
látin krjúpa í hnjánum á múr-
steinum heilandag (3 múrstein-
ar undir hvoru hné). Á sama
hátt voru aðrar konur leiknar.
Einn morgun þegarjiún var að
fara til vinnu sinnar, mætti hún
formanni þorpsráösins, en hann
var einn áf leppum Japana,
Hann spurði hana hvert hún
væri að fara, og þegar hún
sagði honum það, lét hann hana
vita að kvenmaður eins og
hún ætti bara að leigja mann
til vinnunnar, en ekki standa;
í slíku sjálf. Þegar hún ætl-
aði að halda fram hjá hon-
um, sló hann hana í andlitið
með byssuskefti og skipaði
henni að hypja sig heim. Hún
komst því ekki lengra þennan
daginn. Vegna þess að hún
hafði misst úr heilan dag, varð
hún að leggja á sig stóraukið
erfiði næstu daga til þess að
vinna hann upp. Dæmi um
svona óbilgirni í garð bænd-
anna voru mjög tíð. og í þessu
þorpi urðu meir en 200 (af.
765) fjölskyldur að þola þung-
ar búsifjar af hendi Japana.
Þegar Kuomintang herinn kom
til sögunnar, var sonur hennar
17 ára og var hann strax tek-
inn nauðugur í herinn. svo sem
aðrir drengir.. Hún hefði getað
keypt harin úr liernum, en hefði.
þá orðið að greiða þrefalt gjald
í refsingarskyni fyrir að eiga
ekki nema einn son! Að auki
orðið að greiða áðurnefndum
formanni þorpsráðsins peninga
og gat ekki mótmælt neinu, því
að sem konu var henni bami-
að að tala. Með svona peninga-
greiðslum sluppu hinir ríku við
þrældórninn undir harðstjórn
Kuomintang hersins, en aðfar-
ir hans sköpuöu honum ekki
vinsæidir, þvert á móti, fólkið
sá engan mun á innrásarher
Japana og sínum eigin löndum
undir stjórn Chiang Kai-sheks
— þótt ljótt sé frá að segja.
Um konurnar sagði húri hið .
sama og getið liefur verið um
áður og bætti við, að þær héfðu
alltaf orðið að vera fyrstar til
vinnu á morgnana síðastar að
matborðinu og sí’ðastar að taka
sér hvíld að loknu dagsvcrki.
Og vitanlega máttu þær ekki
leggja orð í belg, þó að þeim
fyndíst ástæða til. Þessi kona
sagðist vita um mörg dæmi
þess í þorpinu að telpur hefðu
verið seldar fyrir fatnað eða
matvreli. Ti] giftingar vorri þær
raunverulega 'seldar svo sem
ven.jan var almennt. Vald for-
elara var óumdeilanlegt. og
þó að stúlka ætti sér elsk-
huga og væri nú ráðstacað í
hjónaband með öðrum manni,
þá var útilokað a'ð hún segði
frá sliku, hvað þá heldur léti
í Ijósi vilja sinn i þessn efni.
Þannig var þaö'bæði í s\c:t og
í borg. Venjulega réði faðirinn
öllu því er viðkom bcrnunum,
og hann liærði sig um, rin fvrir
gat lcomið — í stóraoigunum
— að móðirin hefði nokkra
íhlutun um þau mál. Ef við
lítum ú okkar eigið þjóðfélag
og afstöðu kynjanna tii barn-
Framh. á 7. síðu
| Meimmg&a:- ©g fnSarsamSök kvenna: I
MÆÐUR! Látið ekki etja
sonuni ykkar til víga
„Fundur haldinn í Menningar- og frjðarsamtöltum ís-
lenzkra kvcnna 1.5. jan. 1953 skorar á allar íslenzkar kon-
ur að vera á verðj gegn þeirri liættn, er felst i ábyrgðar-
lausum skrifum og ummælum ráðandi man’na í landinu,
um að stofna íslenzkan her.
íslenzka þjóðín hefur borið gæfu til þess að vera scm
lýsandi kyndill friðarins, þegar aðrar þjóðir hafa borizt
á banaspjótum, og fyrir það hefur hún notið virðingar
og aðdáunar um allan heim.
ís’ep.zkar 'ímim, iátum ekki seija Lktt á
þaim heiður.
Mæður, látið ekki etja sonum ykkar til
mannvíga".