Prentarinn - 01.01.1967, Blaðsíða 36

arstilli, fyrir letrið sem nota á, er komið fyrir,
leturskífan og tannhjól sem stjórnar tilfærslu
filmunnar er sett á sinn stað. A leturskífunni
eru 176 tákn. Þar komast fyrir öll tákn tveggja
venjulegra letra, en hægt er að fá sérstakar
leturskífur þegar vinna þarf afhrigðileg verk.
Þegar vélin vinnur snýst leturskifan þar til
bókstafurinn sem setja á veit að linsunni og
til þess að minnka snúningshraðann kemur
öll táknaröðin fyrir þrisvar sinnum á skífunni.
ffinar venjulegu leturstærðir sem um er að
velja eru frá 6 pt. og upp í 14 pt. Skífan er
úr gerviefni sem þolir vel hnjask.
I filmuhylkinu má koma fyrir 10 metrum af
filmu eða ljósnæmum pappír í ýmsum breidd-
um. Leturborð setningarvélarinnar er notað
til að setja beint (án gataræmu) einstakar
línur eða orð. En þá er ekki hægt að jafna
línurnar að aftan.
Fjöldinn allur af litlum filmusetningarvélum
af svipaðri gerð og A.T.F.-vélin hafa nú verið
smíðaðar. Höfuðkostir þessara véla eru hve
fyrirferðarlitlar þær eru og auðveldar í notk-
un. Vélarnar komast fyrir á litlu borði. Ekki
þarft stórt umbrotsborð, bretti, skip, geymsl-
ur fyrir íefni og þ. u. 1. eins og þegar um blý-
sátur er að ræða — aðeins lítið teikniborð og
sátrið er hægt að geyma í skrifborðsskúffu.
Þessum litlu filmusetningarvélum má því koma
fyrir á skrifstofum við hlið venjulegra skrif-
stofuvéla.
Af þeim sökum gætu fyrirtæki eða einstak-
lingar sem ekkert eru tengdir samtökum prent-
ara eða prentsmiðjueigenda séð sér hag í að
eignast slíkar vélar. Látið því næst óiðnlært
fólk sem stendur utan við okkar stéttarsamtök
vinna við þær. Eða hefur Prentarafélagið og
Félag prentsmiðjueigenda búið svo um hnút-
ana að sú geti ekki orðið raunin á?
En þetta á ekki eingöngu við setninguna. Nú
eru framleiddar fjölmargar gerðir af Ijós-
prentunarvélum og litlum offsetvélum sem ætl-
aðar eru fyrir skrifstofur. Mikið er farið að
nota af þess konar vélum í nágrannalöndum
okkar og t. d. telja danskir offsetprentarar sig
hafa misst drjúgt af verkum úr offsetsmiðjun-
um í skrifstofu-offsetvélar, sem óiðnlært fólk
vinnur við.
Við getum gengið að því vísu að á næstu ár-
um verða keypt hingað til lands margvísleg
prenttæki sem byggja á nýrri tækni. Með nýrri
verktækni og tækjum verður ekki hjá því
komizt að breyta mörgu í skipulagi stéttarsam-
taka okkar. Sumstaðar erlendis hafa breyting-
ar þegar verið gerðar svo sem í Noregi. Þar
sameinuðust bókagerðarmenn í eitt samband
á s.l. vetri. Ágætt samstarf norskra bókagerð-
armanna hefur gert þeim auðveldara að leysa
innbyrðis ágreiningsmál og standa fast á hags-
munum sínum út á við.
Islenzkir bókagerðarmenn mættu gjarnan
taka norska s-éttarbræður sína til fyrirmyndar
í því efni. Það verður áreiðanlega öllum fyrir
beztu, þegar fram í sækir.
g. s.
Penrose Annual og
Polygraph Jahrbuch 1967
Nýlega barst bókasafni H.I.P. Penrose Annual og
Polygraph Jahrbuch fyrir árið 1967. Báðar eru þessar
bækur sérstaklega vandaðar bæði að efni og öllum
frágangi.
1 Penrose Annual er fjöldi fróðlegra greina m. a. um
þróun prenttækninnar á s.l. ári, brezku dagblöðin,
grafisk list í Júgóslavíu, nýjar myndamótavélar, al-
þjóðlega samræmingu leturmálseininga.
I Polygraph Jahrbuch er grein um ameríska prent-
skóla, sýnd eru verkefni nemenda í nokkrum prent-
skólum í Þýzkalandi, grein er um Drupasýningarnar
og nýtízku prentsmiðjur í Þýzkalandi ásamt mörg-
um myndum úr smiðjunum. Þá eru og ýmsar upplýs-
ingar um ný prenttæki. Margt fleira efni er í bókinni.
32
PRENTARINN