Prentarinn - 01.03.1978, Blaðsíða 1

1. 3. 78
/--------—-----------------
Kjarasamningarnir skertir
Á undanförnum árum hefur verðbólga
verið hér á landi um 30—40%. Þessi
staðreynd leiddi af sér verulega kjararýrnun
frá febrúarsamningunum 1974 og fram til
júnísamkomulagsins á síðasta ári. Þá var
með svokölluðum sólstöðusamningum komið
í veg fyrir frekari kjararýrnun. Með
samningunum fengust strax fram verulegar
kjarabætur og samið var um sérstakt
vísitölu- og verðbótakerfi, sem átti að verða
þess valdandi, að alveg væri sama hvenær
verðhækkanir kæmu, alltaf yrðu þær
bættar.
Þessir sólstöðusamningar urðu til þess að
kaupmáttur taxtakaups verkafólks er síðari
hluta 1977 nokkru hærri en hann var að
meðaltali árið 1974. Samningarnir voru fyrst
og fremst til að leiðrétta laun þeirra sem
verst voru settir — launþegar sem höfðu
laun undir 100 þús. fengu meiri hækkun en
aðrir. Þegar svo ákveðnum áfanga yrði náð
í launajöfnuninni áttu verðlags- og vísitölu-
bætur að koma í prósentu á útborgað kaup,
í fyrsta skipti 1. marz 1978.
Þetta samkomulag var gert á grundvelli
upplýsinga sem fyrir lágu frá ríkisstjórn og
ráðunautum hennar. Undirritun fór fram
með vitund og blessun ríkisstjórnarinnar,
sem sést bezt á því að hún hafði látið í veðri
vaka, að svokallaður pakki kæmi til viðbótar
samningunum ef þeir yrðu innan ákveðins
ramma. Og pakkinn kom-Þaðvar staðfesting
ríkisstjórnarinnar á því að hún taldi
samningana innan þeirra marka sem unnt
væri að standa við.
Samningarnir gera ráð fyrir um 9%
aukningu kaupmáttar kauptaxta að meðal-
tali milli áranna 1977 og 1978, en sú aukning
er að fullu komin fram 1. desember 1977.
Þannig átti kaupmátturinn að haldast
óbreyttur það sem eftir er samningstímans.
En hvað skeður? Ríkisstjórnin lætur
samþykkja á Alþingi lög um að rifta
kaupgjaldsákvæðum samninganna. Þetta
gerist á sama tíma og Þjóðhagsstofnun telur
að þjóðhagslegar forsendur hafi batnað frá
því sem ráð var fyrir gert þegar samning-
arnir voru undirritaðir í júní 1977. Spá
Þjóðhagsstofnunar í maí það ár var, að
aukning þjóðartekna milli áranna
1976—1977 yrði 5%. Núna áætlar stofnunin
hinsvegar að aukningin verði 7—8%. Samt
skerðir ríkisstjórnin samningana. Það
verður að vera frumskylda stjórnvalda
hverju sinni að halda í heiðri löglega gerða
kjarasamninga, eins og aðra samninga, og
ekki sízt þegar þeir eru innan þess ramma
sem hún hefur sett og samþykkt.
Með skerðingunni verður kaupmátturinn
8% lægri 1. desember n.k. en hann var 1.
desember s.l. Þessi skerðing kemur á
svipuðum tíma og þingmennirnir hækka við
sig kaupið um 74%.
28. marz 1978,
ólafur Emilsson.