Nýi tíminn - 21.06.1956, Page 10

t
2
Vorgyðjan keinur
eftir Guðmund Guð-
mundsson, sungið við
lag eftir Árna Thor-
steinsson.
Vona minna bjarmi
á bavini þér ljómar,
fcer mig upp til skýja,
fcar gígjan _______'•'áiir""'
Sólarbafs við ósa,
mín ljósa, þú lifir.
Leiftur lieimsins glitra
og titra þér yfir.
Farðu um löndin eldi,
svo veldi þitt víkki,
vorblær yfir dali
og bali hver prýkki.
Komdu og bræddu ísinn,
ó, dísin mín dýra,
dróma leystu af sænum
með blænum þeim hýra.
Leikurinn í
stýrishúsinu
litum hvort á annað og
svo til krakkanna í fjör-
unni. Það var komið
mikið flóð og hvernig
áttum við að komast til
lands frá húsinu. Sjórinn
var farinn að vella inn
í stígvélin mín, en þau
náðu upp undir hné. En
ei.nhvernveginn komumst
við til lands, en við vor-
um öll rennandi blaut í
fæturna og hríðskjálf-
andi.
B. í. 11 ára. Akureyri.
íÞRÓTTIR
líraftajötunn
í síðasta biaði birtum
við „nýtizkudöiwu“ frá
Vestmannaeyjum, sem S.
E í Varmadal sendi.
Bún sendi einnig mynd
af aflraunamanni. Við
gizkuðum á, að þetta
myndi vera einhver
kraftajötunninn, er hefði
sýnt listir sínar á_biáð-
hátíð Vestmannaeyja í
Herjólfsdal. Þetta hefur
ekki verið borið til baka.
Það hafði strandað lít-
ið skip heima og brotnað
og stýrishúsið rekið upp
í fjöru. Við krakkarnir
vorum oft að leika okk-
ur niðri í fjöru að stikla
á steinunúm, sem var
mjög auðvelt, þegar ekki
var flóð. Við lékum okk-
ur oft i húsinu, höfðum
það fyrir skip. Mest
þótti okkur gaman, þeg-
ar svo mikið flóð var, að
það fór lengra upp en
húsið var. Þá var nú
heldur en ekki fjör í
tuskunum. Við vorum
mörg þarna, bæði strák-
ar og stelpur.
Það var ekki gott veð-
ur daginn sem þetta
gerðist. Það var flóð, en
okkur fannst það ekki
svo mikið að okkur væri
ekki óhætt að fara út á
steinana og stikla. Fyrst
fóru tveir strákar og svo
íór ég og ein vinkona
mín á eftir, en hinir
krakkarnir voru eftir og
horfðu á. Ekki vorum
við komin langt, þegar
við heyrðum óp og köll.
Við snerum okkur við,
1500 m unglingahlaup
1500 m hlaup er mjög
erfitt og ætti epginn að
keppa í því nema hafa
æft sig vel og lengi. Hinn
ágæti hlaupari, Svavar
Markússon, setti drengja-
met í 1500 m hlaupi 4,08,4
mín. 1953, unglingamet
3,56,2 mín setti Svavar
1955, en íslandsmet setti
Óskar Jónsson 3,53,4
mín. 1947.
Kveðja írá ísafirði
Erla Svanberg, 12 ára,
ísafirði, sem sendi mörg
ágæt kort í samkeppn-
ina,’ setti þessa vísu í
heillaóskakort. Við þökk-
um Erlu kærlega send-
inguna.
Oskastund er yndi mitt
úm alla daga,
þar er ljóð og þar er
saga,
þar er Iíka falleg baga.
Ekki er margt sem fold-
arfrið
fegurð skarta lætur
eða hjartað unir við
eins og bjartar nætur.
Þ. Erl.
Tvö ný
Hér birtast tvö ævin-
týri eftir 8 ára Reykja-
víkurbörn, Ásdísi Egils
og Björn Árnason, sem
bæði hafa áður skrifað
blaðinu okkar. Björn
litli prentar ennþá mjög
skilmerkilega, en Ásdís
litla hefur samfellda
skrift. Og hér koma æv-
intýrin.
Á mararbotni.
Það var einu sinni lit-
il hafmær. Hún átti
heima í ljómandi fallegri
höll, sem var alsett kuð-
ungum og skeljum. Eitt
hennar: — Nú máttu
Stytta Héðins
Framhald af 1. síðu.
mannabústaðir á íslandi
byggðir samkvæmt þeim
lögum. Þeir eru við
Hringbraut og Bræðra-
borgarstíg í Reykjavík.
Nú hafa eigendur þess-
ara verkamannabústaða
heiðrað minningu Héðins
með því að reisa honum
minnisvarða þann, sem
myndin er af.
Héðinn Valdimarsson
lest árið 1948. Á 50 ára
afmæli Dagsbrúnar, sem
haldið var hátíðlegt s.l.
vetur, færði ekkja Héð-
ins, Guðrún Pálsdóttir
söngkennari, félaginu að
gjöf bókasafn hans, en
það er mikið og veglegt
safn. Á þann hátt verður
nafn hans í framtíðinni
tengt verkamönnum og
félagi þeirra, sem hann
helgaði sín beztu starfs-
ár
mvintýri
fara út að leika þér. —
Litla hafmærin lét ekki
segja sér það tvisvar,
hún flýtti sér út að leika
sér. Þá kom hún auga á
fagurrauðan fisk með
hvíta rák um hálsinn. Þá
bauð hún fiskinum heim
til sín og þar fengu þau
góðan mat og sváfu í fal-
legu rúmi.
Ásdís Egils, 8 ára.
Apinn og krókódíllinn.
Einu sinni var api.
Hann var úti í skógi að
leita að ávöxtum. Gam-
all krókódíll lá í leðjunni
við árbakka undir stóru
tré. Hann hafði opið gin-
ið og lék sér að því að
gleypa flugur, sem
sveimuðu í kringum
hann.
Krókódíllinn horfði
upp til apans og sagði
mjög vinalega: — Hvað
ert þú að gera þarna,
kunningi sæll?
Minnið íörlast
Prestur nokkur spurði
barn á kirkfugólfi undir
embætti, eins og siður
var fyrrum: „Hver hefur
skapað þig?“ Barnið
þagði við. Þá gall við
kerling ein frammi í
kirkjunni: „Það er nú
ekki svo, unga fólkið
núna, að það viti það.“
Prestur mælti þá: „Ég
veit að þú veizt það þá“.
Kerling svaraði: „Ég hef
nú munað það, en það
væflast einhvern veginn
fyrir mér núna.“ (fsl. s.)
— Ég er að leita að á-
vöxtum, svaraði apinn.
— Það er víst ekki mik-
ið um ávexti hér. Ég finn
enga. Jú, hér eru tveir
bananar, bætti hann við.
— Það er nú alveg það
sama, ég sá stórt tré
fullt af þroskuðum á-
vöxtum, svaraði krókó-
díllinn.
— Er það langt héðan?
spurði apinn.
— Nei, nei, þarna niðri
með ánni, svaraði krókó-
díllinn mannalega.
Björn Árnason, 8 ára.
Kaupakonan hans
Gísla í Gröf
Það er nú svo komið,
að „kaupakonan hans
Gísla í Gröf“ er orðin.
svolítið áleitin við okkur
og vill nú óð og uppvæg
sýna sig í Óskastundinni.
Hún heldur að hún þoli
samkeppni við þær sem
hafa verið að sýna sig
undanfarið, þó að marg-
ar þeirra séu óneitanlega
glæsilegar. Þanri 13. júni
fengum við tvær myndir
aí „Kaupakonunni hans
Gisla í Gröf“. Var önn-
ur frá „Þórdísi 6 ára í
Fljótshlíðinni“, en hin frá
Elsu B. Guðnadóttur, 13
ara, Reykjavík. Undir
þeirri mynd stendur
reyndar „Kaupakonan
hans Gugga í Gröf í
Ilrunamannahreppi“, en
við ályktum að þetta sé
blómarósin úr kvæðinu
„glettin og hýr á brá“,
Langar ykkur ekki að
sjá myndimar af þessari
umtöluðu persónu?
10) — NÝI TÍMINN — Fimmtudagur 21. júni 1956
Aljiýðan raun frelsa Island
20 stúdentar brautskráðir frá
Menntaskólanum að Laugarvatni
Menntaskólanum aö Laugarvatni var slitiö 15. þ.rct,
og brautskráöust 20 stúdentar: 15 úr máladeild, en 5 úr
stæröfræöideild. Hæstu einkunn, 9.15, hlaut Kristján Sæ-
mundsson, Vogum á Vatnsleysuströnd. Hann var í mála-
deild, en hæstur í stæröfræöideild varö Kjartan Pálsson,
Litlu-HeiÖi í Mýrdal, hlaut 8.45.
MÁLADEILD:
ár eru liðin síðan þjóð
vor sameinaðist um að
endurreisa lýðveldið á fslandi,
síðan þjóð vor strengdi þess
heit að „aldrei framar íslands
byggð sé öðrum þjóðum háð“.
T ræðunum sem fluttar voru
þjóðinni 18. júni, var með-
al annarra borin fram þessi
jsk og hvöt: „Það eruð þið,
íólkið, sem hafið skapað nýja
lýðveldið okkar. Frá fólkinu
er það komið, — fólkinu á það
að þjóna — og fólkið verður
að stjórna því, vakandi og
virkt, ef hvorutveggja, lýðveld-
inu og fólkinu, á að vegna
vel“. — Og það var borin fram
sú ósk að fólkið mætti aldrei
sleppa af lýðveldinu hendinni,
— „heldur taka með hverjum
•ieginum sem líður, fastara og
ákveðnar um stjórnvöl þess.
Þá er langlífi lýðveldisins og
farsæld fólksins tryggð“
Oíðan hófst þaráttan um að
^ tryggja frelsi lýðveldis-
íns og farsæld fólksins.
Fyrsta árásin var gerð 1.
október 1945. Ameríska auð-
valdið krafðist herstöðva á ís-
landi til 99 ára. Þjóðin reis
upp sem einn maður og neit-
aði.
Þá hófust árásirnar eftir
krókaleiðum, og þá tókst auð-
valdinu að ná tökum á stjórn-
veli lýðveldisins:
1946 náði ameríska auðvald-
ið tökum á Keflavíkurílugvelli.
Alþýðan mótmælti. Fyrsta alls-
herjarverkfall reykvísks verka-
lýðs gegn landsafsali var háð
til að mótmæla því að Kefla-
víkursamningurinn væri gerð-
ur.
1949 var hlutleysi íslands
rofið og ísland svikið inn í
hemaðarbandalag nýlendustór-
veldanna. Utan veggja Alþingis
mótmælti alþýðan. Innan
veggja Alþingis börðust þing-
menn Sósíalistaflokksins og
Hannibal Valdimarsson gegn
inngöngu í Atlanzhafsbanda-
lagið. — Og síðan var amer-
íski herinn kallaður inn í land-
ið og situr hér enn.
Í sömu árunum dundu yfir
árásirnar á lífskjör all-
þýðu: gengislækkunin 1950,
skipulagning atvinnuleysis,
hindrun á íbúðarbyggingum.
Svo geigvænlegar voru þessar
árásir, að kaupmáttur tíma-
kaups hafði frá 1947 til verk-
fallsins 1955 rýrnað um 20%,
þótt ekki væri tekið tillit til
hinnar gífurlegu húsaleigu-
hækkunar.
Þannig voru árásirnar á
frelsi lýðveldisins og fai-sæld
fólksins samrænidar. Og þeim
var stjórnað, — og þær fram-
kvæmdar, — af sömu aðilum:
ameríska auðvaldinu og vold-
ugustu auðmönnum íslands og
háembættismönnum þeirra.
Tslenzk alþýða hafði risið upp .
til varnar, jafnt hagsmun-J
um sjálfrar sín sem heill og
frelsi íslands. Hvert stórverk-
fallið rak annað, þótt ekki
megnuðu þau meira en vart að
halda í horfinu um lífsafkom-
una.
TTaustið 1954 hefst sókn al-
-*-■*■ þýðunnar, er einingin sigr-
aði á Alþýðusambandsþingi og
sósíalistar og vinstri Alþýðu-
flokksmenn tóku höndum sam-
an. Straumhvörfin í verklýðs-
hreyfingunni leiddu til sigurs-
ins í verkfallinu mikla 1955.
Alþýða íslands fann að hún
var sterkari en auðvaldið.
Haustið 1955 kvaddi stjórn
Alþýðusambands íslands sér
hljóðs á alþjóðar véttvangi, til
þess að skapa einingu í röðum
allra alþýðustétta á stjórn-
málasviðinu, einingu allra
þjóðhollra og framsækinna ís-
lendinga. Og stefnan var far-
sæld alþýðunnar og frelsi
íslands.
/~Vg nú sækir alþýða íslands
” fram á stjórnmálasviðinu,
sameinuð i sínu eigin Alþýðu-
bandalagi. Nú skal þeim árás-
um hrundið, sem erlent og
innlent auðvald hefur gert á
ísland og alþýðu þess, í skjóli
þess að ráða ríkisvaldinu. —
Undanhaldið er hafið hjá
Hræðslubandalaginu með sam-
þykkt Alþingis um brottflutn-
ing hersins. Og alþýðan mun
knýja fram að þau heit verði
efnd,
i lþýða íslands sameinast nú
f*- til baráttu gegn auðjöfr-
um innan iands og utan. Hún
Við uppsögn skólans flutti dr.
Sveinn Þórðarson skólameistari
skýrslu um störf skólans á liðnu
starfsári, sem hófst nokkru
seinna en venjulega, eða 15. okt.
í skólanum voru í vetur milli 90
og 100 nemendur. Heilsufar
nemenda var gott, og félagsstarf
þeirra fjölbreytt. Nemendur
Menntaskólans fá fæði í mötu-
neyti Héraðsskólans.
Skólinn naut ýmislegrar að-
stoðar og fyrirgreiðslu annarra
skóla á staðnum, leigði t. d.
einn af nemendabústöðum Hér-
aðsskólans og hafði afnot af fim-
leikasal íþróttakennaraskólans.
Lagði skólameistari áherzlu á
að Menntaskólinn stæði illa að
vígi um húsnæði og kvað brýna
nauðsyn bera til að haldið yrði
áfram smíði menntaskólahúss-
ins.
Stúdentarnir sem brautskráð-
ust voru þessir:
ætlar sér að taka fast um'
stjórnvöl lýðveldisins, þami ei'
auðvald og afturhald of lengi
hafa læst klóm sínum um. Og
hún mun tryggja frelsi og lang-
lífi ^ýðveldisjuis, farsæid og
heill fólksins.
Aðalsteinn Pétursson,
Grafarnesi; Grundarfirði
Árni Sveinsson, Akureyri
Bjarni Aðalsteinsson,
Bolungarvík
Björg Gunnlaugsdóttir,
Balcka; Kelduhverfi
Einar J. Eiríksson. Reykjavílc
Erling Aspelund,
Reykj um; Mosfellssveit
Guðlaugur Stefánsson,
Neskaupstað
Jóhann G. Möller (utanskóla)'
Reykjavík
Jón Ingi Hannesson, Reykjavite
Kristján Sæmundsson,
Vogum; Viatnsleysuströnd
Margrét Sehram, Akureyri
Ólafur Hanníbalsson (utansk.)<
Reykjavik
Óiafur Sigurðsson,
Hraungerði; Árn.
Páll Lýðsson,
Litlu-Sandvik; Árn.
Örn Ólafsson.
Hamri; Geithellnahr., S-Múl,
STÆRÐFRÆÐIDEILD:
Hilmar Sigurðsson, Patreksfirðt
Jóhann Gunnarsson,
Nesi; Rang.
Kjartan Pálsson,
Litlu-Heiði; V-Skaft.
Matthías Kjeld,
Innri-Njarðvík; Gullbr,
Ögmundur Runólfsson,
ölvesholti; Árn.
Að lokinni afhendingu próf-
skírteina ávarpaði skólameistarr.
nýstúdenta og lagði út af orð-
unum: Mennt er máttur.