Nýi tíminn


Nýi tíminn - 13.11.1958, Blaðsíða 1

Nýi tíminn - 13.11.1958, Blaðsíða 1
1M.99@l80 krcna bíl gdur þí fengið í Happdrætíi Þjóðviljans 1958. — Dregið 23. des. Drætti verður ekki írestað. 17. árg. 38. tölublað. Mælinsar ekki enn Undanfarinn hálfan mánuð hefur geislavirkni farið mjög vaxandi hér á landi, og sýna mælingar að hún hef- ur tífaldazt síðan 1 byrjun október. Er það afleiðing af tilraunum stórveldanna með kjarnorkusprengjur. Hættu- legasta geislavirka efnið er strontíum 90, en magn þess hefur ekki verið mælt sérstaklega hér á landi enn sem komið er. Frá þessu skýrði Þorbjörn Sigurgeirsson prófessor Nýja Tlmamun nýlega. Eins og áður liefur verið skýrt frá hér í blaðinu hafa slíkar mælingar verið undirbúnar í sumar og tæki til þeirra var smíðað í Danmörku. Sogar tækið ryk úr andnimsloftinu og síðan er mælt hversu geislavirkt það er. Afleiðtng af kjarnorku- spremgingum Þorbjörn skýrði svo frá að mælingar hefðu hafizt í byrj- tin októbermánaðar, og reynd- ist þá geislavirkni lítil. Hélzt hún mjög lág allan fyrrihluta október en fór að vaxa laust eftir miðjan mánuð, og er nú svo komið að geislavirkni í ryki í andrúmsloftinu er um það bii tífait meiri en hún var í byrjun októbermánaðar. Nokkrar sveiflur eru dag frá degi, en þetta er heildarniður- staðan á þessu tímabili. Ekki er nokkrum vafa bundið að þessi stórfellda aukning er af- leiðing af kjarnorkusprenging- unum. Enn ekki mælingar í vatni og beinum Þorbjöm skýrði einnig svo frá að geislavirkni í vatni hefði ekki verið mæld enn. Hins vegar hefur verið safnað sýnishorn af rigningarvatni allt frá ársbyrjun og verður senn farið að mæla geislavirkni liafnar á s I þeim. Ekki eru heldur hafn- ar mælingar á geislavirku strontíum 90 í beinum manna hérlendis enn sem komið er. Hver eru áhrifin Þorbjöm sagði að geisla- virknin hér væri enn talsvert fyrir neðan það sem vísinda- menn telja hættulegt stig, þ.e. ao geislunaráhrif yllu ekki tjóni á fólki. Hins vegar væru erfðafræðingar mjög ósammála um hver áhrif geislaverkanir geti haft á erfðaeiginleika hjá óbornum kynslóðum, og hvert hættustigið væri þar, enda rannsólcnir um það efni á byrj- unarstigi. hættulegust, það sezt í vatn og jarðargróður, þaðan í dýr og berst síðan einkum í mjólk í fólk og sezt að í beinunum. Þorbjörn kvað sérmælingar á strontíum 90 ekki enn vera hafnar, til þeirra þyrfti að | framkvæma efnagreiningar í j samviimu við Atvinnudeild há- skólans. Myndi það verk þó bráðlega hafið. Anastas Mikojan Áukin framleiðsla, belri lífskjör með hverju ári Strontíum 90 elcki eun mælt Eins og sagt hefur verið í fréttum, þá mælti Hannibal Valdimarsson félagsmálaráð- herra fyrir um það í sumar að sérstaklega skyldi mælt magnið af strontíum 90 hér á landi. Geislunaráhrifin af því efni eru Anastas Mikojan varaíorsætisráðherra flutti ræðu á byltingarhátíð í Moskvu 7. nóv. 41 árs afmælis októberbyltingarinnar var minnzt í hinnl mjiklu iíþrólttahöll í MoskVu. Þúsundir verkamanna irá vinnustööum höfuöborgarinnar, innlendir og erlend- ir gestir, hlýddu þar á ræðu Anastasar Mikojans, vara- forsætisráðherra Sovétríkjanna. Sýning á myndlist frá Ráðstjórnariákjunum stendur nú yfir í liúsakynnum Þjóðminjasafnsins og er hún opin daglega frá klukkan 13—33. Myndin að ofan heitir „Samtal“, eftir Nodíja. Borgarstjóri Moskvu bauð gesti velkomna og ávarpaði sérstaklega gestina frá Pól- landi, Gomulka og félaga hans. Var þeim vel fagnað. í ræðu sinni sagði Mikojan að saga sovétþjóðanna eftir byltingnna væri vörðuð miki' um sigrum í baráttunni fyri: uppbyggingu sam eignarþ jóðfé. Iagsins. Hann nefndi fjöldi dæma um þá öru þróun sen. orðið hefði í atvinnu- og menn ingarmaium sovétþjóðanna. í ár væri iðnaðarframieiðsla Sovétríkjanna orðin 36 sinnum meiri en fyrir byltinguna, á itíu dögum væri nú framleitt jafnmikið magn iðnaðarvam- anburðar mætti geta þess að iðnaðarframleiðsla Bretlands ings og allt árið 1913. Til sam- hefði aðeins aulcizt 1,8 sinnum síðan 1913 og framieiðsla Bandaríkjanna 4,1 sinni. Þetta væri órækur vitnisburður um kosti sósíalismans, sagði hann. Hann rakti einnig þróunina í landbúnaðinum, sagði að korn- uppskeran á þessu ári myndi verða mun meiri en hún var metárið 1956. Sama máli gegndi um aðra uppskeru og jafnframt heföu orðið miklar framfarir í nautgriparækt. v Áskorun msSstjórnar hrezka Verkamannaflokksms: Gangið að fillögu Sovéfríkjanna og hæffið sfrrax öllum kiarnafilraunum! JSf Kynning á verkum Halldórs Laxness í Belgíu Nýja tímanum liefur borizt eftirfarandi frétt frá utanríkis- ráðuneytinu: 1 september efndi bókaforlag- ið Heideland í Belgíu til kynn- ingar á verkum Halldórs Kilj- ans Laxness. Voru ávörp flutt og lesið upp úr verlcum höf- unclarins. Meðal þeirra, eem ávörp fluttu, var Agnar Kl. Jónsson, sendiherra íslands í París, en hann er jafnframt sendilierra í Belgiu. Laxness var sjáifur viðstadd- ur og þakkaði í lok samkora- unnar fyrir þann sórná, er hon- um hafði verið eýndur. Miðstjórn brezka Verka- mannaflokksins skoraði á brezku rikisstjórnina að ganga til samninga um stöðvun til- rauna með kjarnavopn á grund- velli þeirrar tilliigu sem fulltrúi Sovétríkjanna á ráðstefnunni í Genf um það mál liefur boriö fram. Miðstjórnin minnir á að scvézki fulltrúinn liafi sagt að Sové'Sríkin séu fús til að gera samkomulag unt að tilraunum með kjarnavopji veröi liætt fyrir fullt og allt og að kom- ið verði upp eftlrlitskerfi sam- kvæmt tilliigu færustu manna. Ráðstefnan í Genf hefur nú staðið í viku og enn hefur ekk- ert samkomulag náðst um dag- skrá hennar, hvernig og í hvaða röð málin skuli rædd. Tillaga sovétstjórnarinnar sem lögð var fram þegar fyrsta dag ráðstefnunnar var á þá Jeið að kjarnorkuveldin skyidu skuld- binda sig til að hætta kjarna- sprengingum um alla.eilífð. Vest- urveldin hafa ekki viljað fallast á slíka skuldbindingu, heldur aðeins að slíkum tjlraunum verði frestað í tiltekjnn, tak- markaðan tíma, aðeins eitt ár. Þýzki mahnvlnurinn Albert Schweitzcr hefur sent þýzka lækninum dr. Beck bréf þar sem liann þakkar honum fyrir að hafa sýnt, fram á samheng- ið milli fæðinga vanskapaðra barna og lcjarnsprenginga. Dr. Beck sem var yfirlælcnir við l'æðingarspítala í Bayreuth í Vestur-Þýzkalandi liefur koinizt að þeirii niðurstiiðu að á síð- asta áratug- hafi þeim börmmi sem eru vansköpnð að ein- hverju leyti við fæðingu fjölg- að úr 0,8 í 3,5 af hundraði, og sé orsökin aukin geislaverkun. Dr. Schweitzer segir í bréfi sínu til hins þýzka læknis að hann hafi fylgzt af mikilli at-'" hyg'li með rannsóknum hans. Um heim allan hljóti rnenn að taka eftir niðurstöðum þejrra. Schweitzer segist vera sanri-• færður um að hægt verði að knýja kjarnorkuveldin til að hætta þessum sprengingum sena stofni framtíð mannkynsins i hættu. Við megum aldrei víkja frá því að tilraunirnar með kjarnavopn eru í hrópandi mót- sögn við rétt okkar til líísins, segir dr. Schwejtzer í bréfinu-*

x

Nýi tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýi tíminn
https://timarit.is/publication/883

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.