Nýi tíminn - 02.06.1960, Blaðsíða 1

Greioið
Nýja timarn
iimmmmiimmimiimiimmmmii!
iiiiiiimiiiiimiiiiimiiiimiiimmmHt
Kaupió ,j
Nýja tímann
tmiimmmmiimmiiimiimmmim
BURT MEÐ HERINN AFISLANDI!

iiiisissl
V,:
. • ;
Segfum shilið rið stríðs-
bandalagið
„Burt með her aí íslenzkri grund. Afmáum þá
svívirðu, sem herstöðvar í landi okkar eru. Segjum
skilið við stríðsbandalagið, sem okkur hefur brugð-
izt, hvenær sem á reyndi, og aldrei getur orðið
okkur annað en til álitshnekkis og auðmýkingar.
Lýsum á ný yfir ævarandi hlutleysi íslands og reis-
um á þeim grunni farsæla, sjálfstæða og drengilega
u tanríkismálastef nu.''
Þannig lauk Alfreð Gíslason
alþingismaður máli sínu, er
hann mælti fyrir þingsályktun-
artillögu þeirri, er þingmenn
Alþýðubandalagsins flytja um
úrsögn Islands úr Atlanzhafs-
bandalaginu og að bandarska
hernum verði visað úr landi,
en eins og frá var skýrt í
blaðinu í gær kom tillagan til
umræðu í sameinðu þingi
síðdegis á föstudaginn. Um-
ræðunni var þá frestað að lok-
inni framsöguræðu Alfreðs.
I upphafi máls síns sagði
Alfreð, að hlutdeild íslands í
hernaðarbandalagi hefði frá
öndverðu sætt harðri gagnrýni,
enda hefði þjóðin aldrei átt
neitt erindi þangað. Vopnlaus
þjóð getur ekki stundað hern-
að og því ber henni að standa
utan hernaðarsamtaka, sagði
Alfreð. Þjóðinni var nauðugri
viljugri skipað í raðir hernað-
arþjóða. I Atlanzhafsbandalag-
inu er hún ekki annað en vilja-
laust verkfæri og má ekki vera
neitt annað.
Alfreð benti síðan á, að í
sáttmála Atlanzhafsbandalags-
ins væru aðildarríkin skuld-
bundin til að leysa öll deilu-
mál á friðsamlegan hátt og
beita ekki valdi í milliríkjavið-
skiptum og ,að þar væri árás
á eitt ríkið talin árás á öll.
Síðan rakti hann efndirnar.
Með árásinni á Egypta hefðu
Bretg.r og Frakkar rofið samn-
inginn á freklegasta hátt. Með
löndunarbanninu á íslenzkan
fisk 1952 hefðu Bretar reynt
að svelta íslendinga til hlýðni.
Með herskipaárás inn í íslenzka
landlielgi 1958 hefðu þeir þó
framið enn stærra brot á sátt-
málanum. Með' þessum aðgerð-
um hefðu Bretar fótumtroðið
mikilvægustu ákvæði sáttmál-
ans og gert hann að marklausu |
papoírsplaggi. Gegn sl'ku ger-
ræði ættu íslendingar 'aðeins I
ejtt svar: • að segja sig úr
bandá.laginh.-
• Alfreð benti- einnig á. að
ekkert aðildarríkið - hefði rétt |
okkur hjálparhönd er Bretar
gerðu árásina á okkur og þar|
með hefðu þau öll brotið sátt-1
málann. Síðan rakti hann af- '
skipti Bandaríkjamanna sér-
sþaklega. Þeir hefðu háft hér
setulið, sem sagt hefði verið i
að ætti að vernda okkur fyrir
árás. Þeir hefðu þó ekki hreyft
hönd eða fót til þess að vernda
okkur fyrir ofbeldi Breta,
þvert á móti hefðu þeir stutt
þá með öllum ráðum gegn okk-
ur, samanber nú síðast á
Genfai'ráðstefnuna.
Þessu næst rakti Alfreð
sögu bandaríska hernámsins
hér á landi allt frá því er ís-
lenzka ríkisstjórnin var neydd
til þess 1941 að biðja um her-
vernd Bandaríkjanna. Afleið-
ingin af hernáminu er sú, sagði
Alfreð, „að ísland er orðið var-
anleg herstöð, ein af tugum
eða hundruðum annarra í
varnar- o.g sóknarkerfi Banda-
ríkjanna. Þessi 19 ár j sögu
þjóðarinnar tákna tímabil mik-
illar niðurlægingar hennar. ís-
land er orðið leppríki fram-
andi stórveldis og lierstöð þess.
Þetta er sannleiknrinn ógrímu-
klæddur.“
Bandarísk stjórnarvöld hafa
gætt vel hagsmuna sinna hér
á landi og fyrirstaða íslend-
inga reynzt veik og undanláts-
semi mikil, sagði Alfreð. Með
Keflavíkursamningnum 1946
tryggðu Bandaríkjamenn sér
herstöðvar í landinu og skeiiu
þar með fullveldi okkar. 1949
var ísland rekið í Atlanzhafs-
bandalagið og gert samábyrgt
gerðum stórveldanna sem í því
eru, jafnt í stríði sem friði. Og
1951 var svo ,,varnar“-samn-
ingurinn svonefndi gerður. Þar
msð var markinu náð og Is'and
orðinn hlekkur í herstöðva-
kerfi Bandaríkjanna og eitt af
útvirkjum þess.
Þessu næst veik Alfreð máli
sínu að afsökunum íslenzkra
ráðamanna fyrir undanlátssem-
inni við Bandaríkin: Hlutdeild-
in í striðssamtökunum og her-
stöðvarnar áttu að tryggja ör-j
yggi Islands, sögðu þeir.
Benti hann m.a. á, að álit
bandarískra herforingja væri
þvert, á móti, að útvirki eins :
og. Island yrðu fyrsta skot-
markið, ef til st.yrjaldar kæmi.
Síðan við gengum i Atlanz- j
hafsbandalagið hefur hern-
aðartæknin hins vegar breytzt
svo mjög, að vörn gegn árás
er ekki lengur talin hugsanleg.
Framhald á 11. síðu.
Við Kleppsveg er að
rísa stórhýsi Kassagerð-
arinnar. Það verður ekki
hátt í lofti, aðeins ein há
hæð með sniði nokkurra
risbyggðra skála, en
.grunnflötur hússins verð-
ur þeim mun stærri, flat-
armál aðalbyggingar um
4300 fermetrar. Á mynd-
inni sjást uppistöður,
þverbitar og langbitar úr
steinsteypu, en járnldætt
timburþak verður slegið
yfir. Steinbitarnir, sem
sjást á myndinni, eru
framleiddir í verksmiðju
Byggingariðjunnar h.f. við
Ártúnshöfða og nær 12
metra langir. Frá verk-
smiðju þessari var skýrt
í fréttum nýlega. —
(Ljósm. Þjóðv. A.K.)
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiniiiiiiii
Timburverð stórhækkar
Hœtt viS aS hœkkaSur byggingarkostn-
aSur valdi stöSvun i byggingariSnaSi
Timbur stórhækkar enn í verði þegar ný sending kem-
ur á markaðinn nú í vikunni.
Undanfarið hefur mótatimbur
verið ófáanlegt, en nýr farmur
kom í síðustu viku.
Erlend og innlcnd
Þetta timbur verður mun dýr-
ara en það sem síðast fékkst, og
var þó verðið á því 40% hærra
en var fyrir gengislækkun. Hækk-
unin á nýju sendingunni stafar
bæði af verðhækkun erlendis og
því að söluskatturinn nýi og
hækkuð farmgjöld koma á
timbrið. Verðútreikningi' á timbr-
inu var ekki lokið í gær. en
nýja verðið kemur einhvern
næstu daga.
MiCstöðvarefni hækkar
50—60%
Þessi nýja verðhækkun á
timbri hækkar enn byggingar-
kostnað, sem heíur rokið upp
jafnt og þétt síðan efnahagsráð-
stafanir ríkistjórnárinnar komu
til framkvæmda, Sement hefur
hækkað yfir 50% og aðrar bygg-
ingarvörur jafnmikið eða meira.
Hækkunin á miðstöðvarofnum
nemur 50%, eimement sem kost-
aði fyrir gengislækkun kr. 52.28
kostar nú 79,20. Pípur hafa
hækkað um 65%, til dæmis kost-
ar metrinn af tommu pípum úr
svörtu járni nú kr. 27.30 en kost-
aði fyrir gengislækkun 17.10.
Miðstöðvarofnar sem fengust á
1000 krónur fyrir gengislækkun
kosta því nú 1500 krónur og pip-
ur sem voru ó 1000 krónur eru
komnár. upp í 1650.
Uggur i m mnum
Þes.sar gífurlegu verðhækkanir
og vaxtahækkunin hafa vakið
ugg um lramtíðina meðal þeirra
sem starfa í byggingariðnaðin-
um. Að sjálfsögðu reyna menn
til hins ýtrasta að ljúka bygg-
ingum sem þegar eru komnar á
veg. en menn óttast að kyrking—
ur komi í byggingariðnaðinn þeg~
ar írá líður.
Þýzkir kaopa vik-
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar
undirritaði í fyrradag samning
við þýzkt fyrirtæki sem ætlar
að flytja út vikur úr landi
Hafnarfjarðar og um Hafnar-
fjarðarhöfn. Verður vikurinn
tekinn í Óbrynnishólum og
komið fyrir færibandakerfi í
höfninni til útskipunar. Samið
var um að þýzka fyrirtækið
greiði 1 þýzkt mark fyrir hvert
tonn vikurs og 1 mark í hafn-
argjöld fyrir tonnið, þó aldrei
minna en 100.000 mörk á ári
í hvorttveggja. Einnig greiðir*