Nýi tíminn - 05.10.1961, Blaðsíða 1
Miinið
■SSMHTi
TIMINN
Kaupið
NÝJA TlMANN
Fimmtudagur 5. október 1D61 — 1. tölublað.
Danir varaðir við að láta teyma
EFN 4 HAGSBANDAL AGIÐ
sisr inn i
Prófessor Jörgen Dich, einn kunnasfi mennfamaSur
danskra sósialdemókrafa, hvetur Dani fil andsföÓu
„Heföi verið stungið upp á því árið 1942, að við létum
stjórn landsins í hendur níu mönnum, þannig t.d. að
konungur útnefndi þá, myndu menn vafalaust hafa sagt
um slíka uppástungu að hún væri fasistísk, en í dag
ætla menn meira að segja að láta níu útlendinga ráða
yfir okkur. Við það hafa menn ekkert að athuga“.
Einn kunnasti menntamaður
danskra sósíaldemókrata, Jörgen
Dich, prófessor í hagfræði við há-
skólann í Árósum, komst svo að
orði þegar hann f'lutti fyi'irlestur
um Efnahagsbandalag Evrópu og
aðild Danmerkur að því a fundi
verkamanna í skipasmíðastöð
Burmeister og Wains í Kaup-
snannahöfn, stærsta vinnustað
Danmerkur.
Krag utanríkisráðherra, sem
Professor Dich
hefur verið helzti hvatamaður að
aðild Dana að bandalaginu, hafði
einnig verið boðið á fundinn, en
hann kom ekki.
Dich minnti á það í erindi sínu
að það væri fjarri því að hann
væri einn um að leggjast gegn
aðild Dana að bandalaginu, benti
á að annar hagfræðiprófessor,
Jörgen Pedersen, hinn mesti í-
haldsmaður, sem væri sér ósam-
mála um flest, væri sömu skoð-
unar og hann varðandi Efnahags-
bandalagið.
Mótbárur í tíu liðum
1 fyrirlestri sínum gerði próf-
essor Dich ýtarlega grein fyrir
andstöðu sinni við aðild Dana að
bandalaginu og tók að iokum
saman niðurstöður sínar í tíu lið-
um:
1. Vald þjóðþingsins verður
skert og því fcngið svipuð
verkefni og hreppsncfnd-
Kjarnssprenging
WASHINGTON 2 10 — Banda-
ríjka kjarnorkumálanefndin til-
l.ynnir að Sovétmenn hafi nú
sprengt 16. kjarnorkusprenging-
una síðan sprengingar voru hafn-
ar að nýju 1. september.
Sprengjan var sprengd í lofti í
grennd við Novaja Semlja í Mið-
Así-
2. Áhugi fólksins á lýðræðinu
og stofnunum þess myndi
dofna.
3. Hagsmunir Danmerkur
yrðu fengnir í hendur
nefnd manna sem cin gæti
tekið ákvarðanir í dönsk-
um málum.
4. Dönsk fyrirtæki yrðu háð
erlendum liagsmunum.
5. Danskir verkamenn myndu
eiga mikla crfiðlcika fyrir
Ge'sleverkan óx
á fveimur stöðum
í Norður-Svíþjóð
STOKKHÓLMI 1 10 — Það er
enn of snemmt að segja nokk-
uð ákveðið um hve mikið geisla-
verkun muni vaxa í Svíþjóð
vegna tilraunasprenginga Sovét-
ríkjanna í september. Það er þó
sennilegt að hún verði ekki rnjög
frábrugðin því sem hún var
haustið 1958! Síðan 12. september
hefur eklci mælzt verulega aukin
geislaverkun í nema tveimur at-
hugunastöðvum í Norður-Sví-
þjóð af samtals 25 slíkum í land-
inu. Mesta gammageislun mæld-
ist 17. september og nam hún
3 milljónum röntgena á klukku-
stund, eða rúmlega 30 prósent af
eðlilegri geislaverkun.
höndum vegna fyrirhugaðs
flutnings á vinnuafli milli
aðildarlandanna.
6. Torveldara verður að koma
upp nýjum iðngreinum í
Danmörku, þar eð danska
ríkinu verður bannað að
styðja þær.
7. Miklir hlutar Jótlands
myndu verða mjög háðir
Ilamborg, nákvæmlega eins
og fyrir 150 árum.
8. Þýzkir gósseigcndur og
auðjöfrar gætu keypt upp
jarðir og iðnfyrirtæki í
Danmörku.
9. Gjaldeyristekjur og útflutn-
ingur til annarra landa en
aðildarrikja bandalagsins
myndu minnka.
10. Raunvcrulcgar tekjur
verkamanna og starfs-
manna myndu stórskertar.
Umræðurnar sem fóru fram á
eftir fyrirlestri prófessors Dichs
sýndu greinilega hina miklu and-
stöðu meðal danskra verkamanna
gegn aðild að Efnahagsbandalag-
inu.
í lokaorðum sínum benti próf-
essor Dich á að atvinnumálaráð
dönsku verkalýðshreyfingarinnar
(Arbejderbevægelsens Erhvers-
rád) hefði lýst sig andvígt aðild
Dana að bandalaginu. Á hinn
bóginn hefðu samtök stórbænda
beitt sér fyrir henni, og þar væri
að finna skýringuna á því að nær
allir flokkar þingsins hefðu lýst
sig samþykka henni.
Greinaflokkur
Haraldar gefinn
út í bókarformi
í dag kemur í bókaverzlanir
bæklingur, er nefnist Rómar-
samningurinn, eftir Harald Jó-
hannsson hagfræðing. Hefur hann
inni að halda greinar þær sam-
nefndar, er birzt hafa í Þjóð-
vitjanum að undanförnu. Bækl-
ingurinn er 32 bls. að stærð,
| prentaður í Prentsmiðju Jóns
j Helgasonar.
í stuttum formála segir höf-
undur m.a. svo: „ísland virðist
| geta tekið afstöðu til Efnahags-
bandalags Evrópu með fernu
móti: í fyrsta lagi getur Island
tekið sömu afstöðu til Efnahags-
bandalagsins og hvers annars
ríkis; í öðru lagi getur Island
óskað tollasamnings við Efna-
hagsbandalagið (samkvæmt 18.
grein Rómarsamningsins); í
■ þriðja lagi getur Island æskt
| aukaaðildar að Efnahagsbanda-
! laginu (samkvæmt 238 grein
| Rómarsamningsins): í fjórða \aei
| getur ísland æskt inngöngu í
Efnahagsbandalagið (samkvæmt
237. grein Rómarsamningsins).“
MJÖLK hækkar um
KJÖTVÖRUR hækka um
fjérðung
Endanlegt haustverð á
landbúnaðaraíurðum
kemur til íramkvæmda í
dag og er þar~ um mjög
verulega hækkun að
ræða á öllum liðum. —
Kartöílur hækka mest eða
um rúman þriðjung, kjöt
um því sem næst íjórð-
ung en mjólk um ca. 18
af hundraði.
Verð á helztu landbúnaðaraf-
urðum verður á þessa leið:
Mjólkurafurðir
Mjólk í lausu máli hækkar úi
Vlðskiptajöfnuðurinn
óhagsfæður um 208
milljónir króna á árinu
• Samkvæmt bráðabirgðayfirliti Hagstofu ís-
lands um útflutning og innflutning í ágústmánuði
sl. var viðskiptajöfnuðurinn hagstæður í mánuðin-
um um 36 millj. 264 þúsund krónur. Út var flutt
fyrir 173 millj. og 3 þúsund en inn fyrir 136 millj.
739 þús. kr.
• Frá áramótum til ágústloka hefur verzlunar-
iöfnuðurinn verið óhagstæður um 208 millj. 096
þús. kr. Inn hefur verið flutt fyrir 1.773 millj. króna
en út fyrir 1.565 millj í fyrra var viðskiptajöfnuð-
urinn óhagstæður á þessu tímabili um 499 millj.
913 þús. kr. Þá höfðu verið flutt inn skip og flug-
vélar fyrir 276 millj. 965 þús. kr. en í ár hafa ver-
ið flutt inn skip og flugvélar fyrir 80 millj. 252 þús.
krónur.
3,32 lítrinn í kr. 3.90 eða um
17,5%.'
Mjólk á flöskuni hækkar úr
kr. 3.52 lítrinn í kr. 4(15 eða um
17.9%, ' ; -
Mjólk í hyrnum hækkar úr
kr. 3.92 lítrinn í kr. 4.55 eða um
16.1%.-
Smjör hækkar úr kr. 57,40
kílóið í kr. 69.00 eða um 20.2%.
Rjómi í lausu máli hækkar úr
kr. 42,02 litrinn í kr. 46.00 eða
um 9,5%.
Pelaflaska af rjóma hækkar
úr kr. 10.75 í kr. 11,75 eða um
9,3%.
Skyr hækkar úr kr. 10.60 kíló-
ið í kr. 11.60 eða um 9,4%.
45% ostur hækkar úr kr. 56,85
í kr. 63.30 eða um 11,2%.
1 sambandi við þessar hækk-
anir má geta þess að mjólkur-
verð til bænda hækkar úr kr.
4.18 lítrinn í kr. 4,71 eða um
12.6%.
Útsöluverðið er við það mið-
að að niðurgreiðslur ríkissjóðs
haldist óbreyttar en þær hafa
numið kr. 2,72 á lítra.
Kjötafurðir
Verð á nokkrum tegundum af
1. fl. dilkakjöti breytist á þessa
leið:
Súpukjiit hækkar úr kr. 22.00
k:lóið í kr. 27.50 eða um 25%.
Læri hækka úr kr. 25,30 kíló-
ið i kr. 32,00 eða um 26,5%.
Ilryggur hækkar úr kr. 26.35
kílóið í kr. 33,00 eða um 25,2%.
Slátur með sviðnum haus
hækkar úr kr. 34,30 í kr. 36,50
eða um 6,7%.
í sambandi við þessar hækk- 1
anir má geta þess að kjötverð
til bænda hækkar úr kr. 19.69 j
á k'ló í kr. 23,05 eða um 17,1%. |
Útsöluverð er við það miðað
að niðurgreiðslur haldist óbreytt-
ar kr. 7.80 á kíló.
Kartöflur
Úrvalskartöflur hækka úr kr. |
2.76 kílóið í kr. 3,55 eða um j
28.6%. • ‘ I
1. fl. kartöflur hækka úr 1.92
kílóið í kr. 2,63 eða um 37%.
Þess ber að geta að inni í
nýja verðinu ert pökkunarkostn-
aður sem verið hefur i gildi frá
því í vor.
Erfiðleikar
Haustverð á landbúnaðaraf-
urðum hefur aldrei fyrr komið
svona seint. Ekkert samkomulag
tókst i sex manna nefndinni um
verðlagsgrundvöllinn. og var
hann úrskurðaður í yfirnefnd.
Hækkaði hann um 14,5%, en það
jafngilti 13,5% hækkun til
bænda.
Eftir það fjallaði sex manna
nefndin um skipti milli búgreina,
og töldu bændur nauðsynlegt að
gera hlut fjárbúsins meiri á
kostnað nautabúsins þar sem
afkoma fjárbænda hefði verið
lakari. Tókst samkomulag um
það sjónarmið, og er því hækk-
un á kjöti nokkru meiri en
á mjólk eins og sjá má hér fyr-
ir framan. Því næst var svo
íjallað um dreifingarkostnað og
náðist loks niðurstaða í fyrri-
nótt.
Tíðinda von
BRÚSSEL 2 10 — Hersveitir
stjórnar Kongó í Leopoldville
nálgast nú landamæri Katanga-
fylkis norðanverð.
Hernaðaryfirvöld i Elisabeth-
ville tilkynna að 10 flutningabíl-
ar með um 200 kongcska her-
menn hafi þegar farið yfir landa-
mærin til Katanga, en ekki hafi
borizt fréttir um bardaga.
Yfirvöld Sameinuðu þjóðanna
settu Tshombe, ráðamanni í Kat-
anga þau úrslita-skilyrði í dag, að
láta alla erlenda leiguhermenn
sína hverfa þegar í stað úr landi,
ella yrðu SÞ að sjá til þess að
það yrði gert, þar sem dvöl þess-
ara hermanna væri ógnun við
vopnahléð í Katanga.