Nýi tíminn - 05.10.1961, Blaðsíða 10

mu ovt; munuiJiimn&B r
GuSmundur Ágústsson:
LÓTTINN
Ungur íslenzkur námsmaður í A-Þýzkalancli — Guðmundur
Agústsson — hetur skrifað í Þjóðviljann nokkrar mjög athyglis-
verðar greinar um Berlínarmálið. Nýi tíminn birtir hér fyrri grein
af tveimur um hinn margumtalaða fiótta.
Gaddavír
Á milli A- og V-Berlínar fer
Borgarbrautin á 8 stöðum, neð-
anjarðarbrautin á 6. Umhverfis
Berlín alla eru mcrk, sem allir
komast yfir fram og til baka,
hafi þeir persónuskilríki Þýzka
alþýðuveldisins eða vegabréfs-
áritun a-þýzkra stjórnarvaida.
Því komast allir A-Þjóðverjar
umsvifalaust með sínum aus-
weis (persónuskilríki) til A-
Berlínar og þaðan geta þeir
farið með hraðlest borgarinnar
til V-Berlínar. Þær fara minnst
10 yfir á mínútu! (Ath.: Þetta
var allt fyrir 13. ágúst). Þeir,
sem ekki nenna til A-Berlínar
„á flóttanum" geta farið með
Borgarbrautinni beint frá A-
Þýzkalandi til V-Berlínar á 9
stöðum, frá suðri, vestri og
r.orðri. Og svo eru sagðar sög-
ur af fcjjki á flótta yfir gadda-
vír! Asnar hljóta þessir flótta-
menn að vera: að vera að flækj-
ast í gaddavír ( stað þess að
flýja með hraðlest, fyrir 20
Pfenning — ódýrasta farartæki
Evrópu, sem fer á dag sem
svarar hálfum öðrum hring um-
hverfis jörðina. Líklega hefur
fólkið ekkert heyrt um þessa
Borgarbraut sína getið þessi 16
ár frá stríðslokum, þótt 1,4
milljónir manna fari með henni
daglega (bað svarar til þess, að
nær annar hver Berlínarbúi
fari með henni einu sinni á
dag). Af hverju eru eklci allir
flúnir frá A-Þýzkalandi? Nóg-
ur var tíminn: 16 ár. Eða er
það ef til vill hér eins og með
flóttamanninn, sem Morgun-
blaðið sagði, að hefði undirbú-
ið flótta sinn í 3 ár — það að
stíga einfaldlega upp á hafnar-
garðinn í Reykjavík — 3 ár —
og svo flýði hann til baka! Já,
af hverju? Líklega hefur. hann
verið orðinn svo uppalinn við
kúgunina, að hann hafi ekki
kunnað við sig án hennar.
Eða hyað segir Morgwrvblaðið?
Jú, það segir bónda hafa flúið
með fleiri hundruð ær yfir til
V-Berlínar. Ja, ef rollurnar
hafa farið í gegnum Branden-
borgarhiiðið þá hefur lögreglan
þurft að stöðva alla umferð,
svo að bóndinn kæmist með
féð vestur yfir. Ailt á sömu
bókina lært. Svo birtir Morgun-
blaðið sínar tölur — og aftur
tölur, gerir samaniagt: allir
flúnir! Það er líklega þess
vegna, sem DDR er ekki viður-
kennt. Allir á bak og burt. Af
hverju þarf þá að „frelsa“ land-
ið? Frá hverju? Jú, þar búa
nokkrir, en það eru allt komm-
ar. Engin smáræði af komm-
um það! Þarf að „frelsa“ þá
undan þeim sjálfum?
Hva'6 er
péíHkkur
flóftamaSur?
Orðið „flýja“ er almennt not-
að urn þá, sem hverfa frá A-
Þýzkalandi til V-Þýzkalands.
(Hvað skyldi heita á Morgun-
blaðsmáli allra stétta að hverfa
frá V-Þýzkalandi til A-Þýzka-
lands?). Með orðinu flótti er
yfirleitt átt við pólitískan flótta
í þessu sambandi, sem þó er
ek.ki alltaf rétt.
Hvað er pólitískur flótti?
öll pólitík er rekin í vis-su
augnamiði. Hún er rekin til að
viðhalda eða breyta gefnum
eignaafstæðum. Auðvaldsstéttin
notar sitt ríki (þ. e. ríkisvél,
lögreglu, her o. s. frv.) til að
verja og styrkja afstöðu sína til
framleiðslutækjanna gagnvart
öreigalýðnum (til að geta arð-
rænt hann).
Eftir að verkalýðsstéttin hef-
ur tekið ríkisvaldið í sínar
hendur beitir hún því til að
breyta eignaafstæðunum og
verja bær breytingar álíka og
auðvaids-stéttin notaði sína rík-
isvél til að verja eignaafstæður
auðvaldsskipulagsins.
Neiti nú fyrrv. verksmiðju-
eigandi að viðurkenna sameign
þjóðarinnar á ,.hans“ fyrrv.
verksm.iðju og reyni hann á all-
an hátt að vinna gegn sameign-
inni, þá er hinu pólitíska valdi
verkalýðsstéttarinnar beitt gegn
honum (og ref-sing því meiri
sem lög ríkisins og þá um leið
verkalýðsins eru freklegar brot-
in). Flýji hann nú þetta ríki,
flýr hann pólitíska valdbeitingu
þess. Hann er pólitískur flótta-
maður. Sama er að segja t. d.
um verkamann, sem neitar að
virða einlcaeign auðvaldsherr-
ans. Hann er beittur pólitísku
valdi ríkjandi stéttar til varnar
einkaeign auðvaldsherrans.
Flýi hann, þá er hann póli-
Langt er síðan birtar hafa verið fréttir af göngunni miklu gcgn kjarnavopnum sem átti frumkvöðla
í San Francisco sem fóru um Bandaríkin, síðan Bretland, en lentu í erfiðleikum þegar þeir ætluðu
til meginlandsins þaðan, voru hvað eftir annað gerðir afturreka þegar þeir ætluðu í land í Frakk-
Iandi. Fcrðinni var heitið til Sovétríkjanna og nú eru göngumenn þangað komnir, en ekki er blað-
inu kunnugt eftir hvaða leiðum. — Myndin hér að ofan er tekin af göngumönnum á götu cinni í
sovézku borginni Brest á landamærum Póllands. en þaðan ætla þeir að ganga til Moskvu.
í t
tískur flóttamaðui'.
Nú er það svo, að fæstir af
þeim, sem farið hafa yfir til
V-Þýzkalands frá A-Þýzkalandi,
eru i pólitískir flóttauienn; JÞeir
hafg cftast farið af' bði'Sm 'á'-
stæðum en þeim, að þeir hafi
búist við pólitískri valdbeitingu
ríkisins gagnvart sér. Sjáum við
þetta betur á eftir.
Mér til hagræðis mun ég
kalla alla þá, sem flutzt hafa
á milli landanna, flóttamenn,
þótt s.ialdnast sé átt við póli-
tíska flóttamenn.
Hverjir flýja
vesfur?
Fyrst ber að nefna nazista-
foringjana. Þeir vildu ekki
verða eftir á sovézka her-
námssvæðinu. Þeim var það
ameríska og brezka kærara
(sbr. Eðvald Miksson). Almenn-
ir nazistar (þ.e. ekki foringjai')
hafa verið að flýja allan tím-
ann frá stríðslokum. Þeir sjá
sína framtíð opnast á ný í V-
Þýzkalandi. Þar úir og grúir
allt stjórnarkerfið af nazistum:
lögregluforingjar (eins og lög-
reglustjórinn í Reykiavík), dóm-
arar — jafnvel 11 af 17 ráðherr-
um v-þýzku st.iórnarinnar (auk
ríkisstjórans Globke) hafa sinn
stóra brúna blett.
Þá koroa auðkýfingar (sem
að vísu voru flestir nazistar)
og sórjarðeigendur. Þeir sem
neituðu að sætta sig við það í
lok stríðsins, að verksmiðjur
„beirra“ væru þióðnýttar, hypj-
uðu sig yfir. Aðrir urðu oftast
háttsettir í stjórn þjóðnýttra
verksmiðjanna, sem nau.t þá
revnslu þeirra (það gildir þó
ekki um stríðsglæpamennina).
Þessa flóttamenn má almennt
telja til pólitískra flóttamanna
og flúðu þeir einna fyrst eftir
1945. Aldrað fólk hefur betra og
öruggara líf í A-þýzka’andi en
í V-Þýzkalandi. Þó er það einn
hópur ellilaunafólks, sem hefur
betri kjör hinum megin og er
nær allt flúið. Það eru ekkjur
stríðsleiðtoga (allra tegunda)
Hitlerstímans. Þær fá auka-
greiðslur frá v-þýzkum (eða v-
Berlínar) yfirvöldum.
1 sósíalisma er vélvæðing
landbúnaðarins skilyrði fyrir
þróun sósíalismans. En í stað
þess, að einn eignast hóp sam-
liggiandi jarða eins og nú gerist
í V-Þýzkalandi, við gialdþrot
smábænda, eignast heill bænda-
hópur eina jarðarsamstæðu, til
þess að vélvæðingarinnar megi
njóta án þess að til arðráns
korni. Margir bæendur firrtust
við bessari eignaskiptingu, sem
sprettur af efnahagslegri nauð-
syn en komið á með pólitisk-
um aðgerðum — og sumir flýja.
Þess má geta, að myndu.n sam-
yrkiubúa er lokið hér, en, fjölcji
þeirra bænda. sem fara á haus-
inn í V-Þýzkalndi núna. vex.
Hann vex við aukna innreið
hinna ’ dýi'u mikilvirku véla í
landbúháðinum og mun vaxa
enn begar áhrifa Efnahags-
bandalagsins tekur meir að
gæta.
Þá eru þeir, sem flúið hafa
yfir vegna betri líískjara í V-
Þýzkal. Það mun vera stærsti
hópurinn. Við skiptingu Þýzka-
lands hafði V-Þýzkaland nær
allt þungaiðnaðarsvæðið og því
roikiu betri byrjunaraðstöðu.
Það kom fram í betri lífskjörum
þar eftir 1950. DDR hefur þrátt
fyrir verri aðstöðu. verið að
draga V-Þýzkaland uppi. Mun-
ur lífskjara var einna mestur
um og eftir 1953. Fólki, sem
hefur flúlð af þessum ástæðum
(og er því t.d. ekki pólitískir
flóttamenn) hefur fækkað held-
ur upp á síðkastið. En í staðinn
hefur vaxið sá hópur, sem flýr
af ævintýraþrá, eins og það er
kallað. (Ég ininnist fjaðrafoks
heima, er Hjalti Kristgeirsson
sagði, að margir hefðu flúið*
.. 'frá Ungverj.alandi" 1956 meira.
',og mi.hpa sí' .VByipiýfaþrá. Og-
“Gu.nnTaúgur'JÞðV'áráhh fór og:
..valdi úr“ eins og ha.nn sagði.
Hvað hafa nú marg'r snúið til.
baka af þessu.m 10 útvöldu,.
ungversku, pö'itísku flótta-
ro.önnum? Hvað rparfir gerzt
brotlegír við lög A Islandi? Ef"
t'l vi’l veit Morgunblaðið,
hversu margir hafa snúið aftur*
af ö’I'um þessnm pólitísku
flótta.roön.niim“ frá 1956 — eða
roá bað elrki b'ríast? Hvað*
ro.vndi Morgunblaðið t.d. kalla
m'ma dre”',inn. sem sté unp á
hafnargarðinn í Reykiavík —
pólitískan Bóttaroann eða ævin-
týr»mann?). Þp''sí þðnnr hefur-
p”ðið fvrir m’Hum áhrífi’m frá
Fvningaro1’'vgani-.m V-Berh'n.
Fvr:r flóttsnn V’wa þeir oft
„hetjudáð“, íkveik'u oða ’spreng-
•ingu. sT'o be:r fái laun fyrírr-
vikið. Mik-ð atríði er b'ka. að
segia vögu roamt p-ricl,-nti ijótt
um DDR. svo að ..maður komíst
betur áfram“. pA er hetta fó’k
oft i!)a séð af alroenningi í V-
Þýrk.alandi. Það ýtir V-Þjóð-
verium úr stöðuro og íbúðum.
Svona er bað þar, sem sam-
kennnin ræður.
Ón'af-'t er þp-"' fó’k. sero hef-
ur flutzt á milli allt tímabif'ð
fram að árinu 1958 til að r-am-
einast ö-ðrum m<?ð?inn’.rn fiöl—
Fkvldnnnar. Mar.gt af þessú
flóttafólki verðúr svo að gefá
sér a-býzkaausweisinn (per-
sónU9>iiríki — siá grein IV.>
hiá n’ósn?.rstnf”"num. sem síð-
an tpka bá ti.l sinna þarfa.
Ég hef tek’ð hónana nokkuð
eftir brírri tfmalegu röð, senj
- pnm c4mr^tir — gjl.t"
frá falli Þrið.ia Ríkisins tj! vax-,
pndi áhrífa' hins óeðlilega áá
sta.nds í V-Berlfn.
Ei.tt hef ég bó ekki nefnt enn.r
lroítu ’n-ælaröb'n".. En hún héfifc"
u.r vavið roiðg s’ónstu arro vl
vavnndi hátt VJP.nrlfnnr í'ka!.dá
sfrf."Vr!- n” tn>a ha”a fyr-
ir í sérstökum kafla á eftir.
Hverjir flýja
Gusfur?
U.þ.b. þriðjungur þeirra, sem
flý.ia áustur yfir, er fólk, sem
áður hafði flúið vestur og feng-
ið nóg af „frelsinu". öil „frjálsa
pressan“ hamrar að vísu sí og
æ á því, að þeir, sem hverfi til
baka austur fái veglega hegn-
ingu fyrir flóttann. Þannig skal
reynt að koma í veg fyrir að
menn hverfi til baka. En reynsl-
an befur sýnt, að sá áröður
hræðir fáa frá afturhvarfi, að
m.innsta kos'ti ekki flóttamann
Morgunblaðsins frá hafnarbakk-
anum. Annar stör hópur eru
v-þýzkir at.vinnuleysing.iar (svo
og atvinnuleysingiár fr.á fiðrum
löndum). Hvað skal gert. þegar
t.d. 3/c,, ’hl. kolanámanna' við
Ruhr var lokað vegná lcreppu
á sífiasta ári? Hvað skal gert,
begar erlendir verkamenn eru
fluttir inn í landið og þeir selja
vínnukraft sinn ódýrara en v-
þýzkir verkarnenn (Fameigin-
Hvyr er atvinna fvrir þá
17.000 verkamonn, sem urðu
atvinnulausir þerar bílahring-
urinn Bcrcward í Bremen í V-
Þýzkalandi fór á haus’hn í sum-
ar? Vinna er ekki til fyrir bá
alla í borginni. Sumir eru lokk-
aðir í vopnaframleiðsbj anð-
hringanna — hinir? Jú, flúið
er austur.
Við það. að Borgward för á
hausinn, þá mun. rriörgúm veróa
sagt unn vinnu í þeim
verksmiðium (oa nárnum). sem
fraroleiddu hráefni fyrir Burg-
wardverksmiðjurnar. Alls mun
Framhald á 11. síðu.
10) — NÝI TlMINN — Fimmtu.dagur 5. október 1961