Nýi tíminn - 12.10.1961, Blaðsíða 10

fr Berlínarvandamálið
Framhald af 9. síðu.
1 bjóða betri laun, gott húsnæði
j o.fl. „Árangu.r“ varð nokkur,
en Gleieh verður að afplána
i fjögurra og hálfs árs fangelsi.
i Saga manns
j Þá er það sagan um mann-
, salann Wegner frá Pankow,
, Trelleborgerstrasse 27 (A-Ber-
lín). Hér heíur hann lifað allt
sitt líf og alltaf verið sami fas-
istinn. Faðir hans var mjög
„keisaratryggur" og lagði sig
fram við að kenna syni sínum
að ganga uopréttur og marséra.
Þegar á 'skólaárum sínum gekk
hann í ýmis fasistasambönd
og 1932 í TiSDAP (flokk Hitl-
ers) og því næst í SA (árásar-
lið flckksins). 1933 var hann í
þeirri deild SA-manna sem
framkvæmdi húsrannsóknir —
(bókabrennur og íkveikjur) og
handtóku kommúnista og sósí-
aldemókrata, leiddu þá oftsinn-
is hér út á heiðarnar og skutu.
Síðan hækkaði hann í tign og
varð eftirlitsmaður í rannsókn-
arfangelsinu Moabit, þar til
hann fékk snert af hjartaslagi
1945. Frá þessu. ævisöguágripi
sínu sagði hann stoltur, þar sem
hann sat sem ákærður fyrir
hæstarétti DDR. Hann er lam-
aður á vinstri hlið — en með
vel starfhæft höfuð, sem hann
gat beitt. Stríðið k.enndi Wegner
ekki neitt. Nokkru eftir lok þess
heyrði hann getið um starfsemi
nýstof naðrar „ Austurskrifstóf u
£PD“ (krata). Wegner tilheyrði
ek.ki þeim, sem hefur verið cett-
ur undir þrýsting njósnastoín-
aha til að vinna fyrir þær..
Hann fpr sjáll’ur — bauð sig
frarn. - Síðan 1952 hefur hann
faríð regjulega tvisvar í viku
yfir til •„'A.ústurskrifstófu SPD“
■
jj j
vann :hjá stofunni sem erind->’
} * »-Ji»
rekib Somu leið fór systir Diet-
ers, Mcihika — þá 13'*ára göm-
ul. Wegner haföi safnað miklu
af fasískum og hernaðarsinnuð-
um bókum að sér, bókum eins
og „Volk ohne Raum“. í safni
hans var m.a. „Mein Kampf“
eftir Hitler árituð af einum
fyrrv. háttsettum SA-foringja.
Börn úr nágrenninu drógust
að heimili hans. Þau báru traust
ti.l mín og ég las þeim úr bók-
unurn, sagöi hann. Þannig gekk
það. Hann sendi fleiri og fleiri
yfir og las fyrir börnin. Hjúkr-
unarkona frá Werningeroda
flýði fyrir hans tilstuðlan, einn-
ig bóndi nokkur og frú Koll-
bach. Konu sína sehdi hann er-
indrekum slcrifstofunnar, sem
báðu hann nú fyrir alla muni,
að senda ekki svona mikið af
gömlu fólkiv Hann sendi þá
unglingana. Heinz Algner hét
einn 1956, Klauz-Dieter Beck
annar 1953 o.s.frv. Eitt vitnið
gegn V/egner í réttarhöldunum
var 13 ára gamall, þegar Wegn-
er var að bisast við að reyna
að k.oma honum yfir,. en faðir
drengsins komst að því í tíma.
Oftar en 700 sinnum hefur
hann farið til V-Berlínar síð-
ustu 9 árin. Milli 20 til 30 þús-
und bréf með hatursáróðri hef-
ur hann komið með austur yfir
og sent til DDR-borgara. Fyrir
hvert bréf fékk hann 5 vestur
pfennig (ca. 50 aura).
Vélritað handrit eftir hann
frá 22. febrúar 1957 fannst í í-
búð hans: „öfgar okkar tíma“.
Þar segir m.a. „Þá barðist ég
gegn bolsévismanum og nú
berst ég gegn bolsévismanum
með löglegum og ólöglegum
vophu.m“. Annað handrit hans
frá 1958 fa.nnst einnig.
Á Itvöld.in breyttist íbúð hans
í sjónvarpsstofu. Þá var horft
“á ,,beztu“ sendihgárwvestursins.
Bezt féllu honum alltaf ræður
Brand.ts borgarstjóra í Vestur-
Berlín, en sá talar manna mest
um ,.írelsun“ Austur-Evrópu.
Þetta var saga þessa manns.
Dóinstóllinn dæmdi hahn fil 12
ára fangelsisvistar.
Þetta er vitniö Bruno Pioch.
Hann flýði ásamt konu sinn þ.
11. ágúst sl. frá V-Berlín og
báðu þau um hæli í DBR scm
pólitískir flóítamenn. Ilann
hafði þá unnið í 9 ár hjá
frönsku njósnastofnuninni í V-
Berlín. Hér cr hann sem vitni
fyrir Hæstarétti þ. 12. jágúst,
þegar fjallað var um mál fjög-
urra tfnannsala. Sjá frásögn,
DDR. Það var þökk hans til
þess ríkis, sem veitti honum 264
mörk á mánuði í eftirlaun og
sjúkrahjálp. 14 ára gamlan syst-
urson sinn Dieter Götz, tók
hann eitt sinn með á stofuna.
Fyrst fékk Dieter verkefni eins
og þau að þrýsta í lófa kunn-
ingja sinna og skólafélaga að-
göngumiðum að Waldbúhne í
V-Berlín, þar sem haturssam-
komur gegn austrinu fara aðal-
lega fram (sjá grein II).
Síðan fór Dieter alveg yfir og
unnið 9 ár við íranska njósna-
stofnun í V-Berlín og flúið þ.
11. ágúst austur. Hann vann
sem spyrill í „flóttamannabúð-
unuml1 í Marienfelde. Hann
jsagði, að það sem hefði ýtt
(qndanlega undir sig með að
’flýja, hefði verið vitneskja
hans um tvær stofur, sem
franska leyniþjónustan hefði í
Wedding, Múllerstrasse 117 og
126a. Þær eru áþrýstistofur
Frakkanna.
„Það voru til þau tilfelli, að
menn leiddust til sjálfsmorðs
þar vegna líkamlegra pyndinga,
fjárkúgana og annarra aðferða“.
Pioch, skýrði frá Ruth Herter
frá Fríedrichshagen, sem einnig
hefði unnið hjá frcnsku njósna-
stofnuninni. Hún hafði leitt
bróður sinn í net stofnunarinn-
ar. Hann fyrirfór sér eftir pynd-
ingar, sem hann var beittur í
Múllersstrasse. Herter var greitt
með vel launaðri stöðu hjá
frönsku auðhringsfyrirtæki í
Köln.
Pioch sagði einnig frá DDR-
borgaranum Alfred Jaeckel frá
Lichtenberg, en drukkinn hafði
hann óvart lent í neti frönsku
stofnunarinnar. Það var reynt
að fá hann til að stunda njósn-
ir í DDR. Þegar hann neitaði,
var hann færður í Múllers-
strasse 126a. „Og hvað átti sér
þar stað“, sagði Pioch „um það
eru engin vitni. Þegar lík Jae-
cke’s var dregið upp úr árkvísl-
inni á borgarmörkunum (aths.:
þéss var getið í blöðum héi fyr-
ir nckkru). reyndi leyniþjónust-
an §ð eyða öllum sporum“.
irgæfi DDR. Þú ert á ameríska
veiðilistanum, sagði Stockholm
og við hringjum þangað strax.
Þú ert þeim velkominn. 10.000
mörk færðu strax og 20.000 við
komu þína til V-Þýzkalands.
Friedrichs neitaði og fór aftur
til Dresden, en bréf, gylliboð
og hótanir bárust honum eftir
„dimmu ræsunum" viku eftir
vik.u, þar til hann gaf sig írarh
sem vitni í einum réttarhöídun-
um nú í ágúst.
Þann 3. ágúst sl. var fjögurra
mánaða stúlkubarni, J. Sylvíu
Heinz að nafni, rænt frá for-
eldrum sínum, samyrkjubús-
meðlimum í QuadenSchönefeld í
Neustrelitzhéraöi og skyidi. bað...
vera sem agn á foreldrasa.ygft—;
ir því sem bezt er vitaðj, j
barnið nú í Gladbeck, Slíprdí ó*:
reihn-Westfalen í V-Þý^rl^l^^_„
Handtökuskipun ræningjanna
Görens, sem tcku barnið með
sér til V-Berlínar, var gefin út
af æðsta saksóknaraembæyj^ rík
isins hér og send aðal$ai§vsáfcn-
ara Yfirlaridsréttarins íýSI^mm,
Nordreihn-Westfalen. Vára-tíðal-
saksóknari DDR krafðist jafn-
framt að ræningjarnir ; yrðií.y
fluttir til DDR og barninu. skíl->
að. Og þar við sitiir enn.- . , . >
Hér lýkur dæminum, cn hálin —-
13. ágúst var farið að' gæta
markanna mi.11i A-.og V-Berlíri- 1
ar og verða þau því ekki'fleíri:
í *>-

taka
manns
Frú Schuster frá Erfu.rt heim-
sótti þ. 21. júií sl. skyldmenni
sín í grennd Berlínar ásamt 4
ára. dóttur sinni. Nokkrum dög-
um seinna fékk maður hennar
bréf um það að hún dveldist í
„flóttamanriabúðunum" í Licht-
eríelde-V/est. Brá eiginmannin-
um heldur en ékki og hélt
strax til Berlínar til að sækja
þau eftir þetta dularfulla hvarf.
Fvrst var honu.m neitað í and-
dyri búðanna að þau dveldust
þar, en í því birtist kona hans
óvart í einum braggadyrunum.
Þegar eiginmaðurinn vildi
hlaupa til var honum meinuð
innganga. Kallaði þá eiginmað-
ui'inn til hennar en var meinað
máls og færður á brott í lög-
regluvagni, Hún horfði á grát-
'andi fyrir innan. Á lögreglu-
stöðinni var honum ráðlagt að
verða eftir í V-Berlín, þá fengi
hann fjölskyldu sína aftur —
anriars ekki. Þegar hann sagði
sig ekki myndu flýja DDR var
honum skipað úr V-Berlín inn-
an klukkutíma annars yrði hann
handtekinn. Hann sneri til baka
og þar við situr enn.
Vitnið Piocb
Vitnið Maske, sem vann í
mannsöludeiid amerísku njósna-
stofunarinnar: „1 viðtali við yf-
irm.a.nn rninn, Ameríkanann
Ledermann, sagði hann mér eitt
sin.n stoltur, að honum hefði
heppr.azt að veiða nokkra sér-
fræðinga úr prentsmiðjum DDR,
sem kunnu að fara með litprent-
vclar og hefði það leitt til
stórra vandræða hjá sumum út-
gáfufyrirtækjum- í DDR. . Nú
verðum við að gera DDR efna-
hagslega gjaldþrota, hafði Led-
ermann sagt“.
Ákærður Vogt sagði, að
„vinnuveitandi“ sinn hafi m.a.
sagt: „Þegar allir menntamenn-
irnir eru flúnir, getur DDR
ekkert meir“.
nmg onnur
Myndin er tekin af dr. Osvaido Dorticos Torredo í hótelinu á
Keflavíkurflugvelli nýlega. — (Ljósm. Þjöðv. S.J.).
©rsefi K&i
lönd
Vitnið Bruno Pioch hafði
Vitnið Jan Sosuowski hafði
unnið hjá mannveiöadeild CIA
í V-Berlín í vitorði öryggislög-
reglu DDR. fíans sérgrein voru
mannveiðar frá Póllandi. Hann
skýrði frá því, að aðalveiðitím-
inn þar væri á meðan á Poznan-
vörusýningunni stæði.. Hann
sagði, að flóttamennirnir væru
sendir frá V-Berlín með amer-
ískum flugvélum frá Tegel-flug-
vellinum eftir loftveginum yfir
DDR til Frankfurt/Main..
Nógur timi,
- nógir
peningar
Tími og peningar eru ekki
sparaðir — baráttan stendur um
hvern einstakan.
Flugvélaverkfr. Friedrichs,
lærður í Sovétrikj. heimsótti
eitt sinn gamlán vin frá fyrri
tíma, Stockholm, í V-Berlín. Sá
síðarnefndi bauð.* Friedrichs
strax 30.000 mörk, ef hann yf-

Forseti Kúbu, dr. Osvaldo Dorticos Torredo, kom viö á
Keflavíkurflugvelli nýlega á léiö heim til Havana frá
Moskvu. Hann kom með sovézkri Iljúsjin-18 flugvél.
Flugvél forsetans lenti á flug- j
vellinum klukkan hálfníu í gær-
kvöld og hafði hér um tveggja
klukkustunda viðdvöl. Á flug-
vellinum tóku á móti forsetan-
Jm Björn Ingvarsson, lögreglu-
stjóri á Keflavíkurflugvelíi, og
Ihikaloff sendiráðsfulltrúi sem
^egnir störfúm povézka sendi-
herrans í fjarveru hans, en dr.
Dorticos kom hingað úr opin-
'perri heimsókn í Sovétríkjunum
og Kína, en hafði áður ferðazt
um lönd í Austur-Evrópu. Hann
.lagði upp í það ferðalag eítir
ráðsteínu hlutlausu ríkjanna í
Belgrad í síðasta mánuði. .
Blaðamaður og ljósmyndafi
Þjóðviljans 'fengu tækifæri til að
ræða stutta stund við forsetann
og taka af honum ljósmyndir
meðan hann beið eftir því á
vallarhótelinu að flugvél hans
yrði íerðbúin aftur. Greiníleg
þreytumerki voru1 á forsetanum
eftir hið mikla og stranga ferða-
lag og varð viðlalið því styttra
en efni hefðu staðið til.
Aðspurður um ráðstefnu hlut-
lausu ríkjanna í Belgrad kvað
forsetinn það skoðun sína að
hún hefði verið mjög gagnleg og
niðurstöður hennar jákvæðar.
Hann kvaðst vona að slíkum
fundum hinna hlutlausu ríkja
yrði haldið áfram, Jþótt ekkert
hefði verið urn j)að. . ákvfjðið. ^
Belgrad.
Á það var minnzt að Island
væri orðið nær fastur áíanga-
staður á leiðinni frá Sovétríkj-
unum til Kúbu, og hefðu tign-
ir gestir áður komið hihgáð á
þeirri leið, þeir Mikojan 'og
Gagarín og var spurt hvort þetta
gæti ekki leitt til aukinna.sam-
skipta eyþjóðanna tveggja. - Því
svaraði forsetinn á þá leið :að
Kúbumenn vildu hafa sem nán-
asta og bezta samvinnu við alL
ar þjóðir og ætti það einnig vi?
um- ísieridingá. ■
,(!- -
10) — NÝI TlMINN — Fimmtudagur 12. október 1961