Nýi tíminn - 19.10.1961, Blaðsíða 12

NÝI TÍMINN
Fimmtudagur 19. október 1961 — 3- tölublað.
Lagt hefur verið fram á Alþingi frumvarp, er Geir Gunnarsson
og Hannibal Valdimarsson flytja, um 200.000.00 kr. slysatryggingu
til handa öllum skipverjum á ísienzkum skipum vegna áhættu
við störf.
ÞRÆLAHALD PORTOGALA í ANGÓLA
Myndin er tekin á akri portúgalsks landeig-
anda í Angóla. Svartir þrælar vinna á akrinum,
en yfir þeim stendur Portúgali með byssu í
hendi. Þeir sem til þekkja segja þetta nýjung
þar í landi; áður hafi þrælahaldararnir talið
sér nægja að bera svipur, — en nú minnast þeir
þess að uppreisnin hófst einmitt á einni stærstu
plantekrunni í landinu, „Primavera“ í norður-
hluta landsins.
Stórra tíðinda að vænta aí
sovézkum geimvísindum
,,HöfuSsmiSur geimfaranna' lýsir i RaucSu
stjörnunni fyrirhuguBum framkvœmdum
MOSKVU — Málgagn sovéthersins, Rauða stja^nan,
hirtir grein um fyrirhugaðar framkvæmdir Sovétríkj-
anna á sviði geimrannsókna. Hefur hún vakið mikla
athygli og orðið til að magna þann orðróm sem gengið
hefur að undanförnu að stórtíðinda sé að vænta af
sovézkum geimvísindum.
það næstsíðasta. Má af því
ráða að sú eldflaug sé miklu
öflugri en aðrar sem hingað til
hafa verið notaðar og sennilegt
tungl sem væri allt að 8—10
lestir að þyngd.
Frumvarpið er um breytingu
á lögunum um almannatrygg-
ingar og hljóðar svo;
„1. gr.
Við 38. grein laganna bætist:
Um sjómenn gilda svohljóð
andi sérákvæði:
Sérhver skipverji, sem starf-
ar á íslenzku skipi, er tryggð-
ur gegn öllum slysum, hvor!
heldur sem þau verða um borð í
skipi eða í landi, fyrir kr. 200
000,00 — miðað við fulla örorku.
Upphæðin greiðist aðstandend-
um hlutaðeigandi skipverja, ef
hann deyr, en honum sjálfum,
ef hann verður óvinnufær að
dómi læknis. Trygging þessi
skerðir ekki rétt skipverja til
greiðslu úr lífeyrissjóði sjó-
manna. Kostnaður af sértrygg-
ingu þessari greiðist að hálfu af
almannatryggingum og að hálfu
af útgerðarmönnum samkvæmt
reglugerð, er félagsmálaráðherra
setur að fengnum tillögum trygg-
ingaráðs.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi“.
Frumvarp um sama efni var
flutt á síðasta þingi en varð þá
ekki útrætt, en síðan hafa nokk-
ur sjómannafélög fengið með
verkfallsbaráttu 200.000,00 kr.
tryggingu í kjarasamninga sína.
Flutningsmenn vísa til greinar-
gerðar þeirrar, er fylgdi frum-
varpinu í fyrra, en þar segir svo
m.a.: „Þrátt fyrir allar ráðstaf-
Greinin hefur ekki sízt vakið
athygli fyrir þá sök að höfund-
ur hennar er sagður „höfuðsmið-
ur geimfaranna“, en það er sá
ónefnd' vísindamaður sem bæði
þeir Gagarin og Títoff kölluðu
svo í frásögnum sínum af und-
irbúningi ferða þeirra um geim-
inn.
„Geimpallar“ og ferðir um
sólkerfið
„Höfuðsmiðurinn" bend'r á
ivær leiðir sem nú hafa opnazt
geimvísindunum, en til skamms
tima voru aðeins taldar eiga
iieima í furðusögum. f fyrsta
lagi smíði varanlegra „ge'm-
palla“, þ.e, risastórra gervi-
tungla sem færu umhverfis jörð-
ina á jafnlöngum tíma og hún
snýst um sjálfa sig og yrðu
þannig ævinlega yfir sama blett-
inum á jörðinn:. Þau yrðu í
mismunandi fjarlægðum frá
jörðinni og í þeim hefðu fasta
að sovézkur maður leggi í ferð
búsetu geimfarar og vísinda-
menn, en fast eldflaugasamband
yrði við jörðu.
Næsta skrefið yrðj þá að á
þessum „geimpöllum“ yrðu sett
saman geimför sem yrði þaðan
skotið á brautir til tunglsins og
plánetanna, en með því móti
myndi sparast það eldsneyti sem
þarf til að s.'grast á aðdráttar-
afli jarðar. Þessi geimför myndu
Þýða byltingu : geimrannsóknun-
íurn, en rétt að geta þess að
sovézka Venusarfarinu var ein-
mitt skotið frá gervitungli.
Ekki langt þangað til
Enda þótt þama sé að sjálf-
sögðu um að ræða fyrirætlanir
sem ekki munu koma til fram-
kvæmda alveg á næstunni, þyk-
ir mega ætla að þess verði ekki
langt að bíða. „Höfuðsmiður
geimferðanna“ kemst þá einnig
þann'g að orði í grein sinni að
„sá dagur sé ekki langt undan
,að hún geti borið á loft gervi-
til tunglsins og til plánetanna í
okkar sólkerfi“.
Eldflaugaskotin síðustu
Menn ráða það ekki einung-
is af þessari blaðagrein að tíð-
indi séu í vændum. TTraunir
sovézkra vfsindamanna með
eldflaugar að undanförnu sem
skotið hefur verið 12.000 km
leið yfir Kyrrahaf og allar fjór-
ar hitt nákvæmlega í mark
þykja einnig benda til að ný
geimskot standi fyrir dyrum.
Má minna á það að slikar til-
raunir voru undanfari þess að
snemma á árinu var skotið á
loft frá Sovétríkjunum 6—7
lesta þungum gervitunglurr en
það var undirbúningur að ferð-
um þeirra Gagaríns og Títoffs.
Tíu lesta gervitungl
Enn er á það bent að í e'nni
þessara s.'ðustu tilrauna var það
ekki síðasta þrep eldflaugar-
innar sem kom í mark, heldur
Nýjar sáttatillögur i
deilum stórveldanna
Moskva 12/10 — Sovétstjórnin
hefur mikinn áhuga á því að
reynt verði að ná samkomulagi
milli Sovétríkjanna og vestur-
veldanna á grundvelli fimm at-
riða, sem snerta bæði Berlín-
ar- og Þýzkalandsdeiluna, svo
og ástandið í Mið-Evrópu.
Tass-fréttastofan skýrði frá því
í kvöld, að Krústjoff forsætisráð-
Áburðarverk-
stniðjan eign
ríkisins
Einar Olgeirsson hefur nú
lagt fram á þingi frum-
varp sitt um breytingu á
áburðarverksmiðjulögunum,
sem hann hefur flutt á
undanförnum þingum. Er
frumvarp þetta flutt til þess
að taka af öll tvímæli um
það, að Áburðarverksmiðj-,
an stærsta fyrirtæki lands-
ins, sé ríkiseign.
, herra hefði látið þessa skoðun í
i ljós í boðskap til hóps brezkra
Verkamannaflokksþingmanna.
Samkvæmt upplýsingum Tass
leggur sovétstjórnin til, að
reynt verði að komast að sam-
komulegi við vesturveldin um
eftirtalin fimm atriði.
1. Tryggar ferðir til og frá
Vestur-Berlín.
2. Oder-Neisse-línan verði við-
urkennd sem austurlandamæri
Þýzkalands.
3. Bæði Sambandslýðveldið
Þýzkaland (Vestur-Þýzkaland) og
Þýzka alþýðulyðveldið (Austur-
Þýzkaland) verði viðurkennd
sem sjálfstæð og fullvalda ríki,
— og báðum verði veitt aðild að
Sameinuðu þjóðunum.
4. Bannað verði að láta bæði
Austur- og Vesturþjóðverjum at-
ómvopn í té.
5. Atlanzhafsbandalagið og
Varsjárbandalagið flytji heri sína
á brott úr löndum Mið-Evrópu.
Tass-fréttastofan segir, að boð-
skapur Krústjoffs sé svar við
fyrirspurnum frá fyrrverandi
varnarmálaráðherra Bretlands,
Shinwell, og 58 öðrum þing-
mönnum Verkamannaflokksins í
neðri málstofu brezka þingsins.
anir. sem gerðar eru til slysa-'
varna, kostar hin harða sjósókn
íslenzkra sjómanna sífellt fórn-,
ir, og sérhver maður, sem ræðst
í skiprúm, stofnar með því lífi
sínu og limum í meiri hættu en
við flest önnur störf, sem hann
tækist á hendur í atvinnulífinu.
Þessa hættu, sem við sjómönn-
um blasir, láta þeir ekki á sig
fá. en skylt ætti að vera að bæta
fjölskyldum þeirra þó að nokkru
leyti fjárhagslega, ef illa fer“.
Þá er og bent á það í greinar-
gerðinni, að yfirmenn á togur-
um og farskipum hafi þegar
tryggt sér 200.000,00 kr. líf-
tryggingu, en aðrir sjómenn eru
ekki sérstaklega tryggðir vegna
starfa sinna umfram slysatrygg-
ingar almannatrygginganna.
Telja flutningsmenn það óviðun-
andi og vansæmandi, að allir
sjómenn séu ekki jafnhátt
tryggðir og að því er stefnt með
þessu frumvarpi.
U Thant verður
framkvæmdestjóri
NEW YORK 16/10 — Stórveld-
in í austri og vestri hafa náð
samkomulagi um það hver vera
skulj eftirmaður Hammarskjölds
sem framkvæmdastjóri Samein-
uðu þjóðanna. Einnig hefur náðst
málamiðlunarsamkomulag um
æðstu framkvæmdastjórn sam-
takanna.
Framkvæmdastjóri verður U
Thant frá Burma, og gegnir
hann því embætti til ársins
1963, en þá rennur kjörtímabil
Hammarskjölds út. Sovétríkin
féllu frá kröfunni um þr'ggja
manna framkvæmdastjórn, en
vesturveldin féllust á að skip-
aðir yrðu 5—7 aðstoðarfram-
kvæmdastjórar.
U Thant er 52 ára. Hann hef-
ur starfað hjá Sameinuðu þjóð-
unum í fjögur ár. Hann er ann-
ars lítt þekktur en stórveldin
öll bera það traust til hans að
þau hafa fallizt á hann í þessa
mikilvægu stöðu.
Kína býður USA
upp á viðræður
PEKING 11/10 — Stjórn Kína er
fús til að hefja viðræður við
Bandaríkjastjórn í því skyni að
draga úr viðsjám milli landanna,
en Bandaríkin verða að eiga
frumkvæðið., Sén Ji, utanríkis-
ráðherra Kína, sagði þetta í við-
tali við forstjóra Reuters, Walton
A. Cole. Sén Ji sagðist vel vita
um þann ótta sem ríkti á vest-
urlöndum við það að Kína færi
að framleiða kjarnasprengjur og
bætti við að þess yrði ekki langt
að bíða. En óttist Bandaríkin
kínverskar kjarnasprengjur, þá
ættu þau að skilja ótta Kínverja
við þær bandarísku, sagði Sén
iJi.