Skólablaðið - 01.10.1958, Blaðsíða 10

- 6 -
þvf að sára lftið hefur verið hróflað við
kennsluháttum og námsgreinum frá þvf, sem
þá var, Umhverfið og lffið umhverfis þetta
hús hefur þó tekið miklum stakkaskiptum á
þessum tfma, en sérhver ný alda hefur brotn-
að á klettinum, Við munum flest samdóma
um það, að breytinga sé þörf til samræmis
við nýjar kröfur nýs tfma og breyttra að-
stæðna, Þó mun okkur greina nokkuð á um
það, f hverju þessar breytingar skyldu helzt
fólgnar, Hvað skyldi niður fellt, og hvað f
stað upp tekið? Það er svo æði margt, sem
æskilegt og jafnvel sjálfsagt er að vita, - og
vist vitum við sitt af hverju, Og eftir 4
hörð ár vitum við dimittendar þo allir eitt:
Við vitum, hvað við vitum litið, Kannski
hefur skólinn þar með náð takmarki sfnu,
en býsna margt af þvf, sem við höfum aflað
okkur hér af bóklegu viti mun fá vængi
gleymskunnar fyrr eða sfðar, Kjarninn mun
þó sitja eftir, og um þennan kjarna mun svo
andlegt lff okkar snúast,
Þegar æskilegar breytingar hafa farið
fram a námsháttum og námsefni, er ekki
ólfklegt, að skólinn geti búið nemendur sfna
út með kjarnbetra nesti og nýrri skó, en við
dimittendar leggjum upp með nú, Við unum
þó hag okkar vel og þökkum af hjarta fyrir
allt hið góða og fagra, er við höfum mátt
nema hér, en segjum hug okkar allan, þegar
við réttum hollvini okkar og fóstra, skólanum,
hönd til kveðju, Og það er von okkar og trú,
að við munum fá blásandi byr f þau þekking6-
arsegl, sem skólinn hefur ofið okkur, þegar
við leggjum á haf lffsbaráttunnar,
Flest okkar munum við hyggja á frekara
nám, Við munum ætla okkur að reisa eina
eða aðra þekkingarmynd ofan á þá almennu
fræðslu, er við nú höfum hlotið, - En sá á
kvölina, sem á völina, - Við stfgum stórt,
afdrifarfkt og ábyrgðarmikið spor, þegar við
veljum okkur fræði til að grundvalla li'fsstarf
okkar á, og þvf mun nokkur kvfði fylgja okk-
ur dimittendum f dag, Það ri'ður á að velja
rétt - f samræmi við hæfileika okkar sjálfra
og einnig með hliðsjón af þvf, hvar við gætum
orðið þjóð okkar að mestu liði, Sérhvert
okkar hefur gull að geyma, sem vert er að
leita að og finna þarf, Við munum fara héð-
an sem gullnemar að leita að þessu gulli,
grafa það upp, gera það skfrt og arðbært
fyrir fslenzka þjóc og fslenzka menningu,
Skólinn hefur búið okkur undir þessa gullleit,
og það er mikilsvert, að við höfum lært að
greina gull frá grjóti - að við höfum lært að
þekkja okkur sjálf.
Og f dag hljótum við að spyrja: Hvf erum
við hér og hvert er för okkar heitið?
Fullyrt er, að þjóðina skorti ekki beinlinis
menntamenn til þjónustu atvinnu- og þjóðlffi, og
margir segja einnig, að yfirbygging þjóðarskút-
unnar sé þegar orðin of viðamikil, og verði
brúin öllu viðameiri, muni kuggnum hvolfa, og
stoði þá litt, þótt stýrimenn séu veðurglöggir
vel og styrk sé mundin, er um stjórnvölinn
heldur, Menntamenn og menn með sérfræði-
þekkingu eru sagðir til þjónustu og styrktar
atvinnulffinu, og að þeir þiggi brauð sitt beint
og óbeint frá framleiðslunni, en eins og okkur
er öllum vel kunnugt, þá hefur mannekla nokk-
uð háð framleiðslunni undanfarin ár, Mennta-
menn eru þvf þegar orðnir of margir og engin
verkefni til handa fleirum f okkar fámenna
þjóðfélagi, Og það mun reynast þjóðinni dýr-
keypt og hættulegt, að kosta syni sfna og dætur
til náms, ef það á að hlotnast öðrum þjóðum
að njóta starfskrafta þeirra að námi loknu,
Þeir, sem þannig mæla hafa vissulega
sitthvað til sfns máls, þó að þeir taki fulldjúpt
f árinni á stundum, En flest okkar munum
við þó gera okkur ljóst, að þessu er nokkuð á
þennan veg farið,
Það hefur verið þjóðarorðtak, að fslending-
ar séu fáir, fátækir, smáir, Rétt er það,
En þetta eiga ekki að vera æðruorð til upp-
gjafar heldur eggjunarorð til brýningar, Og
við dimittendar vitum, að ef við höfum trúna
á landið og þjóðina að leiðarstjörnu og sé það
einlæg ósk okkar og vilji að viðhalda og treysta
menningarlegt og efnalegt sjálfstæði hinnar
fslenzku þjóðar, þá munu okkar bfða næg verk-
efni, Og verið þess minnug, að við erum
þegnar smáþjóðar, sem krefst og kallar á
þjóðhollustu okkar, þegnskap og þrek, Og
"Hver þjóð, sem f gæfu og gengi vill búa á
guð sinn og land sitt skal trúa,"
Á morgun heilsum við fyrsta sumardegi,
og enda þótt að það hafi gengið á með hryðj-
um f morgun, þá er vor f lofti, og það er
einnig vor og heiðrfkja f hugum okkar dim-
ittenda f dag, þvf að við finnum og vitum, að
okkar er beðið,
Og væri mér að lokum unnt að sameina
kveðjur okkar dimittenda til ykkar, remanentar,
þá vil ég taka mér f munn orð skáldsins frá
Fagraskógi, er hann segir;
f djúpi andans dafnar eilff þrá,
Allt dauðlegt kyn vill æðri þroska ná,
Þeir skynja fyrstir lffsins leyndu mál,
sem læra að skilja sfna eigin sál.