Skólablaðið - 01.10.1958, Blaðsíða 14
- 10 -
ÞORSTEINN GYLFASON OG GUÐ
Það mun vera af þvf að ég sé veill á
taugum, að mér varð illilega við, þegar ég
opnaði sfðasta Skólablað og heyrði, að hrópað
var heróp mikið, bitið f skjaldarrendur svo
að gnast f og málmar barðir, Er ég gáði
betur að, sá ég orsök herberstsins: Þorsteinn
Gylfason hafði sagt Guði strfð á hendur og
bjóst nú til árásar, Og Þorsteinn ræðst
ósmeykur gegn Guði, þvi' að Þorst. er ungur
og vel vopnfær, en Guð gamall og stirður
orðinn, Auk þess er Þorst, greindur skóla-
dúx og getur vitnað i' fræga heimspekinga
(eina þrjá), en Guð ku vera heldur vitgrann-
ur, hefur aldrei f skóla komið og vegna þess
að hann hefur ekki fylgzt með tfmanum, hefur
hann ekki getað kynnt sér rit hinna miklu
heimspekinga (og ég efast um að hann hefði
gert það, þótt hann hefði getað),
Þorst, segir, að frummaðurinn hafi staðið
á þúsundfalt lægra þroskastigi en við, sem
nú lifum,* hað sé vegna þess að við vitum
svo miklu meira og þekkingin sé takmark
mannkynsins, (Ekki treysti ég mér til að
fullyrða hvert se takmark mannkynsins ).
Samt séum við sömu græningjarnir og for-
feður okkar, að þvi' leyti að við séum alltaf
að bjástra með einhvern guð, sem við hugs-
um okkur sem sfðskeggja karl og sem við
biðjum um hluti, sem hann muni aldrei veita
okkur, af þeirri einföldu ástæðu, að hann sé
ekki til,
Þorsteinn skýtur spjótum sinum fast,
Hann segir: "Algóður guð skapaði jörðina,
en skapaði hann ekki líka mennina, sem ætla
að skemma jörðina hans með sprengjum sin-
um?" Það má vel vera, að Guð hafi skapað
mennina, sem varpa sprengjum, en hver skap-
aði þá mennina, sem fórna sér fyrir með-
bræður sfna eða hina, sern skapa andleg eða
áþreifanleg verðmæti? Einnig segir Þorst,:
"Algóður guð skapaði manninn, en hver skyldi
hafa sent honum berkla og krabbamein?"
Mér er spurn: "Hver skyldi hafa sent honum
mátt til að hafa þegar sigrazt að miklu leyti
á berklunum og að nokkru leyti á krabba-
meininu? Enn segir Þorst,: "Algóður Guð
skapaði lambið, en skapaði hann ekki refinn
Ifka?" Sannleikurinn er, að tegundirnar lifa
og hafa lifað á hvorri annarri, hversu grimmi-
legt sem þetta fyrirkomulag annars er, og
ekki veit ég, hvort hægt er að órannsökuðu
máli að sakast við Guð um þetta. Og einhvern
veginn læðist sá grunur að mér, að Þorsteinn
muni einhvern tfma hafa lagt sér til munns
skepnur, sem einhvern tfma hafi lifað og verið
hamingjusamar, jafnvel að hann hafi borðað
lamb, þótt ekki sé hann refur, Svo segir
Þorsteinn: "Trúa menn þvf ef til vill enn f
dag, að algóður guð sé að reyna þá með þvf
að senda þeim óhamingju, fátækt, styrjaldir og
sjúkdóma? Eða sefur algóður guð á verðinum
um velferð manna? Sefur hann svefni hinna
réttlátu meðan mannkynið á f stöðugri baráttu
við hörmungarnar, sem hann hefur sjálfur sent
þvf?" Ég hef þessar tilvitnanir með, svo að
menn geti hugleitt þær, en ekki eru þær svara-
verðar, Langt frá þvf,
Með hneykslan og forundran segir Þorst,,
að menn biðji Guð og biðji um hluti, sem þeir
ættu að vita, að hann muni aldrei veita þeim,
en gleymi þvf, að hamingjan bfði þeirra á
næstu grösum, ef þeir aðeins nenni að hafa
sig eftir henni; Og það mun vera svo með
hamingjuna, eins og fleira kvenkyns, að hún sé
duttlungafull og "óútreiknanleg" og sé ekkert blfð-
ari hinum trúlausu heldur en hinum trúuðu,
nema sfður sé, Samt hikar Þorst. ekki við
að segja: "Og fyrir utan það, sem þegar hefur
verið talið, er trúin á guð og framhaldslff
beinlfnis skaðleg að öðru leyti." Og: "Kristin
kirkja vinnur að þvf, að mannkynið öðlist
bvorki hamingjuna né þekkinguna," Heldur
Þorsteinn, að hamingja og þekking hafi verið
teljandi meiri áður en kristin kirkja varð til?
Og auk þess: Heldur hann, að Kristin kirkja
sé eitthvað nálægt þvf að vera hið sama og
Guð?
Ýmislegt fleira segir Þorst,, en ég hirði
ekld um að svara því, f upphafí þesisa þáttar