Litli Bergþór - 01.12.1992, Blaðsíða 14

Minnisvarði
Jóns biskups Arasonar
/ x
eftir Sr. Guðmund Ola Olafsson.
Skammt norðaustur frá neðra hliði í Skálholti stendur fornlegur minnisvarði með svofelldri
áletrun:
JÓN ARASON BISKUP LJET HJER LÍFIÐ FYRIR TRÚ SÍNA OG ÆTTJÖRÐ 7. NÓV.
1550.
Mynd af biskupsmítri er klöppuð í steininn yfir þessu letri.
Um varða þennan hef ég sitthvað sagt og ritað, svo og um letrið. En hversu gamall er
hann og hverjir reistu hann? Jú, snemma komst ég á snoðir um, að erlend kona, líkega
bresk, hefði komið þar við sögu á fyrstu áratugum þessarar aldar og Matthías Þórðarson
þjóðminjavörður verið með í ráðum. Öllu skýrari svör reyndust torfengin.
Þó minnist ég þess, að lítil og snotur ferðabók lá á glámbekk einhvern tíma í hófi hjá þeim
frú Kristínu og síra Eiríki á Þingvöllum. Það
kynni að hafa verið haustið 1977. Man ég, að
þar voru þá einkum prestkonur og prestar úr
héraði og skemmtu sér vel, enda lék síra
Eiríkur á alls oddi. Hann gerði þá grein fyrir
bók þessari, og hún væri eftir listakonuna
Disney Leith, þá hina sömu og keypt hefði
altaristöflu Ófeigs Jónssonar frá Heiðarbæ af
Þingvallakirkju árið 1899 og reist minnisvarða
Jóns Arasonar í Skálholti.
Altaristaflan var þá fyrir skemmstu komin
heim aftur. Disney Leith hafði keypt hanafyrir
10krónurog látiðsetjahanaupp íheimakirkju
sinni í Shorwell á eynni Wight við Ermasund.
Skyldi hún vera þar til minningar um son
hennar, er fallið hafði í hernaði á Indlandi.
Þau Vigdís Finnbogadóttir og Magnús Magnússon höfðu fungið töfluna og komið því til leiðar,
að hún var gefin Þingvallakirkju að nýju.

Minnisvarðinn. Húsið iengst til vinstri
er organistabústaðurinn, þá prestshúsið,
Skálholtskirkja og Skálholtsskóli.
BRÉF FRÁ KAÞÓLSKUM LEIKMÖNNUM.
Einhvem dag í vor, sem leið, hafði Ólafur biskup orð á því við mig, að Torfi Ólafsson,
formaður Félags kaþólskra leikmanna, hefði komið að máli við sig og nefnt, að félagsmenn
sínir vildu gjarna fá að hressa ásýnd varðans nokkuð. Bað hann mig að hugleiða þetta,
enda mundi bréf senn berast frá Torfa. Og bréfið kom, og þá þótti mér einsætt að því yrði
ekki lengur skoðið á frest að huga að sögu minnisvarðans.
Mér varð að sjálfsögðu einna fyrst hugsað til síra Eiríks og bókarinnar góðu. Ég náði tali
af frú Kristínu, sem enn býr á Selfossi. Og hún kannaðist vel við bókina og höfund hennar.
Sagði hún mér þá þegar margt forvitnilegt frá þessari kynlegu konu, Disney Leith. Mér
skildist, að ung hefði hún fellt hug til einhvers landa síns, sem hefði verið altekin áhuga á
Litli - Bergþór 14