Litli Bergþór - 01.03.1997, Blaðsíða 8

Minningarbrot
um Margréti
í Hrosshaga
Eftir
Ólöfu Fríðu Gísladóttur.
Margrét Halldórsdóttir.
Hver er nú þessi Margrét munu margir spyrja, því
þeim fer óðum fækkandi sem muna hana. Alla tíð átti
hún heima hér. Mér og minni fjölskyldu var hún sem
besta móðir og amma, þó var hún ekkert blóðskyld okkur.
Maðurinn minn átti góða foreldra í Reykjavík en hingað
sótti hann hvert sumar frá sjö ára aldri og vildi hvergi
annarsstaðar vera og segir það sitt.
Margrét var fædd 10. maí 1885 hér í Hrosshaga.
Foreldrar hennar voru Steinunn Guðmundsdóttir og
Halldór Halldórsson frá Bræðratungu sem byrjuðu hér
búskap í Hrosshaga 1879. Hún var þriðja barn þeirra.
Eldri voru Vigdís, sem lengi var vinnukona hjá séra Eiríki
Stefánssyni á Torfastöðum og annað barn þeirra var
Halldór sem var öll sín ár hér. Margrét yngri, eða Gréta
eins og hún var oft kölluð, var kennari og hjúkrunarkona.
Þorbjörg, yngsta systirin, var sú eina af systkinunum sem
giftist og átti afkomanda. Hún giftist Þórði Kárasyni og
bjuggu þau fyrst á Stóra-Fljóti og seinna á Litla- Fljóti.
Þeirra barn er Halldór, sem nú er á Litla-Fljóti.
Foreldrar Möggu hættu búskap 1920 og tóku þá
Magga og Dóri bróðir hennar við búskapnum. Dóri var
heilsulítill lengst af svo búskapurinn hefur hvílt mikið á
herðum Möggu. Þegar hún var ung og móðir hennar sá
um heimilið var Magga nokkra vetur í Reykjavík sem
vinnukona. Einn veturinn lærði hún karlmannafatasaum
og mér hefur verið sagt að hún hafi saumað
fermingarfötin á margan drenginn hér í sveit og víðar.
Hún sagði mér oft sögur frá veru sinni hjá Garðari
Gíslasyni stórkaupmanni, Matthíasi Einarssyni lækni og
Sigurði Briem póstmeistara. Hjá þessu fólki hafði hún
unnið og hélt það lengi tryggð við hana.
Magga var greind og sagði skemmtilega frá, en því
miður hef ég gleymt svo mörgu. Þegar fólk er ungt
heldur það að alltaf sé hægt að spyrja, en svo kemur að
því að það er enginn til að svara. Hún var mjög orðvör
og aldrei heyrði ég hana hallmæla nokkurri manneskju.
Magga hafði lesið ótrúlega mikið af góðum bókum þó
tíminn til lestrar hafi ekki alltaf verið mikill. Hún talaði
líka fallega íslensku og ég held að börnin mín hafi notið
þess því hún talaði mikið við þau og sagði þeim sögur.
Hún hjálpaði okkur á alla lund ekki síst við
barnauppeldið. Þegar mamman var orðin þreytt á
krakkaorgi þá kom Magga og róaði ólátabelgina niður
með rólegheitum. Hún var ákaflega bamgóð, aldrei
kvartaði hún yfir látunum í þeirn.
Eg kynntist báðum systrum hennar og voru þær allar
sérstaklega góðar og fómfúsar manneskjur og komu hér
oft og voru alltaf boðnar og búnar til að hjálpa mér.
Halldór eða Dóri eins og Sverrir kallar hann alltaf, dó
1947, en ég kom hingað 1949 og sá hann því aldrei. En
mér fannst ég þekkja hann af frásögnum Sverris því hann
talaði oft um hvað hann hefði verið skemmtilegur.
Hagmæltur var hann líka, gat kastað fram vísu hvenær
sem var, en því miður eru flestar týndar. Það gladdi mig
mikið, draumur sem Magga sagði mér daginn sem ég
kom að Hrosshaga: „Mig dreymdi“, sagði Magga „að
Dóri er kominn og er svo glaður" og ég spyr hvað valdi
því. „Nú ég er svo glaður af því að kærastan mín er að
koma“. Þessu gleymi ég aldrei og oft finnst mér ég finna
fyrir nálægð hans, sérstaklega meðan ég var í gamla
bænum.
Systkinunum þótti vænt um Sverri og þegar Dóri dó
bauð Magga Sverri jörðina. Var hann víst fljótur að taka
því boði. Hann var á Hvanneyri til að afla sér þekkingar
á búskap og þar fann hann sér líka konuefni, sem vildi
vera í sveit. Vegna heilsuleysis Dóra og lítilla efna var
Hrosshaginn kominn talsvert afturúr með húsakost og
ræktun, margt þurfti því að gera og helst strax. Eg kom
hingað sem húsmóðir 1. júní 1949, tvítug að aldri, beint
úr foreldrahúsum, hafði ekki vanist neinu erfiði, svo
heitið gæti, var lítil og ekki mikill bógur. Eg var vön
góðurn húsakynnum með rafmagni og vatni í krana. Hér
var ekkert af þessu, vatnið þurfti að sækja í hræðilega
Litli - Bergþór 8