Litli Bergþór - 01.05.2001, Blaðsíða 18

Aratunga
Erindi flutt á samkomu Félags eldri borgara í Biskupstungum í maí 2000,
þar sem aldraðir úr Hrunamannahreppi voru gestkomandi.
Garðar Hannesson
Góðir samkomugestir, sveitungar og vinir!
Þar sem hér eru saman eldri þegnar úr
Hrunamannahreppi og Biskupstungum, langar >?úg með
nokkrum orðum að rifja upp veru mína íþessum tveimur
sveitarfélögum, sem spannar að vísu yfirfjóra áratugi,
en ég cetla aðeins að hugleiða þáfyrstu. Annað yrði of
langt upp að telja.
Það var alltafviss
samkeppni, eða réttara
sagt heilbrigður metnaður
á milli þessara tveggja
sveita. Ibúafjöldi svipaður,
búskaparhœttir líkir og
bœndahöfðingjar sem
uppúr risu og settu svip
sinn á mannlífið. Eg þarf
engin nöfn að nefiia, þið
þekkið þessa sögu betur en
ég. En er það ekki einmitt
þessi metnaður fyrir hönd
sinnar heimabyggðar sem
hefur lyft alþýðumenningu
þessara sveitarfélaga á jafn hátt stig og raun ber vitni.
Eg óttast að þegar hinar stóru einingar verða orðnar að
veruleika, sem svo víða er stefnt að, verði meiri
flatneskja í mannlífinu. Mér brá þegar ég kom í haust
niður ífjöru á
mínum
œskustöðvum á
Eyrarbakka og sá
þar komið stœrðar
skilti sem á stóð að
efnistaka úr
fjörunni vœri
bönnuð nema með
leyfi ákveðins
starfsmanns í
Ahaldahúsi
A?-borgar á
Selfossi.
Eyrbekkingar höfðu þó u?n aldir getað sótt sér vikursand
og þara ífjörutia án þess aðfá leyfi í öðrum sóktiutn. Eg
tók þarna tali gamla kunningja og spurði hvernig menn
tœkju svona tilskipunum. Hann sagði „þetta er ekki það
alvarlegasta, þeir eru líka búnir að hirða afokkur
slökkviliðsbílinn ogflytja á Selfoss“. En þetta var nú
útúrdúr, það var um kynni mín af sveitunum ykkar sem ég
œtlaði að tala og árin mín í Aratungu.
Það var á vordögum árið 1956 að vinnuflokkurfrá
Rafmagnsveitum ríkisins sem ég var í, setti niður
tjaldbúðir og mötuneytisskúr á bökkum Stóru-Laxár á
móts við Sóleyjarbakka, það var verið að leggja
háspennulínu frá Ljósafossi að Flúðum og raunar víðar
um Hrunamannahrepp. Þetta var sólríkt og hlýtt sumar
og sundlaugin á Flúðum vinsœl eftir vinnu á kvöldin.
Þar var samankominn œskublómi sveitarinnar,
garðyrkju- og kaupafólk. Var okkur vel tekið íþennan
hóp og verð ég að segja að það hefur óvíða verið
skemmtilegra að vera aðkomumaður í
vinnuflokki en í Hrunamannahreppi.
Um haustið, sennilega í októberlok var
orðið ofkalt að búa í tjöldum ogfengum
við þá itini í Félagsheimilinu að Flúðum
sem þá var í byggingu, það er að segja í
tveimur herbergjum á efri hœð, sem ég
held að hafi átt að verða bókasafh
Engar hurðir voru komnar, nema
bráðabirgða hurð í útidyrnar. Það var
búið að múrhúða herbergin en ekki
mála. Mötuneytið var í gamla
samkomuhúsinu og þar svaf ráðskonan
okkar. En ráðskona í Barnaskólanum
var Inga á Högnastöðwn og voru
strákarnir að vonum mjög skotnir í
henni. Má því með sanni segja að ég og mínir
vinnufélagar hafi
verið fyrstu
íbúarnir í
Félagsheimili
Hrunamanna að
Flúðutn, því það er
ekki vígt til
notkunar fyrr en
23. nóvember
1958, segir
Guðmundur í
Akurgerði mér.
Eg kynntist þarna í
sveitinni mörgu
skemmtilegu fólki,
sem ég er enn málkunnur og hefánœgju afað hitta.
Sigurður Tómasson á Hverabakka rak þá litla verslun,
sem einstaklega var gaman að koma í og kaupmaðurinn
þœgilegur. Eg hef trúlega undirniðri fundið til skyldleika
með Hrunamönnum því amnia tníti, Jórunn Jónsdóttir,
var fœdd að Hólakoti áirið 1864 og alin þar upp.
Það eru fleiri en Ragnheiður Brynjólfsdóttir og Daði
Halldórsson sem kynnst hafa á þeim helga stað Skálholti.
Það var að áliðnu sumri 1958 að lítiuflokkurinn fór að
leggja rafmagn í Biskupstungur. Mötuneyti var staifrækt
í Skálholti fyrir þá sem unnu að Kirkjubyggingunni, og
fékk vinnuflokkurinn þar inni. Ráðskona var 18 ára
gömul heimasæta frá Spóastöðum. Henni hefur líklega
fundist piparaldurinn á nœsta leiti, og hugsað líkt og
Garðar og Steinunn. A milli þeirra synitnir tveir,
Hannes t.v. og Þórarinn t.l?., semfœddust á meðan
foreldrar þeirra störfuðu í Aratungu.
Fyrrverandi formenn U.M.F.Bisk., Arnór
Karlson og Eiríkur Sœland, fagna með
húsverði á fertugsafmœli hans.
Systrasynirnir Þórarinn Ingi Ulfarsson og
Hannes Garðarsson máta húfur
lögreglumannanna meðan þeir drekka kaffi
hjá húsverði.
Litli - Bergþór 18