Litli Bergþór - 01.06.2002, Blaðsíða 26

Tamningastöðin á Torfastöðum
Vélvæðing eftirstríðsáranna olli því að hesturinn var
ekki lengur þarfasti þjónnin í ferðalögum og við bústörf.
Hann var samt áfram mikilvægur við smalamennskur og
fjárrekstra, og á mörgum heimilum í Biskupstungum var
hann áfram vinsæll til útreiða. Hestamannafélagið Logi
var stofnað 1959 og starfaði strax af miklum þrótti, enda
Greinarhöfundur, Guðni Karlsson, á Gráskjóna sínum.
ötulir og góðir hestamenn, bæði karlar og konur, sem
völdust til forgöngu í allri starfsemi félagsins.
Guðmundur Oli Olafsson sóknarprestur á Torfastöðum
var aðalhvatamaður að stofnun þess og fyrsti formaður.
Með honum í fyrstu stjóm félagsins voru Erlendur
Björnsson á Vatnsleysu og Egill Geirsson í Múla. Mikið
var af ótömdum, efnilegum unghrossum á bæjum, en
vegna fækkunar á fólki við bústörfin og samdráttar í
verkefnum hestsins voru víða ekki tök á að temja þessi
hross. Guðmundur fékk því fljótlega áhuga á að koma af
stað tamningastöð.
Tamningastöðin fór formlega af stað að Torfastöðum
20. júni, ári eftir stofnun Loga og var fyrirhugað að hún
yrði starfrækt í tvo mánuði. Hörður Ingvarsson, frá
Hvítárbakka var sjálfsagður aðaltamningamaður.
Sigurður Erlendsson, á Vatnsleysu var ráðinn með honum
í einn mánuð en vegna anna við heyskapinn gat Sigurður
ekki starfað við tamningarnar fyrri mánuðinn. Ekki veit
ég hvort það var vegna þess að ég vakti athygli á mér
sem knapi þegar ég hleypti henni Rauðku minni og hún
lenti í lausri mold og hliðarsnúru á hálfgerða vellinum í
Hrísholti sumarið áður og knapinn datt af baki, að mér
var boðin tamningastaða á stöðinni fyrri mánuðinn. Ég
var að læra bifvélavirkjun í Reykjavík og leiddist mikið,
einkum að sumrinu. Það var því kærkomið tækifæri
þegar mér tókst að herja út lengingu á orðlofi og fá þessa
spennandi vinnu.
An þess að hafa nokkuð ákveðið fyrir mér tel ég að
mörg hrossanna sem við fengum á tamningastöðina hafi
verið baldnari en seinnitíma unghross. Enda komu mörg
eftirminnileg hross á stöðina á Torfastöðum og nokkur
þeirra nefni ég strax en sum hinna koma við sögu seinna
í frásögninni.
Ur Grímsnesinu man ég að tveir hestar komu frá Jóni í
Reykjanesi, annar brúnn en hinn bleikur. Sá brúni sýndi
strax góða hæfileika, enda valinn sem happdrættishestur í
tjáröflun Ungnennafélags Biskupstungna til byggingar
félagsheimilis í Reykholti, sem á vígsluhátíð fékk nafnið
Aratunga. Við komumst aldrei að því hvað bjó í þeim
bleika því hann var svo kargur að enginn vegur var að
koma honum úr sporunum eftir að sest var á bak honum.
Þrautalendingin hjá honum var að leggjast niður með
knapann.
Flest voru innansveitarhrossin og er mér minnisstæður
rauðskjóttur, viðkvæmur og aðeins hrekkjóttur hestur frá
Erlendi á Vatnsleysu. Við Skjóni urðum fljótlega góðir
vinir og sýndi hann mér aldrei óknytti. Sótrauð meri,
mikið hross en svolítið erfið, kom frá Steinari í Helludal.
Hún varð eitt aðal reiðhrossið hans í eftirleitum og seinna
formóðir margra góðra hrossa.
Ur Hrunamannahreppi komu strax að mig minnir níu
hross. I þeim hópi var brúnn, stór og öflugur hestur.
Honum fylgdi sú saga að í janúar hefði átt að flytja hann
til tamningar á Hvanneyri. Var búið um hestinn í grind á
vörubílspalli og hann bundinn með beisli í grind aftan við
stýrishús. Meðan bílstjórinn fékk sér ferðakaffið átti sá
brúni að hafa slitið sig lausan, brotist í gegnum
grindurnar og stokkið í stóðið á ný. Þar átti hann að hafa
verið með beislið allan veturinn. Mig grunar að sagan
hafi eitthvað brenglast á leiðinni vestur yfir Hvítá því
hann var alveg óskemmdur í munni.
Hörður Ingvarsson á Happdrœttisbrún.
Nú var að taka til við tamningamar en fyrirmynd að
vinnufyrirkomulagi höfðum við ekki mikla því þetta var
ein af fyrstu tamningastöðvum landsins. Það var gott að
vera á Torfastöðum þó að ekki væri gerði til að byrja á að
þjálfa hrossin í eins og nú þykir sjálfsagt. Við fengum til
afnota stórt hesthús vestan við túnið, sem nefndist
Vesturheimur. Byrjað var á að teyma þau hross sem ekki
voru teymd fyrir, bæði ríðandi og gangandi. Alltaf sitt á
hvað upp á báðar hliðar, beint áfram og í hringi. Við
Litli Bergþór 26