Litli Bergþór - 01.03.2005, Page 7
Utskurður og uppgræðsla
Viðtal við Jón og Ragnhildi í Gýgjarhólskoti
Það eru febrúarlok og dag loks tekið að lengja
eftir rysjótta tíð og mikla hálku á vegum í svart-
asta skammdeginu. Kominn „vermisteinn í
jörðina", eins og Bergþór Pálsson, veðurfræðingur,
hafði eftir gömlu fólki um það þegar sól tekur að
hækka á lofti og verma steina, sem þá bræða snjóinn
frá sér.
Og það er ekki að sökum að spyrja, blaðamaður
Litla-Berþórs er kominn á stúfana, og í þetta sinn
upp í Gýgjarhólskot til þeirra Ragnhildar
Magnúsdóttur og Jóns Karlssonar, eða Rönku og
Jóns í Kotinu, eins og þau eru oftast kölluð af
sveitungum sínum. Þegar blaðamaður rennir í hlað
glampar kvöldsólin á húsin og nýuppgert fjósið, sem
Eiríkur sonur þeirra og Arnheiður kona hans tóku í
notkun nú fyrir jólin. Ragnhildur stendur í dyrum
og býður til stofu á efri hæðinni, þar sem þau Jón
hafa íbúð sína. I gluggakistunni í eldhúsinu spóka
sig lagðprúðir hrútar, hágengir tölthestar og annar
útskurður úr tré, sem ber handbragði húsmóðurinnar
fagurt vitni og á borðinu standa útskurðaráhöldin.
Gýgjarhólskot í síðdegissól. Febrúar 2005
Þegar við höfum komið okkur vel fyrir í stofunni
liggur fyrst fyrir að spyrja um ætt og uppruna
viðmælenda, eins og vant er í viðtölum Litla-Bergþórs.
Ragnhildur: Ég er fædd í Bryðjuholti í
Hrunamannahreppi 3. júní 1941, fjórða í röðinni af
sex systkinum, og ólst þar upp til 18 ára aldurs,
þegar ég flutti hingað í Kotið og giftist Jóni.
Foreldrar mínir voru Magnús Eiríkur Sigurðsson,
fæddur 1903 og Sigríður Guðmundsdóttir, fædd
1901, í Dalbæ í Hreppnum, en ættuð úr Eystrihrepp
og lágsveitum Árnessýslu. Faðir minn var fæddur í
Litla-Nýjabæ í Krísuvík, sonur Helgu Eiríksdóttur
frá Eiriksstöðum, sem var kot hér í landi Gýgjarhóls-
kots, og Sigurðar Magnússonar. Fluttust þau síðar í
Stekk við Hafnarfjörð. Pabbi kom 8 ára gamall að
Brú í Biskupstungum til afa síns og ömmu, Kristínar
Guðmundsdóttur og Eiríks Jónssonar, sem þá voru
Jón og Ragnhildur á jólum 1999.
tímabundið hjá syni sínum á Brú. Árið sem þau
voru á Brú bjuggu Tómas og Ósk frá Brattholti á
Eiríksstöðum. Mér þótti svolítið sérstakt að fara að
rækta kartöflur og rófur í garðinum hennar lang-
ömmu, þegar ég flutti hingað í Kotið! Langafi,
Eiríkur Jónsson á Eiríksstöðum, átti brennimark og
þegar við eignuðumst okkar Eirík Jónsson, gaf
yngsta systir ömmu honum brennimark föður síns,
sem Eiríkur notar enn í dag!
Frá Brú fór faðir minn í vist sem smali að Hlíð í
Hrunamannahreppi og var fermdur þaðan að ég
held. Hlíð er hér beint á móti, hinumegin við ána,
og er nú í eyði. Það má geta þess að Fjalla-
Eyvindur var fæddur þar. Til foreldra sinna fór faðir
minn ekki aftur eftir 8 ára aldurinn. Síðar varð hann
vinnumaður í Hörgsholti og bjó líka um tíma með
bróður sínum að Kluftum, sem er eyðijörð núna,
nokkru innan við Kaldbak. Eftir að hann giftist
móður minni, bjuggu þau í eitt ár í Hörgsholti, þar
sem elsta systir mín fæddist, síðan fluttu þau að
Sólheimum, þar sem annað og þriðja barnið fæddust
og 1938 fluttu þau svo að Bryðjuholti og bjuggu þar
upp frá því.
Systkini mín eru annars: Guðfinna, fædd 1934. Hún
Litli Bergþór 7