Litli Bergþór - 01.06.2005, Page 15

Páll Sigurðsson
Minningar frá Haukadal
Veturinn 1929 - 1930 var meðal nemenda í íþróttaskólanum í Haukdal Páll Sigurðsson úr Fljótum í
Skagafirði. Hann var fæddur í Ytra-Garðshorni í Svarvaðardal 3. júní 1904 en ólst upp í Hákoti og Lundi í
Fljótum en dó á Sauðárkróki 25. desember 1992. Hann varð búfræðingur frá Bændaskólanum á Hólum vorið
1927 eftir tveggja ára nám og fer að Haukadal haustið 1929. Hann var íþróttakennari við Bændaskólann á
Hólum 1934 - 1936 en fór eftir það í íþróttaskólann á Laugarvatni og útskrifaðist þaðan vorið 1937. Eftir það
fór hann aftur að kenna leikfimi á Hólum og gerði það allt til 1963, er hann flutti til Akureyrar. Frá 1945 bjó
hann á Hofi í Hjaltadal.
I tilefni af 100 ára fæðingarafmæli hans var gefin út bók með minningum, þáttum og þjóðlegum fróðleik eftir
hann, og nefnist hún Ur fórum Fljótamanns. Sonur Páls, Hjalti Pálsson, fræðimaður á Sauðarkróki, hefur
heimilað að frásögn hans af skólavistinni í Haukadal sé birt í Litla-Bergþór.
Páll lagði af stað frá Lundi í Stíflu 14. október 1929 og fór með skipi frá Haganesvík til Reykjavíkur. Hann
greinir nokkuð frá þeirri ferð og dvölinni í Reykjavík, en hér verður byrjað á næsta kafla.
A. K.
Ferðin austur til Haukadals
Klukkan 9:30 að morgni hins 24. október mættum
við á afgreiðsluna að Hverfisgötu 50. Strjálingur var
þar af fólki og þóttist ég vita að sumt af því, eða
jafnvel allt, ætlaði austur fyrir fjall. Áætlunarbíllinn
var ekki kominn. Ég notaði tímann til að virða fyrir
mér væntanlega ferðafélaga. Fáir vöktu athygli, en
þó. Þama vom tveir bændur að versla við Guðjón
kaupmann. Mér virtist hann hressilegur karl og létt-
ur í tali. Meðal annars keyptu þeir baðlyf -
Coopersduft; töldu það langtum betra og sterkara en
sápubaðlyf kaupfélaganna. Mun það ekki fjarri
sanni, en duftið var til muna varasamara í notkun.
Af orðum þeirra dró ég þó ályktun að þeir væm ekki
beint samvinnuþenkjandi. Þessir bændur vom austan
úr Grafningi. Um nöfn þeirra og bújarðir veit ég
ekki en þeir virtust mjög svo ólíkir. Annar var hávær
og bar með sér tilburði þeirra manna sem eiga
nokkuð undir sér og draga þar enga dul á. Hvort
hann var stórbóndi veit ég ekki. Sumir dylja fátækt
sína með yfirborðshjali og mannalátum en allur
búnaður hans benti þó til sæmilegrar afkomu. Hinn
bóndinn var ósköp hægur, búnaður hans fremur
fátæklegur en hreinlegur og minnti á þann sem gerir
sér ljósa takmörkun sína.
Þá nefni ég tvo unga menn er ég veitti athygli;
báðir allmyndarlegir. Annar var eins og fólk er flest
en hinn sló um sig og sveiflaði montpriki með
fáránlegum tilburðum. Mér fannst hann upp-
skafningur. Seinna sá ég hann og heyrði um hann
talað og drjúglyndi hans sem átti sér lítil takmörk.
Þessir piltar voru úr Biskupstungum. Fleiri nefni ég
ekki úr hópnum, enda lítt til fyrirmyndar að dæma
fólk sem maður þekkir ekki.
Á mínútunni kl. 10 kom bíllinn. Út úr honum
snaraðist bílstjórinn, fremur lágur vexti, allþrekinn
og snaggaralegur. Mér leist vel á manninn, þótti
hann traustvekjandi og kveið engu um ferðalagið.
Þessi karl var Björn Blöndal (1881-1950), krati í
pólitík, þefari og refsivöndur þeirra sem í laumi
stunduðu hinn bannfærða heimilisiðnað - bruggið.
Farangur farþega, svo og annar flutningur, var
settur inn í bílinn. Bjöm sótti ferðakistur okkar niður
á afgreiðslu. Um klukkan 10:30 var allt tilbúið utan
einn væntanlegan farþega vantaði. Sagði Björn það
vera málara úr Reykjavík sem væri að mála nýjan
barnaskóla að Reykholti í Biskupstungum. Hann
hafði stolist suður til að ná sér í áfengi og sígarettur
en án þess munaðar leið honum víst ekki vel.
Verkinu þurfti að hraða og ljúka áður en kennsla
hæfist. Hafði Bjöm lofað að flytja hann austur aftur
og hljóp nú af stað til leitar. Að stundu liðinni kom
hann til baka og rak á undan sér hinn týnda sauð.
Þetta var ungur maður, grannvaxinn og rindilslegur,
heldur óstöðugur í gangi og bar augljós merki hins
ljúfa lífs. Vasar hans voru úttroðnir af sælgæti og
sígarettum og flöskustútur gægðist upp úr rass-
vasanum.
15 Litli Bergþór