Litli Bergþór - 01.06.2005, Blaðsíða 19

myrkfælinn úr hófi fram. Við urðum því að fá
leiðsögumann úr hópi brúargerðarmanna. Nafn hans
man ég ekki. Eftir að komið var á melana neðan við
Múla var auðvelt að halda veginum og áfallalaust
komumst við heim seint um kvöldið.
Næstu daga voru veður góð. Sumarið og haustið
höfðu reynst úrfellasöm og bændum erfið. Þótt
komið væri fram í októberlok átti Sigurður enn hey
úti. Svo hefur trúlega verið um fleiri bændur í
nágrenninu þó ég viti ekki fyrir víst. Við hjálpuðum
honum að koma heyinu heim í garð. Vetrarmaður
hans, Gestur Sæmundsson (1903-), Sæmundssonar
(1869-1958) skipstjóra (Virkir dagar) batt heyið,
nafni fór með en ég hlóð fúlgu við hesthúsið. Ekki
voru þetta nema 25-30 hestar. Ég vandaði mig sem
best ég kunni, var reyndar ekki óvanur svona verki.
Hafði Sigurður orð á að fúlgan færi vel með sig og
hrósaði mér fyrir. Þótti mér lofið gott.
Nýir nemendur drifu að. Flestir komu af Suður-
landi og úr Borgarfirði. Var þetta orðinn allstór
hópur, milli 20 og 30 strákar, margir vasklegir að
sjá. Nokkur eftirvænting og tilhlökkun var í huga
mínum og tel ég víst að svo hafi verið um fleiri. Ég
var ekki vel undirbúinn, ósyndur með öllu og kunni
ekkert í glímu. Það var aðeins í leikfiminni sem ég
þóttist standa allvel að vígi og skólann átti að setja
næsta dag.
Skólinn settur, kennsla hefst
Ekkert hljóðfæri var til heima í skólanum. Við sótt-
um kirkjuorgelið upp í Haukadalskirkju og fluttum
heim í skólann. Organleikari var fenginn frá Austur-
hlíð, ungur maður. Atti hann að stjóma söngnum og
leika á hljóðfærið. Ég held hann hafi spilað í
kirkjunni við messur í Haukadal.
Að loknum hádegismat fóru allir út í íþróttahús.
Skólasetningin hófst með því að sungin voru nokkur
lög. Þá ávarpaði Sigurður nemendur. Hann lýsti til-
gangi sínum með rekstri skólans, hvatti nemendur til
dáða; sýna áhuga svo að árangur yrði sem bestur.
Hann benti á að margt væri enn á frumstigi og ýmis-
legt vantaði til að skólinn gæti rækt það hlutverk
sem honum væri ætlað í framtíðinni. Höfuðmark-
miðið væri „mannrækt, heilbrigð sál í hraustum
líkama. Gangið uppréttir. Trúið því að aukið þrek,
sem kemur með þjálfun, eykur sjálfstraust en það er
ungum mönnum, og raunar öllum, mikils virði.“
Að lokum bað hann nemendur að vera samtaka um
að skólalífið yrði sem skemmtilegast og fjölbreyttast
en ekki tómt strit og erfiði. Hann fól svo almættinu
að varðveita skólann og alla sem þar störfuðu.
Ávarp sitt flutti Sigurður blaðalaust. Hann var
þrumumælskur, orðavalið rammíslenskt, rómurinn
líkastur fossnið og áherslur svo eftir var tekið. Þá
skýrði Sigurður frá skólareglum og tilhögun
kennslunnar. Nemendur skyldu þrífa herbergi sín og
íþróttahús. Notkun áfengis var bönnuð í skólanum
en tóbaksnotkun hins vegar ekki. Þó var æskilegt að
sem minnst væri notað af þeim óþarfa. Klukkan hálf
átta átti að rísa úr rekkju og hófst dagurinn með því
að taka Mullersæfingarnar, nokkurs konar morgun-
leikfimi. Á eftir var árbítur, hafragrautur, mjólk og
slátur. Bóklegir tímar til klukkan 12. Effir matarhlé
íþróttir, leikfimi, sund, glíma og frjálsar íþróttir, ef
veður leyfði. Að endingu voru sungin nokkur lög og
kom þá í ljós að allmargir nemendur gátu vel
sungið.
Eftir skólasetningu var drukkið súkkulaði og kaffi
eins og hver gat í sig látið en að þeirri stund liðinni
fórum við aftur út í íþróttasal og höfðum þá með
íþróttafötin. Þar tók Sigurður fyrsta tímann með
okkur bæði í stökkum og gólfæfingum. Kom þá
fram misjöfn geta nemenda. Sumir voru algerir byrj-
endur, nokkrir gátu dálítið en fáir sýndu verulega
getu. í þessari fyrstu æfingu setti Sigurður mig
fremstan í göngunni. Hélt ég því sæti um veturinn
og þótti nokkur virðing að, bæði persónulega og
sem Norðlendingur. Ég taldi mig í hópi þeirra bestu
en held þó að það hafi ekki ráðið frama mínum
heldur hitt að ég kunni flestar æfingarnar sem við
tókum í þessum fyrsta tíma og átti létt með stökkin.
Tómas Jóhannsson leikfimikennarinn minn frá
Hólum hafði eins og Sigurður lært í Ollerup. Báðir
notuðu kerfi Nielsar Bukh. Er það byggt upp á
snöggum hreyfingum, hraða og margsamsettum
æfingum. 4)
Eftir leikfimitímann var farið í sundlaugina. Þá
snerist dæmið heldur betur við. Sumir voru vel
syndir en vesalingur minn stóð á bakkanum, ásamt
örfáum öðrum ósyndum, og hafðist ekkert að. Það
var mér þó sálubót að fleiri voru á sama báti. Því má
svo við bæta að mér gekk bölvanlega að komast á
flot, var þungur í vatni og frámunalega klaufskur að
ná mýkt og réttum tökum.
Bóklegar greinar voru: heilsufræði og íþróttasaga
sem Sigurður skólastjóri kenndi, íslenska, danska,
stærðfræði og landafræði sem Sigurður Pálsson
(1901-1987) guðfræðinemi frá Haukatungu á
Snæfellsnesi kenndi. Jafnframt kennslunni las hann
utan skóla þennan vetur. Ég hygg að hann hafi haft
lítil auraráð til að kosta sig í Reykjavík. Sigurður
var ekki ýkja mannborlegur að sjá, grannvaxinn en
ágætur félagi og allsæmilegur kennari. Eins og
gengur var áhuginn misjafn hjá okkur strákum, enda
engin próf tekin. í trúmálum hélt Sigurður allfast við
bókstafinn en sú kenning féll í misjafnan jarðveg,
akurinn var víða grýttur. Sigurður átti talnaband og
töldum við að guðstrú hans hneigðist í átt til
kaþólsku. 5)
Við fengum fimm herbergi til umráða: Valhöll
byggðu fjórir Norðlendingar, þeirra er þegar getið.
Konu byggðu átta Borgfirðingar. Á Sódómu voru
19 Litli Bergþór