Alþýðublaðið - 19.01.1924, Blaðsíða 3

ALÞYÐUBXAÐIÐ'*
3
rfkisreksturs að segja, hversu
vel hann bar sig jirhsgslega.
Einn helzti haglræoingur Breta
hefir sagt, að þessi ríkisick.tar
hefi á einum þremur árum fíert
meira til eflingar framfara iðn-
aðarins í Bretlandi, en framtak
einstakiingsins næstu 20 árin á
undan.
Ríkisverksmiðjurnar urðu fyr-
irmynd að fulikomnu skipulagi og
nýtingu á efni og vinnuafli, enda
hafa vísindin aldrei komist í eins
náið samband við iðnaðían, eins
og hér átti sér stað.
Mátti segja, að þetta kom alt
illa upp um »strákinn Tuma«,
þá frjálsu samkeppni og fram-
tak einstaklingsins. Það kom
upp úr kafiau, að Bretar kunnu
mjög lítið og illa til margra
hluta, sem hér til heyrðu og voru
bráðnauðsynlegir. Efnairæðisiðn-
aðurinn og þar á meðal sprengi-
etnagerðin var á mjög lágu stigi,
og það var ekki hægt að segja,
að þeir kynnu néitt að sjónauka-
gerðinni, sem er svo nauðsyn-
leg fyrir heraaðinD.
E'tir að ríkið hafði tekið alt
{ sínar hendur, var öliu þessu
kipt í lag með aðstoð vísinda-
manna á undrastuttum tíma.
Voru þeir fljótir að reikna út
ýmsar starfsaðferðir Þjóðverja,
og jafnframt rak hver stórupp-
gotvunin aðra.
Aidrei hefir eins mikið verið
gert lyrir sjáifa verkamennina
eins op f þessum ríkisverkfmiðj-
um enda bar þar ekkert á nein-
um deiium. Mátti segja, að fyrst
og fremst væri hugsað um lík-
amlega og andíega heill verka-
mannanna á ailan hátt, og sýndi
það sig, að þar var ekki unnið
fyrir gíg. Er það engu lfkara
en æfintýri að lesa um sumar
þessar ríkisverksmiðjur og allan
aðbúnað verkamannanna þar, Má
vera, að eitthvað verði sagt af
því síðar.
Ráðuneytið lét gera mjög ná>
kvæmar skýrslur til þess að
komast að ábyggilegri niður-
stöðu um sannvlrði hvers eina,
sem það hafði með höndum, og
var það ósmátt, sem græddist
á því að hafa þær skýrslur f
höndum, er kaupa þurtti eitt-
hvað af einstökum mönnum og
verksmiðjum þeirra. T. d. krafð-
ist eitt firma 34,717 punda ster-
ling fyrir verk nokkurt, er ráða-
neytið þurfti að láta það vinna,
en með kostuaðarskýrsluna f
höadunum var hægt að »telja
það á< að gera það fyrir meira
en helmingi minna eða 16,537
pund sterling.
VerkamaSurlnn, blað jafnr.Bar-
manna á A.kur8yri, er bozta fréttablaðið
af norðlenzku blöðunum. Flytur góðar
ritgerðir um ztjórnmál og atvinnumál
Kemur út einu »inni í viku. Kostar
að ein» kr. 5,00 um árið. Greriat áskrif-
endur á atgreiðalu Alþýðublað*in».
Útbrelðlð Alþýðublaðlð
hvar sem þið eruð og
hvert sem þlð farlðl
Bjarnargreifarnir, Kvenhatar-
inn og Sú þriðja fást í Tjarnar-
götu 5 og hjá bóksölum.
Gott fæði fæst á Barónstíg 12
(aiðri).
Má geta nærri. að þetta alt
saman varð mjög illa þokkað af
kaupsýslumönnum Breta. Var
fyrst reynt að rógbera og níða
þessi ríkisfyrirtæki á allan hátt,
en það gafst illa, því að alt um-
tal um þau snéiist þeim til iofs.
Og þá var giipið til þess að
reyna að þegja þessa reynslu í
hel, og það hefir gefist betur.
En við og við verður þó einn
og einn til að kjafta frá henni.
„SkutulVi
Edgsr ftioa JBurrougús; Sonur Tarzans.
„Gomanganar, sem hafa Meriem i böndum, eru engir
vinir ykkar,“ sagði hann. „Þeir drepa ykkur. Bavian-
arnír á láglendinu eru of fáir til þess að ráðast á þá.
Þeir segja mór, að þið sóuð mjög margir og hugaðir,
— að þið séuð jafnvel fleiri en grösin á jörðinni, og að
Tantor skjálfl fyrir ykkur. Þeir sögðu, að þið mynduð
glaðir fara með okkur til þorps Gomang-ana og hegna
þessu 'vonda fólki, meðan ég, Kórak, flyt Meriem á
burtu.“
Apakóngurinn þandi brjóstið og sperti sig allan.
Margir fleiri karlapar fóru að dœmi hans. Þeim þótti
skjallið gott eins og frændum þeirra, mönnunum.
„Já,“ sagði einn; „við fjallaaparnir erum miklir bar-
dgaapar. Tantor óttast okkur. Ntimi hræðist okkur.
Shita nötrar fyrir okkur. Gomanganar fjallanna éru
fegnir að láta okkur i friði. Ég' skal að jminsta kosti
koma með þór á móti Gomangönum sléttnanna. Ég er
elzti sonur konungsins. Eg' get einn unnið á öllum
Gomang’önum sléttnauna;“ hann belgdi sig út og óð fram
og aftur, unz hann þurfti að klóra haki eins félaga
sins.
„Ég er Gúb,“ æpti annar. „Yígtennur mínar eru
langar. Þær eru beittar. Þær eru sterkar. Þær hafa
sokkið i kjöt margra Goinanganá. Ég hefl einn drepið
systur Shitu. Gúb fer með þér 0g bitur svo marga
Gomangana, að enginu verður eftir til þess að telja þá
föllnu," og hann stærði sig fyrir aðdáandi augum unga
og' apynja.
Kórak leit spyrjandi til kóngsins.
„Karlapar þinir eru djarfir,11 sagði hann, „en allra
djarfastur er konungurinn.11
Við þetta rak kóngur upp ógurlegt öskúr. Skógurinn
bergmálaði af öskrum hans. Smáaparnir hjúfruðu sig
að mæðrum sínum. Karlaparnir stukku i loft upp 0g
tóku undir við konunginn. Hávaðinn var afskap-
legur.
Kórak gekli fast að kónginum og kallaði i eyra hans:
„Komdu!“ Og hanu hélt af stað áleiðis til þorps Kovu-
doos. Kóngurinn snéri sér öskrandi við og fór d eftir
honum. Á eftir þeim komu félagar Kóraks og siðan
þúsundir fjallapa, — grimmir, hundslegir apar, blóð-
þyrstir.
Á öðrum deg'i komu þeir til þorps Kovudoos. Það
var 1 um miðaftan. Kyrð hvildi yflr þorpinu. Apárnir
fóru liljóðlega. Að eins heyrðist eins og léttur goluþyt-
ur i trjánum.
Kórak og kóngarnir báðir voru i fararbroddi. Þeir
námu staðar við sldðgarðinn, unz þeir öftustu náðu
hinum. Grafkyrð var á öllu. Kórak læddist í tréð, scm'
slútti yfir skiðgarðinn. Hann liorfði aftur fyrir sig.
Dýrin voru alveg á hælum hans. Nú var tími til hefndá.
Hann liafði barið þvi inn i hausinn á þeim á leiðinni,
að ekki mætti gera hvitu stúlkunni mein, sem var fangi
i þorpinu. Allir aðrir voru herfang þeirra. Hann leit til
himins 0g rak upp ógurlegt öskur. Það var merkið.
Sem svar stukku þrjú þúsund loðnir karlapar, öskr-
andi og urrandi, inn i þorp svertingjanua. Hermennirnír
þutu úr kofum sínum. Mæður gripu börn sin í fang séi
0g hlupu til þorpshliðanna. Kovudoo safnaði mönnum