Landneminn - 01.01.1955, Blaðsíða 15

Á síðnst liðnu sumri lézt í
Þýzkalandi liinn mikli danski
rithofundur M. A. Nexö í hárri
elli. Landneminn birtir hér á
eftir þriðja kaflann úr Dittu,
eitt hið fegursta er Nexö hefur
ritað.
í himingeirnnum-.er hálfur annar
milljarður stjarna og aS því er talið
er hálfur annar milljarður manna
á jörðunni. Jafnmikið af hvoru!
Maður gæti freistazt lil að fallast
á það sem hinir gömlu kváðu, að
sérhver maður fæddisl undir sinni
stjörnu. í hundruðum dýrmætra
stjörnuturna, sem reistir liafa verið
ýmist á víðlendum sléttum eða háuni
fjallstindum um gjörvallan hnöttinn.
sitja stórgáfaðir og hámerintaðir
vísindamenn búnir fullkomnustu
tækjuiri og skima nólt eftir nótt út
í himingeiminn. Þeir kíkja og taka
ljósmyndir, eru ævilangt fangnir af
þessu einu: að veröa frægir fyrir að
uppgötva nýja stjörnu, eitt himin-
lungl enn — til viðbótar þeim hálf-
um öðrum milljarði sem áður vár
vitað að sveimaði þarna úti í geimn-
um.
Á hverri sekúndu fæðist manns-
sál í heiminn. Nýtt Ijós er tendraö,
stjarna sem mun ef til vill tindra
óvenjuskært og hefur að minnsta
kosti eigið litróf. sem hefur aldrei
verið augum litið fyrr. Ný vera, er
kannski á eftir að dreifa um sig liug-
viti eða fegurð. kyssir jörðina. Það
sem aldrei hafði áður sézt verður
liold og blóð. Enginn er endurtekn-
ing annars manns né verður nokk-
urn tíma endurtekinn. Hver ný líf-
vera líkist halastjörnum þeim sem
aðeins einu sinni um alla eilífð
snerta braut jarðarinnar og fara á
örskotsstund yfir hana eftir björt-
um vegi — leiftur er bregður sem
snöggvast fyrir milli tveggja eilífða
af myrkri. Trúlega er þá fögnuður
meðal mannanna yfir hverri nýrri
sál sem kviknar? Þeir standa þá auð-
vitað með spurn í augum við vöggu
hennar og leiða getum að því, hvað
hin nýja vera muni boÖa?
Æinei, maðurinn er engin stjarna
sem hægt er aö geta sér frægð fyrir
að uppgötva og skrásetja. Oftast er
hann sníkjudýr sem læðist aftan að
friðsömu, grunlausu fólki og verð-
ur að laumast inn í heiminn með
bellibrögðum — gegnum níu mán-
aða langan hreinsunareld. Guð hjálpi
honum, ef skilríki hans eru þar að
auki í ólagi.
Frumburður Sörínu hafði brotizt
vasklega fram í dagsljósið. Eins og
lax sem brýzt gegn straumi, hafði
hún sigrazt á öllum farartálmum:
afneitunum, gráti og eyðileggingar-
lyfjum. Nú lá hún í vöggunni rauÖ
og hrukkótt og átti að reyna að
mýkja mannleg hjörtu.
IJið borgaralega þjóðfélag gerði
upp við hana sakir skjótt og vel: hún
var hreint og beint sníkjudýr. Nýr
einstaklingur er hlekkur í langri
keðju. Tilkoma hans krefst jafnað-
arlega, að fyrst hafi farið fram brúð-
kaup og stofnun bús með öllu til-
lieyrandi; honum fylgir vagga og
barnavagn og — þegar fram líða
stundir — nýir trúlofunarbring’’-
hjúskapur og börn á ný. Þetta fer
að miklu leyti út í veöur og vind,'
þegar menn eru svo lítilmótlegir að
fæðast utanveltu hjónabandsins eins
og lilla dóttir Sörínu.
Hún var allt frá fæðingu látin
kenna á því, og ekkert tilfinninga-
sjúkt tillit var tekið til algjörs varn-
arleysis hennar. Óskilgetin stóð á
miðanum sem ljósmóðirin afhenti
barnakennaranum, þegar hún hafði
tekið ámóti henni. Óskilgetin stóð
einnig á skírnarvottorðinu. Það var
eins og þau liefðu öll fengið högg-
stað á einhverju, ljósmóðirin, kenn-
arinn og presturinn; þau voru fyrstu
sjálfkjörnu hefnendur hins borgara-
lega þjóðfélags og slógu til hvít-
voðungsins með góðri samvizku.
Hvað stoðaði það, að litla krílið var
getið af óðalsbóndasyni, úr því hann
gekkst ekki við því, en keypti sig frá
brúðkaupi og öllu s'aman? Hún var
ókind, smánarblettur á þjóðfélaginu
sem menn höfðu byggt upp með
ærinni fyrirhöfn.
Hún var móðurinni til engu minni
ama en öðrum. Þegar sængurlegan
var lijá liðin, komst Sörína að
þeirri snjöllu niðurstöðu, að hún
gæti sem bezt farið að heiman og
unnið fyrir sér eins og hin systkinin.
Ótti hennar við ókunnuga var algjör-
lega horfinn. Hún fékk sér atvinnu
uppi í sveit. Barnið varð eftir hjá
gömlu hjónunum.
Enginn í víðri veröld var hrifinn
af litla anganum, afi hennar og amma
í rauninni ekki heldur. Maren fór
þó upp á loftið og gróf þar fram
gamla trévöggu, sem í mörg ár hafði
verið notuð undir garn og ýmiss
konar drasl. Sören setti nýja klossa
undir völlurnar, og með nokkurri
fyrirhöfn tókst Marenu að venja
gömlu þrútnu fæturna við að stíga
vögguna að nýju.
Auðvitað var barnið hka blettur
á gömlu hjónunum — já, kannski
aðeins þeim, þegar öllu var á botn-
inn hvolft. Þau höfðu gert sér svo
LANDNEMINN 11