Landneminn - 15.02.1955, Blaðsíða 16

Loftþrýstingurinn á einum og
sama stað er sá samj í allar áttir. í
lægðarmiðjunni virkar meðal ánn-
ars kraftur út á við, og utan við
lægðina virkar kraftur irin að lægð-
inni. Þessir ytri kraftar eru sterkari
vegna þess að utan við lægðina er
loftþrýstingurinn meiri en inni í
henni. Krafturinn inni í lægðinni fær
ekki að fullu hamlað upp á móti
ytri kraftinum og loftið þrýstist inn
að lægðarmiðjunni. Þetta er svipað
því, að 2 menn ýttu á sinn hvorn
endann á priki. Prikið mundi óneit-
anlega færast í áttina til þess sem
minni krafta hefði í kögglum. En
ekki kemst þó loftið langt áfram á
braut sinni inn að lægðarmiðjunni,
Iþví að nú grípur snúningur jarðar-
innar í taumana og leitast sí og æ
við að draga loftið til hægri miðað
við stefnu þess. (Lesendum Land-
nemans til huggunnar og sannleik-
ans vegna skal þess þó getið að þetta
gildir aðeins á norðurhvelinu, á
suðurhvelinu er togað í allar hreyf-
ingar til vinstri). Þessi togstreita
millj snúnings jarðarinnar og lof't-
þyngdarmismunarins leiðir til þess
að loftið hringsólar kringum lægð-
ir, þannig að maður sem snýr baki í
vindinn hefur alltaf lægð á vinstri
hönd.
Margir hafa tekið eftir því, að
allt veðvið er mjög háð því úr hvaða
átt vindurinn blæs. Austan-áttinni
fylgir oft óslitin rigning, með vest-
lægri átt koma skúrir og hinum
kalda norðan vindi fylgir oft sólskin
hér sunnan lands. Með því að kynna
sér uppruna lægðanna má skýra
þetta fyrirbrigði. En sköpunarsaga
þeirra er í fáum dráttum þessi.
Loft, sem lengi hefur legið yfir
kuldasvæðum hnattarins, er kaldara
og þyngra í sér en loft sem komið
er frá svæðunum umhverfis mið-
baug. Nú er — sem betur fer fyrir
okkur sem í nágrenni heimskauta-
svæðanna búum — sífelld hreyfing
F ylkingar f réttir
Ægkulýðsfylkingin f Reykjavík er nú
að kefja starf af fullum þrótti eftir jóla-
hléið.
liinn 23. l».m. verður á vegum Land-
nemans efnt til kvöldvöku og bókmennta-
kynningar í Tjarnarkaffi. Bjarni Bene-
diktsson, Einar K. Laxness og Guðmund-
ur Jóliannesson annast undirbúning
kvöldvökunnar. Rætt verður um ritverk
I*órbergs I»órðarsonar, lesið úr bókum
hans, og inun höfundurinn mæta ú kvöld-
vökunni. Að dagskráratriðum lolcnum
verður stiginn dans. Verður efnt til
kvöldvöku með svipuðu sniði mánaðarlega
eftirleiðis.
llinn 36. janúar eða 3. febrúar boðar
Æ.F.R. til umræðufundar að Hótel Borg
um efnið: ,,Getur lýðræðið aðeins þróazt
I borgaralegu þjóðfélagi. Framsögumenn
verða Björn Franzson og Björn I»orsteins-
son. Að framsöguræðum loknum verða
frjálsar umræður.
Ilinn 30. janúar fer Æ.F.R. í heimsókn
bæði í hinu kalda og hlýja lofti,
stundum síga kuldatungur fram með
nöprum norðangjósti, en oft er það
hlýja loflið, sem sækir norður á
bóginn. Þegar hinir mismunandi
loftstraumar mætast blandast þeir
ekki saman. Þar sem hlýja loftið
sækir fram rennur það skáhallt up]>
á við, það kólnar og vatnsloftið í
því jréttist og fellur til jarðar sem
regn eða snjór. Þar som kalda loftið
sækir á brýzt það inn undir hlýja
loftið og bvrlar því upp í háa skúra-
flóka. Víglínan milli hlýrra og
kaldra strauma getur þannig orðið
mjög hlykkjótt og á henni myndast
oft bylgjur, sem teygja sig langt
inn í kalda loftið og í öldutoppinum
myndast lægðin. Bylgjunni skolar
áfram líkt og sjávaröldu og með
henni berst lægðin. Venjulega ligg-
ur sá meginstraumur, sem lægðirn-
ar ber til austurs eða norðausturs.
Framan til í lægðinni (miðað við
stefnu hennar), þar sem hlýja loft-
ið sækir á og óslitin úrkoma fellur
til jarðar er samkvæmt lögmálinu
til Kcflavíknr og efnir til samkomn f
ungmennafélagshúsinu l>ar um kvöldið S
samstarfi vi8 unga sósíalista á Suöur-
nesjum.
Æskulýðsfylkingin ú Akurcyri hcfur
starfað vcl l>að scm af er vctrar. Lcs-
hringir hafa komið saman á hverjum
sunnudegi og vcrið vel söttir. Fylkingin
tók þátt í sölu á iniðum í happdrœtti I»j6ð-
viljans, og gekk salan betur en oft áður.
Þá hefur vcrið nnnið að söfnnn undir-
skrifta undir kröfnna um brottför hers-
ins. Var S ráði, sfðast þegar til fréttist,
að ganga með lista S öll hús S btenum, og
tók Æ.F.A. að sér eitt hverfi.
Stjórn Fylkingarinnar kemur saman
vikulega. Hefur verið ákveðið að Iialda
almennan dansleik einn sinni eða oftar
eftir áramótin til fjáröflunar. Innlicimta
félagsgjalda hefnr gengið ágætlega —
um miðjan desember höfðu innhcimzt um
70% af félagsgjöldum fyrra árs.
Á næstunni er ætlunin að koma upp
bókasafni fyrir Fylkinguna og lcggja
aðaláherzluna á pólitísk rit. Þá cr f ráði,
að Æ. F. A. sjái að mestu cða öllu lcyti
nm eitt hcfti afLANDNEMANUMá
hessum vetri.
um vindinn, sem blæs rangsælis
kringum lægðina, austlæg átt eða
suðaustlæg, og aftan til í henni, þar
sem kalda loftið ryðst fram með
skúrum, verður vestlæg eða norðlæg
átt.
Þegar við höfum komizt að raun
um þetta gætum við spáð um veðrið
fyrir næsta dag ef við aðeins viss-
um, hvaða leiðir þær lægðir sem
teiknaðar eru á veðurkort dagsins í
dag munu velja sér og hve hratt þær
munu fara. En þetta reynist veður-
fræðingunum stundum ofviða eins
og kunnugt er af veðurspám sem
stundum bregðast, og er því senni-
lega skynsamlegast að hætta sér
ekki lengra á þessari braut inn í
myrkviði veðurfræðinnar. En ef ein-
hvern lesanda Landnemans skyldi
langa til að fá einhverjar nánari
frásagnir af veðurfarinu, eðli þess
og orsökum mundi höfundur þessar-
ar ritsmíðar með ánægju svara þeim
spurningum sem bærust, annað
hvort hér í blaðinu eða bréflega.
Adda Bára Sigfúsdóttir.
16 LANDNEMINN