Landneminn - 15.05.1955, Blaðsíða 8

Fyrir um það bil ári síðan barst mér
bréf frá gömlum kunninffja mínum,
verkamanni úti á landi. Ilann var að
biðja mig að útvega sér ljóðabækur eft-
ir Fablo Neruda o# García Lorca. Ég
fferði l»að með mikilli gleði — l»að fferist
ekki árum oftar að maður sé beðinn
slíkrar bónar, og frómt frá sagt er þetta
fyrsti verkamaðurinn sem biður mig að
útvega sér erlenda ljóðabók. Ég sendi
honum eina enska að gjöf, aðra sænska
að láni. Skömmu eftir áramótin rétti
pósturinn mér hina síðarnefndu inn úr
dyrunum, og fylgdi lienni þakkarbréf
allþykkt. Var þar m.a. vikið að Ljóð-
um ungra skálda, og mátti sjá að bréf-
ritarinn kallaði ekki allt öminu sína eftir
BRÉF UM „LJÓÐ
að hafa kynnzt við þá spænsku meistara.
Vegna þess live hressilega bréfið er
skrifað, fór ég fram á að fá að birta úr
því nokkrar glefsur og fékk leyfi bréfrit-
arans til þess. Úrfellingar eru sýndar með
punktalínum og nöfnum öllum sleppt, en
bókstafir settir í þeirra stað.
Á bls. 6 birtist kafli úr ávarpi sem
B'arni Benedilctsson flutti á kvöldvöku
Landnemans 27. febrúar s.l., þar sem
lesið var úr verkum ungra skálda.
E. B.
Bagnhildur Helgadóttir:
Jífód
Ég sel
en hjarta mitt vakir
tvi hann er farinn.
Getur hugsazt
að hann drepi á dyrnar?
Nei hann er farinn horfinn.
,,En ég skal fara á fætur
ganga um borgina og leita
hans sem sál mín elskar."
Og ég rels upp með sólu,
um hjarta mitt flöktu
geislar vonar og ótta.
Enginn
englnn hafði séð
hann sem hvarf mér sjónum.
En ég er hans
sem kysstl mig
og gaf mér lifið.
„Ég keypti mér til jólalesningar
Ljóð ungra skálda. Vera má að
William Langland sé enn tórandi
meðal vor að vísu, þó mun Chaucer
Islands óborinn. Mér þykir það leitt:
ég get ekki séð neitt „nýtt“ eða slá-
andi frumlegt í þessari bók. Sú
sljóvgun sem birList í henni er eðli-
legt frambald þeirrar dauðans
þreytu sem einkennir yrkingar vor-
ar eftir 1918 eða máske 1900. Mót-
vægið er auðséð: dulrænar hrúts-
ho’-nahly'kkjóttar þenkimrar, gífur-
yrði, óp osr vein. stundum er skrið-
ið eftir 'örðu að sið ómálga barna
og ,.undrazt“. I stórum dráttum
virðist mér mest áberandi: yfirvætt-
is snobb fvrir öðrum listgreinum,
sérleea músík. Stælingar á kveðskap
erlendra og innlendra stórskálda
eða á ritdómamáli „áhrif“ frá þeim.
Vetnissnrengiu- og stríðsdella og
þaraðauki veniuleg della. Pubertets-
forvildelse af ýmsum tegundum og
gerðum. „Uppreisn „æskunnar“ gegn
hinu gamla og feyskna.“ Kunnáttu-
leysi í íslenzkri tungu og orðfæð
slík að jafna má til Morgunblaðs-
ins. Ónæmi á brynjandi máls, svo
ekki séu nefndir stuðlar og höfuð-
stafir. Hjá sumum algjört þekking-
arleysi á íslenzkum veruleika ....
Þetta á Kp . . sérstaklega. Ef ég ætti
að benda á þann sem koma skal úr
þessum hópi virðist mér það vera
Mr. Rz. Hann er samnefnan fyrr-
taldra eiginda eða öllu heldur hrein-
ræktuð týpa vaxin úr slíkri jörð,
alltsvo íslendingurinn sem við eig-
um eftir að kynnast á síðari hluta
20. aldar. Hann er mekanisk-am-
eríkan-idiotíseraður, þekkir ekkert
nema götustúfinn sem hann býr
við, skilur ekkert nema Sjálfstæðis-
húsið og Café Röðul, veit ekkert
nema eitlhvað um bíla og kannski
soldið um skammbyssur. Ég þekki
manninn ekki persónule<m, en af
ávöxtunum skuluð þér þekkia þá . . .
Þér mun þykja þetta harður dóm-
ur og móðgandi e.t.v., en víst eru
glampar í þessari bók. Þó er auð-
séð að nú er engin skáldaöld, og
ber margt til þess. Við lifum á upp-
flosnunarskeiði, og sönnu næst mun
að íslenzk þjóð bafi löngu afrekað
því í bókmenntum sem henni var
skapað. Enginn verður þess umkom-
inn að taka upp merki Kiljans
frekar en Einars Ben., því innan
bundrað ára verður mælt á amer-
ísku hér á landi, og lengi munu
slíkir menn liggja óbættir hjá garði.
Það lakasta við bókina er það, að
þessi kveðskapur er yfirleitt fa-
brikation, samanrekin af vilja en
ekki runnin af örlögbundinni nauð-
syn, kok'kuð eftir formúlum og fyr-
irmyndum af lífsreynslusnauðu og
makráðu fólki, sem týnt hefur sam-
bandi við jörðina, uppsprettu alls,
láð og lög, glutrað niður fortíðinni,
skilur varla samtímann, skelfur og
túrar af ótta við framtíðina. — Skil-
8 LANDNEMINN