Alþýðublaðið - 28.01.1924, Blaðsíða 3

Bæknr og rit,
send Álþýðabkðínn
JaJcoi Jóh. Smári: íslenzk
málfræði. Reykjavík. Bókaverzl-
un Ársæls Árnasonar. mcmxxtij.
— Sá, sem þetta ritar, hefir átt
svo annríkt, siðan \ hann íékk
þessa bók, að hann hefir ekki
getað lesið hana nema í ígrip-
um, þótt hann sé svo — undar-
lega, að flestum mun þykja —
gerður að hafa hvað mest gam-
an af lestri slíkra bóka sem
þessarar og um lík efni, og nú,
þegar lestrinum er lokið, getur
hann ekki frá sínu sjónarmiði
annað en iokið lofsorði á bók-
ina yfirleitt. Efni hennar er mál-
fræði í þrengri merkingu, þ. e.
lýsing til náms á hljóðfræði ís-
lenzkunnar og bgygingafræði
hennar með stuttum inngangi um
ætterni hennar og breytingar, er
hún hefir tekið á æfi sinni, og
viðbæti um orðmynduo og brag-
fræði. Þótt bókin sé ekki nema
tæplega hálft annað hundrað
blaðsíður að lengd, virðist hún
halda inni alt, sem áður hefir
verið að finna i sams konar bók-
um islenzkum, en auk þess miklu
meira, svo sem fyrir utan ýmsar
nýjungar annars eðlis margt,
sem ekki hefir hingað til verið
unt að fá fræðslu um nema í
útlendum vísindaritum eða hjá
sérfræðiogum í íslenzkri tungu.
Þetta hefir höfundi tekist með
því að orða allar reglur sem
Ijósast og gagnorðast, og hiýtur
það að hafa kostað mikla um-
hugsun og nákvæmni, svo að
sem minst mistækist eða slyppi
undan, en elnskis manns færi,
jatnvel ekki annars eins óska-
barns málfræðinnar og Jakobs
Smára, er að vinna slíka frum-
smíð gallalausa, og því er ekki
nema náttúrlegt, áð á stöku
stöðum hafi skeikað. Er það
flest umbætt aitan við, en þó
eru nokkrar villur óleiðréttar.
En með næstu útgáfu mást þær
væntanlega einnig allar af, og
hennar ætti ekki að vera langt
að bíða. Tveir leiðir gaiiar eru
á bókinni hið ytra; pappírinn er
íjótur og slæmur og letrið svo
grant og magurt, þótt ekki sé
það ljótt, að illhæít er á kenslu-
ALÞYÐUBLAÐIÖ
bók vegna sjónar nemanda;
aitur væri það tilvalið á einhver
híalínskvæði eða tæringarijóð.
Úr bréfi
frá Testmannaeyjnm.
Eins og fróðir menn vita, eru
>Skiöldur« og ritstjóri hans stærstu
menningartækin (!) hór. Allir róma
ósórplægni ritstjórans, aí hann
skuli fórna frístundum sinum til
þess að auðga anda man^a, þótt
hann sökum stöðu sinnar virðlst
aðaliega ætlaður líkamánum. Þessi
líknarstarfsemi hans kemur mest
niður á alþýðumönnum. Blessaður
ritstjórinn veit, hvað er að vera
auralítill; fátæklingum kemur því
vel að fá >Skjöld< gefins. um allar
kosningar.
>Skjöldur« flutti fróðlega grein
15 dez. 1923 um >Heilbrigðismál«
(það var áður en hann varð papp-
írslaus). Þar er margt upp talið,
sem búið er að gera. þar eru
taldir sigrar þjóðfélagsins í óþrifa-
baráttunni, þó í.ð vísu só margt
eftir, sem hæflr menn gætu kipt
í lag. Ritstjórinn uegir, að alt þetta
kosti >vit, strit og fó«! Sjúkdómar
séu sjálfskaparvti, stafandi af
fáfræði og hirðu leysi. — En af
hverju stafar fáfr eðin? Hún stafar
af því, að menn hafa svo fá tæki-
færi á lífsleiðínii til að auðga
anda sinn, því að hinar dagiegu
þarfir sitja í fyiirrúmi, þegar til
útgjalda kemur, því að allir þurfa
að etá, drekka og klæðast;. Því
skrifað stendur í >Skildi<: Vit og
strit kostar fé!
Hirðuleysið er margvíslegt. Stund-
um hafa menn ekki við að hirða
sig fyrir skítmokstri náungans;
aðrir eru alt af að vinna að skít-
verkum og það þótt þeir gangi í
fötum blám með staf í hendi.
Skrifað stendur: Fáfræði og hirðu-
leysi þarf starf góðra manna,
einkum læknanna, og það þarf að
kosta til þess miklu fé. Ekki er
að furða, þótt blóðið renni til
skyldunnar. Læknar eru eins og
aðrir menn dálítið fógjarnir, þótt
það fari eftir innræti hvers
læknis.
Þeir hafa kostað miklu fé til
i að handsama vif zu sína og þekk-
, £
Hjáíparstöð hjúkrunarféiags-
ins >Líknar« «r opin:
Mánudaga . . ,ki. n—12 f. h.
Þriðjudagá ... — 5—6 «. -
Miðvikudaga . . — 3—4 e. ~
Föstudaga ... — 5—6 9. -
Laugardaga . . — 3—4 •. -
Gott fæði fæst á Barónstíg 12
(niðri).
V«rkttmaðuplnns blað jafnaðar-
manna á Aknreyri, er bezta fréttablaðið
af norðlenzku blöðunnm. Flytur góðar
ritgerðir um ttjórnmál og atvinnumái
Kemur út einu sinni í viku. Koatar
að eina kr. 6,00 um árið. Gerist áakrif-
endur á atgreiðilu Alþýðublaðiim.
Fjallkonan selur gott og
ódýrt fæði yfir lengri og skemri
tíma. 10 menn geta bæzt við;
Sími 1124.
Útbrelðlð Alþýðublaðið
hvar sem þlð eruð og
hvert sem þlð farlðl
Bjarnargreifarnir, Kvenhatar-
inn og Sú þriðja fást í Tjarnar-
götu 5 og hjá bóksölumi
ingu á kylum þjóðfólaganna.
Áhngasamir læknar hafa farið í
aðrar heimsálfur frá reseptum
sínum og styrk til þess að geta
því betur staðið samkeppninni á
sporði. Læknar eru jarðyrkjumenn
á þjóðfélagsakrinum; þeir sníða
burtu dauða og fúna limi. Verkið
er vegið á gullvog, sem stígur og
fellur eftir sanngirni og andlegum
þroska læknisins. íslendingar verða
ekki beinir og sterkir stofnar,
þót.t þeir eigi völ á háfjallasól
böðum, ef þeir geta ekki boigað
fyrir sólböðin. Til þess að þeir get.i
notið sólbaðanna þarf að seija
sólskinið á þeim grundvelli, að
almenningur geti notið þeirra.
Þótt peningar frá fátækrafulltrúa
(eða sveitarfélagi) séu þaim, er
sólskinið selur, jafnverðmætir, þá
eru þeir þurfamanninum svo dýrir,
að hann kýs heldur að sitja i
myrkrinu. Gfuð heflr geflð öllum
mönnum jafnt nátturuna, til þess
að vinna úr lifsuppeldi sitt. Hinn