Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1922, Síða 100

cc
TIMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA.
an þátt í landsmálum og liafa vak-
andi auga fyrir hverju, sem í þeim
er líklegt til að verða landi og lýð
til blessunar í framtíðinni. Hug-
sjón okkar ætti að vera sú, að
hjálpa til að byggja hér upp
dugmikla menningarþjóð, sem, ef
unt væri, yrði laus við suma af
verstu göllum annara menningar-
þjóða. 1 þessu starfi stöndum við
hér um bil jafnfætis þeim, sem
bezt standa að vígi. Okkur ætti
aldrei að gleymast það, að þetta
land er okkar land, jafnt sem það
er margra annara 'land, og að við
erum ófráskiljanlegur hluti af lif-
andi og vaxandi þjóðarheild, sem
hefir ótöluleg' skilyrði til stór-
fengilegs menningarþroska. Þetta
er einn hlutinn af sambandi okkar
við innlendu þjóðina, en það er
ekki alt sambandið.
1 þessu felst ekki samblöndun,
lieldur samvinna. Samblöndún er
alt annað. Hún er í því falin, að
renna saman við þannig, að öll
sérkenni tapist, nema þau, sem
liggja of djúpt í eðlinu til að tap-
ast, en þau verða þá engum ljós
nema þeim. sem kunna að reyna
að fást við að rannsaka þau. Sam-
blönduninni eigum við að standa
á móti af fremsta megni. Hún er
engum til gagns, en hún er okkur
sjálfum til ills.
Samblöndunin er einkum tvens-
konar: hún er bein blóðblöndun
með giftingum íslenzks og ensku-
mælandi fólks, og liún er samein-
ing í máli, siðum og meðvitund
fólks.
Um giftingar íslenzks fólks og
annara hér í landi er það áð segja,
að reynslan hefir sýnt nægilega,
að þær færa hiutaðeigendum
venjulega minni hamingju, heldur
en giftingar fólks af sama þjóð-
flokki. Það hefir einkum verið
íslenzkt kvenfólk, sem hefir gifzt
enskumælandi karlmönnum; gift-
ingar íslenzkra karlmanna og
enskumæiandi kvenna eru varla
teljandi. Ekki verður því neitað,
að margar íslenzkar stúlkur liafi
verið fremur liepnar í vali, en það
er öllum kunnugt, að margar hafa
ekki verið það. En jafnvel þótt
mennirnir séu heiðarlegir, vand-
aðir og duglegir, skortir samræm-
ið, sem er afleiðing sameiginlegra
skoðana á ótal mörgu og svip-
aðra lífshátta, er vaxið liafa upp
af hinum sama andlega jarðvegi,
ef svo má að orði komast, í liðinni
æfi. Það er ekki það auðveldasta,
að komast í fult samræmi við hugs-
unarliátt og inngrónar venjur
í'ólks, sem er, ef til 'vili, fætt og
upp alið í öðru landi. Ivonan
verður að vissu leyti útlendingui
meðal þess. Annað í þessu sam-
bandi, sem ekki má gleyrna, er
það, að viðkynningin á undan gift-
ingu er all-oftast eingöngu yfir-
borðs viðkynning. Það er meira
að segja ekki dæmalaust, að ís-
lenzkar stúlkur liér hafi gifzt
enskum mönnum, sem þær hafa
vitað lítil eða engin deili á. Þegar
undirbúningurinn undir hjóna-
bandið er svona, er sízt að furða,
þó að stundum fari ekki sem bezt;
enda eru of mörg dæmi þess.
En er nú nokkurt vit í því, að
tala um að koma í veg fvrir þess-
ar giftingar ? mun einhver vilja