Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1924, Blaðsíða 59
GÖMUL RÚNALJÓÐ OG RÚNAÞULUR.
25
Prof. Bugge segir, aS kvilla sé
víst komið af kvíðla (sbr. frilla
Frilleifur o.s.frv.), og' skylt kvíða
(sbr. I. Aasen og' orðabók Eietz,
senr bafi kvilla f. smaa klagorop,
jamrande (smá vein, vein). Orð-
ið kvilla merkir sýki, vanbeilsu,
og kemur isögninni kvíða ekkert
við. Það er komið eftir algeng-
um orðinyndunarreglum tungunn-
ar af stofninum kval, sbr. kvelja,
kvaldi, kvaldr. Af lionum kemur
kvalall eða kvölull, þar af aftur
ltvelli kvk., og sögnin Itvella (sbr.
kvellingasamr). Bftirfarandi lag-
arstafir dinnna oft liljóðvarpiS
a-e, eins og kunnugt er, svo sem
barn, (ein)-birni, görn, girni;
sarpr, sirpa, og sama er um orSin
kvelli og kvella, þau eru til í báS-
um liljóSvarpsmyndunum: lcvelli,
kvilli og kvella, kvilla. Kviila,
nafnbáttur sagnarinnar liafSur
fyrir nafn, er nú sjaIdgæft orS, en
kvilli Li.lí. tíðast liaft, og eru orð-
in samstæð, sitt í livoru liyni, eins
og kalda, kaidi; smáka, smáki,
grótta, grótti og mörg fleiri,
Kvenna kvilla merkir því van-
beiisu kvenna, og er ilt að koma
því sarnan, að þursar valdi henni.
Ógöngurnar koma til af því, aS
þeir Bugge og útgefendur afskrift-
anna lesa rúnina skakt inn í vís-
una. Hana á að lesa rúnabeitinu
þorn; þá fellur aŒt í ljúfa löð.
Þorn er íreli liringju eða æsar; í
vísunni haft bispurslaust pars
pro toto fyrir mann. Þorn veldur
kvenna kvillu, þ.e.: menn valda
vanlieilsu kvenna. ÞaS vita allir
og þá ekki síður auSskilinn sann-
leikur liin gamansama undantekn-
ing í síðara vísuorðinu.
4. vísa. Björn M. Olsen hefir
iagfært þessa vísu með því að fella
úr leið og setja, inn ferill þannig:
óss er flestra ferða
feril, en skalpr er sverða.
Og er ekkert efamál, að vísan lief-
ir verið þannig frumort.
5. vísan. Kveðr á sjálfsagt að
lesa fyrir kveða, því sögnin er
írumlagslaus og á að vera 3. pers.
eint., enda fer svo betur í rími.
Rímna þulurnar segja: reiS er
sitjandi sæla, snúðig ferð ok jórs
erfiði. Af jórs erfiSi tekur próf
Bugge þaS fram, að rossum í vís-
unni eigi að skiljast um liesta en
ekki liryssur. ÞaS er alveg öfugt
við þann lærdóm, sem er að ráða
af oi'Sinu. Jór er safnorð og
merkir alveg sama og bross, og
hefir verið liaft svo bæði að fornu
og nýju. ÞaS sýnir jórs erfiði,
því reiS er merum jafnt erfið sem
bestum, og orðiS nær, vitaskuld, yf-
ir bvortveggja.
1 seinna vísuorðinu á að lesa
einatkvæða þátíð úr s-inu. Prof.
Bugge vill lesa sló, en Björn 01-
■sen stingur upp á: sauð sverðit
bezta, og er það ugglaust réttara.
Prof. Bugge þykir sauð ekki nægi-
lega fótað, þótt komi fyrir í Her-
vararsögu: sáralauk suðu um
sverSs smíð, því sverð sé þar kent
til lauks, og af því 'sé ekki að ráSa,
að eSlilegt sé að bafa sjóSa yfir
ieitt blátt áfram um sverðasmíð.
Þessi aðfinsla er aftur ekki sprott-
ir nema af þekkingarskorti á) ís-
lenzku. Björn Olsen fótaði sjálf-
sagt ekki uppástungu síua ein-