Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1924, Blaðsíða 62

28
TIMARIT bJÓDRÆKNISFÉLAGS ISLBNDINGA
breiða brá, ís, því svo er gljáin
kölluð nú sem fyr á Islandi.
13. vísan. Ivyninu laufgrænstr
ræður orðið líma, að því er Björn
M. Olsen telur, og tími er það, sem
e-n tímir, livort lieldur er gott eða
ilt, álílca og ván er bæði ván og ú-
ván. Loki bar flærðar tíma merk-
ir þá hlaut útíma fyrir flærð sína.
15. visan. Um þessa vísu fræð-
ist maður um það af Prof. Bygge,
að lögr sé orðskýrður í fyrri
málsgr'eininni og nosser í binni
síðari sé frumlag (subject* benn-
ar). Þar færist sii skörin heldur
en ekki upp í bekkinn fyrir hon-
um, er liann kann ekki deili á
frumlögum og umsagnarorðum.
Frumlög málsgreinanna er: þat
er fellr or fjalli, foss og gull, en
lögr og nossar eru umsagnarorð-
in. Fyrri málsgreinin er hverfð,
umsögnin sett fyrir tengilinn, en
bin síðari bein, og gull er ekki eint.
heldur flt. og merkir dýrgripir,
gersemar (sbr. fingurgull, barna-
guil) en ekki gull (málmurinn).
Bjön Olsen telur vísuna aflaga
og lætur þar við sitja. Fjöldi
kvenkendra orða, sem í flt. nf.
enda á -ar, fékk snemma -ir-end-
ingu; meðal þeirra má telja lmoss,
bnossir, e’ldri flt. hnossar og þá flt.
hefir orðið sjálfsagt baft í þessari
vísu. Að'öðru er þessi vísa af-
böguð á líkan hátt og 6. vísan,
skift á bendingarorðinu fossar og
fellr og fellr 'sett framar í vísu-
orðið. Frumorta vísan befir senni-
lega verið á þessa leið: Lögr er
þat er or fjalli fossar: foss en
gull eru bnossar.
16. vísan. Orðið víða er eign-
arf. flt. af víðir, haft hér mn tré
alment, líkt og eik og apaldur.
Professor Bugge segir, að víðir
geti ekki átt bér við, en engin rök
færir bann fyrir þeirri staðhæf-
ingu. Annars er víða líka eign-
arf. af víð ikvk., eignf. -ar, flt. -ar,
s. s. víðlendi, slétta og væri líkl.
þá átt við á sléttunum við Eystra-
salt og Englandsbaf líklega svo
sem gagnstætt barskógum fjall-
anna liið nyrðra.
Rúnirnar lesnar einatkvæðum
lieitum, verður ljóðið með ágerð-
um lagfæringum í íslenzkri staf-
setning á þessa leið:
1. Fé veldr frænda rógi,
fæðist úlfr í skógi.
2. tlr er af eldu járni,
oft leypr reinn á bjarni.
3. Þorn veldr kvenna kvillu,
kátr verðr fár af illu.
4. Óss er flestra ferða
ferill, en skalpr er sverða.
5. Reið kveðr rossum versta,
Reginn sauð sverðit bezta.
6. Kaun er bama bölvan,
böl görir mann fölvan.
7. Hagl er kaldastr korna,
Kristr skóp heim inn forna.
8. Nauðr görir nappa kosti,
nökðan kelr í frosti.
9. ís köllum brá breiða,
blindan þarf at leiða.
10. Ar er gumna góði,
get ek örr var Fróði.
11. Sól er landa ljómi,
lýt ek belgum dómi.
12. Týr er einhendr Asa,
oft verðr smiðr at blása.
13. Björk er laufgrænstr líma;
Loki bar flærðar tíma.