Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1924, Blaðsíða 148

114
TIMARIT hJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
breytingar. Féllu þá og- deilurn-
ar út af deg'inum, er staðið liöfðu
á milli blaðanna, að mestu leyti
niður. Stöfuðu þær að stórum
hluta frá pólitiskum ágreiningi
milli ritstjóranna. Þá um sumar-
ið lét Sigtryggur Jónasson af rit-
stjórn “Lögbergs”, en við tók af
honum Magnús Paulson (18. júlí
1901), sem áður er sagt. Flokka-
dráttur hélst þó manna á meðal
um allnokkurn tíma. Þetta sum-
ar var hátíðin lialdin 2. ágúst í
Winnipeg, í All)erta-nýlendu, í
Spanish Fork, að Hnausum og- í
Álftavatnsbygð, og sömuleiðis
hið næsta ár.
Eigi hafði opinberum umræð-
um slitið fyr en að draga tók úr
almennum áhuga fyrir hátíðahald-
inu, svo innan Winnipegbæjar sem
utan. 1 þeim bygðarlög-um, er áð-
ur liöfðu haldið Islendingadag 17.
júní, lagðist hátíðin niður og hefir
eigi verið tekin upp aftur. Á
sömu leið fór í sumum hinna
bygðarlaganna, er haldið höfðu
upp á 2. ágúst. Ekki er liátíðar-
halds getið um langt skeið að
Hnausum eftir þetta, né í Álfta-
vatnsnýlendu eftir sumarið 1902.
Nokkru seinna mun og- Islend-
ingadagur liafa verið lagður nið-
ur í Spanish Fork. í Winnipeg
hnignaði hátíðinni að mun með ári
hverju, þó yfir tæki sumarið 1903.
(Sbr. “Lögb.” 20. ágúst 1903, og
mótritgjörðir í “Hkr.” sama ár).
Var það einróma álit allra, að sú
hátíð hefði verið ómerkilegust
allra, er til þess tíma höfðu haldn-
ar verið. Þá dvínaði áliugi manna
fyrir því að sækja fundi, er kjósa
skyld forstöðunefnd til að istanda
fyrir hátíðahaldinu. Um ekkert
var að keppa og' við ekkert að fást.
Sumurin 1903 og, 1904 voru fund-
ir svo illa sóttir, að boða varð i
bæði skiftin til nýs fundar, svo
nefnd yrði kosin (sbr. “Hkr.” 1.
júní 1905). Er svo var komið, lét
að líkum með nefndarkjörið, en á
því valt í hvert skifti, hvernig há-
tíðin myndi takast. Nokkrir slógu
sér og fyrir á fundum þessum,
vildu helzt einir öllu ráða, sem
væri þetta þeirra einkamál er öðr-
um kæmi ekki við. Þá fanst og
mörgnm, sem hinn upprunalegi
tilgangur hátíðarinnar vera tap-
aður, er kraftarnir voru sundrað-
ir, skoðanir skiftar og isamtök
engin. Þessi varð þá ávinningur-
inn við deilurnar, að sem næst lá
við, að hátíðin legðist hvarvetna
niður og yrði livergi haldin. Hefði
að líkindum svo farið, ef ekki liefði
ýmislegt annað komið til sögunn-
ar til að afstýra því.
Um og- eftir aldamótin fluttu
margir íslendingar inn til bæjar-
ins og settust þar að. Komu þeir
úr hinum eldri bygðarlögum og
allmargir beina leið frá íslandi.
Þetta breytti að miklu leyti liinu
íslenzka félagslífi í bænum, braut
niður marga smá fordóma, er farn-
ir voru að festast og' vilti fyrir
um flokkaskiftingu. Fæstir eða
engir þessara manna höfðu tekið
nokkurn þá,tt í deilunum um þjóð-
minningardaginn. Flestum. ef