Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.02.1958, Qupperneq 36

14
TÍMARIT VFl 1958
árs og bað um upplýsingar þetta varðandi. Barst mér
svar verksmiðjunnar um hæl og var það mjög jákvætt,
því að í C-Tox eru 5% af Pentachlorphenol.
Auk þess eru:
1 > í hinu venjulega C-Tox, fixerings- og synergisk
efni, polychlor-parafin, lauryl-pentachlorphenol, te-
trachlor-phenol og cumaron.
2) í annari tegund C-Tox, sem nefnist C-Tox Marine,
„difenyi" efni, sem gera að verkum, að C-Tox
Marine nær djúpt inn i timbrið, þegar raki dregst
inn I það.
Dýptaráhrifin eru þannig enn meiri í C-Tox Marine
heldur en í venjulegu C-Tox. Um þetta segir verk-
smiðjan:
,,For de under 1 og 2 nævnte stoffer ligger den
inhiberende virkning pá ca. 0.002—0.005%. — For
de under 1) nævnte stoffer gælder, at de er op-
löselige i vand i koncentrationeme 0.0005—0.001,
medens de under 2) nævnte extra tilsatte stoffer
er oplöselige i vand i concentrationen 0.75."
Knnfremur:
„Denne for et olieoplöseligt medium ekceptio-
nelle vandoplöseiighed betinger, at indtrængende
fugt vil virke sterilserende og dræbende pá svampe-
sporerne i stedet for som förhen at virke fremm-
ende."
C-Tox efnið, sérstaklega C-Tox Marine, berst þannig
með i-akanum inn i timbrið og kemur í veg fyrir tímgun
t'úasveppanna, sem ella myndu þrífast, þegar þeir ná i
vatn.
Sá styrkleiki, sem þarf til að koma í veg fyrir vöxt
sveppanna, er 0.002—0.008%, þ. e. a. s. við þennan
styrkieika af C-Tox þrífast ekki sveppirnir enda þótt
næringarefni séu fyrir hendi i venjulegum styrkleika.
Við 12 “C er uppleysanleiki efnisins 0.075% eða um
það bil 10-faldur á við það, sem nauðsynlegt er til stöðv-
unar fúans.
Þareð sveppimir eða fúinn þarf á raka að halda,
sem berst inn í gegnum timbrið, til þess að geta vaxið,
þá em áhrlfin af þessari djúptæku fúavarnaraðferð meiri
en af venjulegum fúavamarefnum, sem aðeins ná til
vzta borðs timbursins.
Ég hef loks i höndum upplýsingar frá vátryggingar-
félagi danskra fiskiskipa frá 29. marz 1957, ásamt bréfi
frá skipabyggingastöð Sören Larsen & Sönners í Ny-
köbing Mors, um það, hvernig C-Tox er notað við ný-
byggingu með góðum árangri, og getum við gefið ís-
lenzkum skipasmiðum upplýsingar um það.
Á 45 tonna bát voru notuð 300 kg af C-Tox til fúa-
varna. Myndi þetta magn kosta hér um 7.000 krónur.
Ég ritaði að endingu danska hermálaráðuneytinu bréf
þann 20. marz s. 1., og barst svar ráðuneytisins um
reynsluna af C-Tox dags. 27. maí s. 1. í bréfinu segir
m. a.:
„Skibs- og Maskininspektionen er i midlertid
vidende om, at C-Tox med udmærket resultat er
anvendt til konservering af egetömmer i træskibe,
samt at Teknologisk Institut her i Köbenhavn, har
undersögt dette konserveringsmiddel." — I þýð-
ingu:
„Skipa- og vélaeftirlitinu er hinsvegar kunnugt
um, að C-Tox hefur verið notað með ágætum
árangri til að haida við eik í tréskipum og að
Teknologisk Institut hér í Kaupmannahöfn hefur
rannsakað þetta fúavarnarmeðal." —
Ennfremur er vottað, að efnið hafi góð áhrif á hamp.
Það ætti af framangreindum upplýsingum að vera
ljóst, að C-Tox Marine efnið hefur reynst mjög vel
til að koma í veg fyrir og haida i skefjum ýmsum
sveppategundum, sem valda fúa.
Þurrafúi sá, sem einna mestum skemmdum hefur
valdið á íslenzkum skipum og sem orsakað hefur tjón
er nema milljónum króna, er í rauninni samheiti ýmissa
sveppategunda, sem á dönsku nefnast Fyrsvamp, og
hefur C-Tox reynst fært um að halda þeim í skefjum.
Hvort C-Tox veitir algjöra tryggingu gegn þurra-
fúa eða ekki, veltur á því, að það sé vel og rétt borið
á og nái til fúans. — Þar sem það nær nægilega djúpt
inn í timbrið, er árangurinn mjög góður. Mér virðist
því einsætt, að hér sé um athygiisvert fúavarnarefni að
ræða, sem nota ætti hiklaust á allt timbur, scm hætt
er við fúa.
Það er auðvelt að mála yfir C-Tox, sem gerir máln-
inguna endingarbetri og áferðarfallegri.
Hægt er að fá brúnt, grænt og gult C-Tox, sem ekki
þarf að mála yfir. Má t. d. nota það á utanhúss tréverk,
svo sem karma, bjálkahús, þök, staura o. fl.
C-Tox kostar í smásölu um kr. 25.00 kg, eða um 2.00
á fermetra. af hefluðum viði. En ca. kr. 6.00 á hvern
fermetra af óhefluðum viði. — Fer 1 litri á 10—12 fer-
metra af hefluðum en 3—4 fermetra af óhefluðum viði.
C-Tox fæst í verzlun Slippfélagsins í Reykjavik og í
heildsölu frá okkur.
Gfsli Halldórsson, verkfræðingur.
Plastþynnur í byjígingariðnaðinuin.
I þremur timaritum. sinum frá hverju landinu, he.fur
nú nýverið verið minnst á notkun „plastþynna" í bygg-
ingariðnaði. Er bent á margskonar not, sem hægt. er
að hafa af þeim. Til dæmis, svo nokkuð sé nefnt, til
þess að verja kjalla.ralaus hús jarðraka. Eru þynnurnar
þá lagðar á jörðina inni i grunninum og' skaraðar hæfi-
lega. Annað sem talið er, er rakavörn innan á veggi.
Þar er þetta tilvalið efni, vegna þess hve gufuþétt það
er. Þá er nefnd fúavöm á timbri. Ennfremur yfirbreiðsl-
ur í ýmsum tilgangi, lokun glugga og múropa í húsum
í smiðum o. fl.
Heiztu einkenni efnisins eru þessi:
Dráttarþol þess er gefið upp 125 at við 20° C.
Brotlenging 300—600% við sama hita.
„Dampdiffusions" tala þess er 0,000016.
Það þolir 85‘ hita og —60° C kulda.
Það er búið til í þykktum 0,075, 0,1, 0,15 og 0,2 mm
(í Danmörku). Verð er þar talið frá 0,90 til 3,00 d. kr/m-.
S. T.
Leiðrétting.
Sú villa slæddist inn i frásögn af æviferli Baldurs Jó-
hannessonar, mælinga.verkfræðings, í 6. hefti 1957, að
hann er þar talinn hafa lokið fvrri hluta prófi í verk-
fræði við Háskóla Islands 1955. Það er ekki rétt. Hann
lauk fyrri hluta prófi við T. H. Mtinchen 1955, en hefur
ekki stundað nám við H. 1.
Lesendur eru beðnir velvirðingar á þessum mistökum.
H. G.