Alþýðublaðið - 04.02.1924, Side 2

á
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Kirkjan og verka-
Iýðnrinn.
(Frh.)
Marteinn Lúther ætlaði upp-
runalega að eins að gera end-
urbætur á katólsku kirkjunnl.
Þegar það tókst ekki, rprengdi
hann hana. Sögulega myndi það
hafa verið happ, ef honum hefði
tekist nmbæturnar, og kirkjan
hefðl varðveizt sem alþjóðleg
félagsstofnun, sem stiit gæti til
friðar. En hann hrepti þau ör-
lög, sem ásköpuð eru miklum
umbótámönnum. Það, sem hon-
um var iausn, varð yfirmönnum
hans ok. Kenning sú, sem Ieysti
hann undan áþján páfadæmisins,
liggur nú eins og mara á eftir-
mönnum hans. Svona fór líka
fyrir Grundtvig. Það eru nú ein-
mitt 100 ár síðan, að hann fann
frið og lausn út úr guðfræða-
deiiunum með því að taka aðal-
atriði kristindómsins saman í fá-
orða hugmynd: hið lifanda orð.
Nú er deilt um þetta í söfnuði
hans svo sem kennisetningu. Það,
sem hann leystl sig með, er nú
ok á áhangendum hans. Hann á
einhvern tíma að hafa þakkað
guði fyrir það, að hann væri
ekki Grundtvigssinni. Við upp-
komu líkra deilna um kennisetn-
ingar á alt öðru sviði á Kari
Marx að hafa lofað hamingju
sína fyrir, að hann væri ekki
Marxsinni. Svona fer fyrlr braut-
ryðjendum í andlegum efnum.
Jesús frá Nszaret myndi sjáitsagt
frábiðja sér að kailast lúterskur
rétttrúnaðarmaður eða katólskur
páfatrúarmaðar.
Það, sem einkum fælir verka-
lýðinn frá kirkjunni, er afstaða
hennar til styrjáldanna og auð-
valdsins. Flokki lýðvalds-jafnað-
armanna hefir verið ámælt fyrir
það, að hann kom ekki í veg
fyrlr heimsstyrjöidina. Ef ég ættl
að bera fram einhver ámæli, þá
myndu þau verða, að jafnaðar-
menn tækju ekki alt af í tíma
verklegan þátt í stjórnraáium
eftir liðsafla sinum. En sannleik-
urinn krefst þess, að bent sé á
hinn djúptæka mun á aðstöðu
iýðvalds-jafnaðarmanna og kirkj-
unnar. Fiokkur lýðvalds-jafnáð-
armanna var ekki í meirl hiuta .
rfrwrrwrrf Bears ffffffrrrf
Elephant Cigarettes
eru reyktar meira á íslandi en allar aðrar tegundir vindlinga samtals.
Hvað veldur?
Clephant eru ljúffengar og kaldar.
Elephant kosta þó að eins 55 aura pakkinn.
Elephant fást Því alls staðar.
Thomaa Bear & Sons, Ltd.
AAÁAAAAÁ London. AAAAAAAA
í neinu Iandi, réð hvergi yfir
heiztu stofnunum samtélagsins,
en kirkjan hatði tii að bera
aldagamalt álit og sjálfsvald, bar
innsigli ríkisins í öllum löndum,
hafði föst tök einkum á öllum
hinum mikia íháldsmúgi sam-
féiagsins og áhrif á forráðamenn
alls staðar. Ef allir prestar hefðu
gengið fram með mótmæli kristn-
innar gegn stríðinu, lagt hið
voiduga, vald kirkjunnar á vog-
arskál friðarins, þá hetðu þeir ef
til vlll getað komið í veg fyrir,
að úr stdðinu yrði Dönskum
verkamönnum er óskiljanlegt, að
Fenger prófastur skyldi — án
gremjufullra mótmæla frá köll-
unarbræðrum sfnum — geta lýst
blessun himinsins yfir hersklpum,
að prestar hafa í hópum teklð
beinan þátt í hernaðarundirróðri.
Það vekur furðu og viðbjóð
meðal verkamanna og eiokum
meðal kristinna verkamanna.
Jafn-óskiijanlsgt er verkamönn-
um það, að prestar ganei < flokk
með auðvaldinu gegn jafnaðar-
stefnunni. Ég krefst þess ekkl,
að kristnir trúmenn séu jafnaðar-
menn, enda þótt télagsmála-
kenning samvinnunnar, jafnsðar-
ins og bróðernisins hljóti að telj-
ast mjög nákomin anda krlstin-
dómsins. En sú samfélagsskoðun,
sem merkt er hinní frjálsu sam-
keppni, — sú kenning, sem f
nafni hennar er bárist gegn
viðgangi lágstéttanna, — frjáls-
lyndlsstefna, sem Iætur sig engu
skifto almennar framfarir, heldur
felst í setningunni: Hver gæti
sin, og fjandinn hirði hinn aft-
asta, — sú frjályndisstefna hiýtur
ölium kristiiega hugsandi mönn-
um innan lágstéttanna að virða.t
Afgreiðsla
blaðsÍDS er í Alþýðuhúsinu við
Ingólfsstræti.
Sími 988.
Auglýsingum s6 skilað fyrir kl. 8
að kveldinu fyrir útkomudag pang-
að eða í prentsmiðjuna Bergstaða-
stræti 19 eða í síðasta lagi kl. 10
útkomudaginn.
Áskriftargjald 1 króna á mánuði.
Auglýsingaverð 1,50 cm. eindálka,
Útsölumenn eru beðnir að gera
skil afgreiðslunni að minsta kosti
ársfjórðungslega.
liggjá í þveröfuga átt við kristi-
legan húgsanaterii.
Ég hygg, að prestar séu hreint
ékki tii þess kailaðir eða sér-
staklega hæfír að skitta sér af hag-
nýtum hversdagsstiórnmálnm, er
trúarlegur mælikvárði verður alls
ekki á lagður, svo sem toilvernd
toilfrelsi, innflutningshöttum o. s.
frv. En þegar eignastéttirnar
blása tii bardaga gegn öreiga-
stéttunum um skoðanamun í
þessum efnum í natni áður
nefndrar frjálslyndisstefnu, ættl
prestastéttin ekki að geta
horft upp á, að bæði kirkjá og
almenn siðfræði séu teknar f
þjónustu hennar, og enn siður
— sem f raun og veru eru
hundruð dæma um — sjálf
gengið í liðið án þess, að þús-
undum manna f iágstéttunum
fínnist þeim vera hrnndið f burt
frá kirkjunni og þeir því hljóti
að líta á hana svo sem Ijánd-
samlegt vald. (Frh.)
I