Verktækni - 15.08.1991, Qupperneq 17

Möguleikarnir óþrjótandi
— rætt við Baldur Líndal verkfræðing
Baldur Líndal verkfræðingur.
Baldur Líndal, verkfræðingur,
hefur á starfsævi sinni komið ná-
laegt Ijölmörgum verkefnum sem
°ftar en ekki hafa falið í sér braut-
fyðjendastarf í íslenskum iðnaði.
Hann er til dæmis stundum kall-
aður „faðir“ Kísiliðjunnar við Mý-
vatn. I dag rekur Baldur eigin
verkfræðistofu í Síðumúlanum og
er enn að velta fyrir sér möguleik-
Um nýrra iðngreina á Islandi.
^targar þeirra hugmynda, sem eru
honum hugleiknar, tengjast nýt-
mgu orkuauðlindanna, ekki síst
jarðhitans. VERKTÆKNI heim-
sótti Baldur í Síðumúlann til að
kynnast svolítið þessum hug-
uiyndum.
„Til þess að geta byggt upp nýjar
iðngreinar á Islandi verðum við að
ieggja áherslu á séreinkenni lands og
bjóðar," segir Baldur. „Markaður fyrir
iðnaðarvörur er í flestum tilvikum lít-
ill hér á Iandi og því er nýiðnaður
°ftast háður útfltutningi. Það leiðir af
sér að hann verður að byggjast á ein-
bvers konar hagstæðum og sérstökum
aðstæðum til að standast samkeppni
við aðra framleiðendur og vega upp á
fnóti flutningskostnaði og í sumum til-
vikum innflutningsgjöldum.'1
— En í hverju felst sérstaða Islands
í þessu tilliti ?
„Fyrst er auðvitað að nefna tilvist
vatnsaflsins og jarðhitans. Einnig er
bér að finna fjölmörg verðmæt jarð-
efni og gnægð hágæða ferskvatns. Þá
má ekki gleyma hreinleika og fersk-
ieika landsins sjálfs, sem er auðlind í
sjálfu sér. Til viðbótar má nefna gott
°g velmenntað starfslið, en menn
bafa verið tregir til að flokka það sem
auðlind. Engu að síður hefur reynslan
sýnt að þetta er ekki hin léttvægasta
forsenda iðnaðar, eins og fram hefur
bomið til dæmis í útflutningi á há-
tækniframleiðslu á síðustu árum.“
Baldur bendir á að stóriðnaður, sem
fyrir er í landinu, byggi í flestum til-
vikum á ofangreindum þáttum. „Þá á
ég til dæmis við áliðnaðinn og járn-
blendið, sem byggja á vatnsafli, kísil-
gúrinn, sem byggir bæði á jarðhita og
sérstæðum jarðefnaaðstæðum, stein-
ullina, sem byggir bæði á raforku og
nærtækum hráefnum, og að sjálf-
sögðu fiskiðnaðinn, sem byggir á góðu
og nærtæku hráefni. Þá má minna á
nýtilkominn útflutning á vatni, sem
byggir á ferskleikanum og hreinleik-
anum.“
Möguleikar nýiðnaðar á Islandi í
framtíðinni eru samofnir þessum sömu
þáttum að mati Baldurs.
„Við munum nýta vatnsorkuna,
þessa umhverfisvænu orkulind, til
framleiðslu í orkufrekum iðnaði í
miklu meira mæli í framtíðinni en
hingað til. Island er nánast sjálfkrafa
kjörið fyrir áliðnað og aðra orkufreka
stóriðju því víðast annars staðar þarf
að notast við brennsluefni eða kjarn-
orku til raforkuframleiðslu. Allir vita
hversu mikil mengun fylgir brennslu-
efnunum og enginn ræður við úrgan-
ginn frá kjarnorkunni. Mengun er að
stórum hluta hnattræn og því er miklu
æskilegra, frá sjónarhóli umhverfis-
verndar, að stóriðjuver rísi þar sem
notaðir eru mengunarfríir orkugjafar
til raforkuframleiðslu. Þess vegna
kærni það til með að hlífa jörðinni við
óþarfa mengun ef stóriðja væri stað-
sett hér á landi í auknum mæli.“
Baldur telur að miklu meiri áhersla
verði lögð á að virkja jarðhitann í
framtíðinni. En það sé þó tæpast hægt
að gera nema í tengslum við iðnað sem
nýti jarðgufu. „Eitthvað ákveðið verð-
ur að vera í farvatninu svo það borgi
sig að fara út í að virkja jarðhitann í
stórum stíl. Þar kemur ýmislegt til
greina. Sem dæmi má nefna súráls-
vinnslu úr báxíti en úr súrálinu væri
síðan framleitt hágæða ál til útflutn-
ings. Annað dæmi er magnesíum-
klóríðvinnsla, sem styðst við jarðhita
og raforku, til framleiðslu hágæða
magnesíummálms. Fleiri hugmyndir
hafa verið á lofti um hugsanleg gufu-
frek iðnferli. Nefna má sykurvinnslu,
framleiðslu etyl-alkóhóls, bleikingu
endurunnins pappírs og framleiðslu
vetnisperoxíðs.
Fram að þessu höfum við ekki nýtt
jarðhitann sem skyldi en möguleik-
arnir eru óþrjótandi."
VERKTÆKNI 17