Neytendablaðið - 01.06.1971, Blaðsíða 10

Opinberir aðilar or neyt-
endamal.
Þegar hefur veriö vikiS a8
starfi "Citizen'sBureau" í Bret-
landi. Hér er um að ræða al-
mennar ráðgjafastofnanir, sem
einkum fást við ýmis félagsleg
vandamál. Komið hafa fram
hugmyndir í Bretlandi um að
stækka verksvið þessara ráð-
gjafastofnana og láta þær einnig
fást við neytendafræðslu.
1963 var stofnað í Bretlandi
neytendaráð, The Consumer
Council. Hlutverk þess var að
vinna að hagsmunamálum neyt-
enda og vera ríkisstjórninni til
leiðbeiningar um neytendamál.
Ríkissjóður kostaði rekstur
neytendaráðsins. Fyrirmyndin
að stofnun ráðsins voru neyt-
endaráð í ýmsum Evrópulönd-
um,t.d. áNorðurlöndum. Tek-
ið var skýrt fram að ráðið
skyldi vera óháð í starfi sínu
og engum háð nema hinum al-
menna neytanda. Ráðleggingar
ráðsins áttu að vera almenns
eðlis, þ. e. ráðið átti ekki að
gera samanburðarrannsóknir
eðataka tilmeðferðar starfsemi
einstakra fyrirtækja.
Neytendaráðið blómgaðist
og reyndist óháðari ríkisstjórn
og viðskiptahagsmunum en
ýmsir bjuggust við. . . 1968-69
hóf það útgáfu tímarits er nefnd-
ist FOCUS. Sem dæmi um efni
þess rits )og þá um leið starf-
semi ráðsins) má nefna marz-
heftið 1970. Meðalefnis í blað-
inu voru "enzymþvottaefnin" -
notkun þeirra fordæmd, starf-
semi einkafyrirtækja, sem
stunduðu fasteignaverðlán,
starfsemin almennt fordæmd,
gagnrýni á ýmislegt í starfi
brezku járnbrautanna,gasstöðva
og lyfjaverzlana. Einnig skýr
upplýsingargrein um gfróþjón-
ustu.
Neytendaráðið gafaukþess
út margvíslega handhæga bækl-
inga, sem dreift var ókeypis,
"að kaupa húsgögn", "að kaupa
bifreið", o. fl. Neytendaráðið
reyndi að starfa í sem nánustum
tengslum við hinar fjölmörgu
Leiðbeiningar skrifstofur borg-
aranna.
Alla tfð var hin bezta sam -
vinna með brezka neytendaráð -
inu og brezku neytendasamtök -
unum (CA) enda var nokkuð
glögg verkaskipting milliþess -
ara aðila, - annar fékkst fyrst
og fremst við samanburðar -
rannsóknir, hinn sinnti fyrst og
fremst almennum félagslegum
skyldum við neytandann. Bæði
samtökin CA og Neytendaráðið
^voru ópólitísk og í stjórn sam-
takanna og í ráöinu voru menn
úr öllum stóru stjórnmálaflokk-
um íBretlandi. En eigi að síður
fékk Neytendaráðið að kenna á
duttlungum stjórnmálanna. Það
vakti vissa óvild í viðskiptalíf-
inu og í Ihaldsflokknum. Jafn-
framt var Neytendaráðið að hug-
sjón í Verkamannaflokknum, og
vildi sá flokkur stórefla það.
Eftir kosningasigur Ihaldsflokks-
ins 1970var það afnumið. Stjórn
CA samþykkti samhljóða að
þessa ákvörðun nýju ríkisstjórn-
arinnar bæri að harma. - Al-
þjóðasamtök neytenda sendu
brezku stjórninni mjög harðorð
mótmæli vegna meðferðarinnar
á Neytendaráðinu.
Afnám Neytendaráðsins
hefur haft þau áhrif á starf CA
a8 samtökin hafa neyðzt til að
yfirtaka sumar þær félagslegu
skyldur ,sem áður hvíldu á herð-
um Neytendaráðsins. Þó hefur
CA ekki treyst sér til að yfir-
taka þær allar.
Meðferðin á brezka neyt-
endaráðinu er lexía, semáhuga-
menn um neytendamál mættu
minnast: Með einu pennastriki
var öflug rfkisstofnun I þágu
neytenda afnumin. - Athyglis-
vert er að svipaðar deilur hafa
átt sér stað um opinber neyt-
endaráð t. d. I Þýzkalandi og
Danmörku.
*
Doppler radar er
notaður við mæl-
ingu á hraðaukn-
ingu bifreiðarinn-
ar.
Rannsóknar stofnun neyt-
endamála - RICA
Researchlnstitute for Con-
sumer Affairs (RICA) - rann-
sóknar stofnun neytendamála,
var stofnsett 1963 sem sjálfstæð
stofnun og skipulag slega óháð
öllum aðilum. Hún er skrásett
x Bretlandi sem hjálparstofnun
og nýtur fríðinda sem slík. Til-
gangur stofnunarinnar er að
"styrkja stöðu neytendans með
því að útvega honum..........
þjónustu við rannsóknir á mál -
um, sem varðahagsmunihans".
Aðal rannsóknar sviðin eru:
Þjónusta sérfræðinga (lækna,
lögfræðinga o.fl. ); ríkisfyrir-
tæki;neytendahagsmunir þeirra
sem ekki ganga heilir heilsu;
hvar helzt skorti rannsóknir I
málum neytenda.
Náin samvinna er milli
RICA og CA.
Neytendahópar (Consumer
Groups.
Neytendahópar eru sér -
stæðir fyrir Bretland og hafa
vakið athygli áhugamanna um
neytendamál um allan heim.
Neytendahópur er félags -
skapur áhugasamra einstaklinga
á ákveðnum stað.semvill fórna
talsvert af tíma sínum ogþreki
til að vinna að hagsmunamálum
neytenda á staðnum. Upphaf
neytendahópanna var að margir
lesendur Which? vildu halda á-
fram starfi CA I borginni eða
borgarhlutanum , sem þeir
bjuggu í. Which? gat skýrt frá
því hvaða tegund af þvottavélum
hefðigott "gildi miðað við verð"
en tímaritið gat ekki skýrt frá
því hvort þvottavélin væri til I
ákveðinni borg eða borgarhluta.
Þetta gat hins vegar neytenda-
hópur I viðkomandi stað gert.
Neytendahópurinn gat gert ýmis-
legt fleira. Hann gat framkvæmt
kannanir sem annað hvort voru
einkennandi fyrir staðinn eða
gátu verið hluti allsherjar
könnunar CA. I framhaldi af
þessu fór neytendahópurinn að
reyna að hafa áhrif á bæjar og
borgarstjórnir og önnur yfir-
völd á viðkomandi stað, til að
koma ýmsum málefnum fram,
sem voru neytendum I hag.
I október 1962 höfðu 14
neytendahópar vxðs vegar um
Bretland verið stofnaðir. Ari
seinna voru þeir orðnir 50. I
marz 1963 var stofnað Samband
neytendahópa ("National Feder-
ation of Consumer Groups"). I
dag munu vera milli 90-100
neytendahópar I Bretlandi.
Motorina Whicti?
10