Neytendablaðið - 01.06.1971, Blaðsíða 11

Hver neytendahópur heíur
sín eigin lög og sinn eiginn íjár-
hag. Stundum njóta neytendahop-
ar fjárhagslegs stuðnings frá
viÖkomandi bæjarfélagi.Algeng-
ara er þó aö um engan slíkan
stuðning sé að ræða.
Neytendahóparnir eru sem
sagt algerlega óháðir CA skipu-
lagslega. Hins vegar eru aðilar
háðir hvor öðrum á annan hátt.
Neytendahóparnir mundu tæp-
lega vera til ef ekki kæmi til
sú örfun, sem rit CA gefa. Og
CA fær frá neytendahópunum
margvíslegar upplýsingar, eins
og hvað eigi að rannsaka, og
spurningarlistar íkönnunum CA
fyrir Which? fást mjög oft að-
eins útfylltir með hjálp neyt-
endahópa. CA hefur því reynt
að stuðla að myndun sem flestra
hópa. Fjárhagsstuðningur CA
til þeirra felst í því að CA kost-
ar starfsemi Sambands neyt-
endahópa (National Federstion
of Consumer Groups).
*
Neytendahópurinn í Isling-
ton.
Islington er "borg" íNorð-
ur London. Ibúar eru alls um
250.000. Islingtoner miðað við
flatarmál einhver þéttbýlasti
hluti London. Islington hefur
sína eigin borgarstjórn.
ílslington starfar neytenda-
hópur. Meðlimir hans eru um
300. Meðlimagjöld eru um eitt
pund árlega á einstakling, þann-
ig að heildartekjurnar eru um
300 pund árlega. Fyrir þetta
eina pund fá meðlimir fjölritað
blað, "Fair Deal", sem kemur
út 2-3 á ári og fjallar um hin
ýmsu vandamál.sem varða neyt-
endur í Islengton sérstaklega.
Meðlimir hópsins eru yfirleitt
miðstéttarfólk,flest vel menntað
með tiltölulega háar tekjur, ungt
fjölskyldufólk. Að sögn þess
talsmanns hópsins, sem ég
ræddi við, munu 60-70 manns
vera virkir.
Virkurhópur 60-70 manna,
sem hefur bakstuðning hinna
öflugubrezku neytendasamtaka,
getur gert ýmislegt á 250. 000
manna svæði. Og eftir öllum
sólarmerkjum að dæma virðist
Islingtonhópurinn vera fær um
að gera eitt og annað, - bæta
skilyrði þeirra, sem bíða eftir
læknisviðtali .hindra lokun sund-
halla.og vera ráðgjafi borgar-
stjórnarinnar í ýmsu, sem Is-
lington varðar. Blað hópsins
"Fair Deal" inniheldur ýmislegt
athyglisvert. Athugun á fiskbúð-
um í Islington. Athugun á
skemmtanalífi íNorður London.
Athuguná áfengisverði í Isling-
ton. Athugun á sorphreinsun í
Islington. En frumlegast virðist
vera hvernig hópurinn blandar
saman"starfi og ánægju". Ars-
hátíð er haldin fyrir virka með-
limi og þar virðist alltaf vera
framkvæmd einhver athugun. A
ár shátíðinni í nóvember 1968 var
gestunum boðið upp á að taka
þátt í athugun á bragði 16 teg-
unda af pylsum úr svínakjöti,
sem fengust í Islington. Hver
þátttakandi gaf hverri pylsu
einkum viðvflcjandi fitubragði,
kryddbragði.kjötbragði og þétt-
leika". - Síðan var unnið úr
skýr slum þátttakenda og úrslit-
in birt í "Fair Deal". Að sjálf-
sögðu fylgdi nákvæm verð-
skýrsla bragðskýrslunni.
A næstu ár shátíð, f október
1969, virtist athugunin ekki
síður hafa verið spennandi. Þá
var gestum boðið að taka þátt
í athugun á bragði rauðvíns. . .
Mér hefur verið tjáð að
neytendahópurinn í Islington sé
með virkustu hópum í Bretlandi.
Jafnframt er hann hvað meðlimi
og starfi viðvfkur táknrænn
fyrir enska neytendahópa.
Þótt neytendahópur eins og
sá í Islington sé á ýmsan hátt
táknrænn fyrir Englendinga, er
enginn vafi á því að stofna má
neytendahópa í öðrum löndum,
t. d. á Islandi. En nauðsynlegt
er að staðbundnir neytendahóp-
ar hafi einhverja kjölfestu stofn-
unar eða samtaka, sem vinnur
vísindalega að samanburðar-
rannsóknum á vöru og þjónustu.
*
Og hvað getum við lært af
Bretum?
Fyrst og fremstþað að Is-
lendingar eru skemmra á veg
komnir í flestum málum, er
varða neytendur en aðrarþjóð-
ir í Vestur og Norður Evrópu.
Einnig að samanburðarrann -
sóknir a vöru og þjonustu eru
grundvöllur raunhæfs neytenda-
starfs eins og upplysingaþjon-
usta fyrir neytendur.
En slikar samanburðarrann-
sóknir eru dýrar. Þótt vel hafi
tekizt að skipuieggja sjálfstæð
neytendasamtök.sem kosta sam-
anburðarrannsóknir sínar að
öllu leyti sjálfar í stórum ríkj-
um eins og Bretlandi og Banda-
ríkjunum, hafa "lítil" ríki eins
og Noregur og Danmörk látið
opinbera aðila standa að miklu
leyti undir kostnaði samanburð-
arrannsókna. Talið er að á-
skrifafjöldi tímarits , sem
gengst fyrir nákvæmum og víð-
tækum samanburðarrannsókn -
um á vöru og þjónustu, þurfi að
vera minnst 250. 000 til að
tímaritið geti sjálft að öllu
leyti kostað rannsóknir sínar.
Hér má taka nor ska Forbruker-
rapporten, sem kemur út í
200.000 eintökum. -þráttfyrir
þetta nýtur Forbrukerraadet
mikils rfkisstyrks.
En t eru önnur dæmi um
riki sreknar neytendastofnanir.
"Aðalgallinn við slíkar stofnanir
er,að stundum dettur stjórnmála-
mönnum í hug að leggja þær
niður", sagði Jan van Veen,
framkvæmdastjóri Alþjóðasam-
taka neytenda við eitt tækifæri.
Hér hefur verið skýrt ýtarlega
frá harmsögubrezkuneytenda-
ráðsins. Danska neytendaráðið
á í miklum erfiðleikum, enda
virðist einn stjórnmálaflokk -
anna í Danmörku hafa sett á
stefnuskrá sína að eyðileggja
það. I þýzka sambandslýðveld-
inu er framtíð neytendaráða
hinna ýmsu fylkja f hættu við
hverjar kosningar. - í flestum
löndum,þar sem opinber neyt-
endaráð hafa orðið voldug og
tekið upp áhrifamikla gagnrýni
á vissa þætti viðskiptalífsins,
hafa neytendaráðin orðið pólit-
ískt bitbein að einhverju leyti.
En fleira ber að athuga í
þessu sambandi. Jafnvel þótt
allar samanburðar rannsóknir
væru kostaðar af gjafmildum
ríkissjóði, er vonlaust fyrir
smárfki eins og Island að standa
eitt að sumum þessara rann -
sókna. T.d. vantar rannsóknar-
stöðvar til að athuga raftæki og
bifreiðar. Slfkar rannsóknir er
aðeins hægt að framkvæma T
alþjóðasamstarfi.
Alþjóðasamstarf við sam-
anburðarrannsóknireykststöð -
ugt, - og raunar er það megin-
hlutverk Alþjóðasamtaka neyt -
enda að stuðla að slíku alþjóða-
starfi. Það eru nefnilega aðrar
þjóðir, miklu fjölmennari en
Islendingar, semhafa uppgötvað
að séu þær einar þá eiga þær
f erfiðleikum með að vinna að
11