Neytendablaðið - 01.12.1983, Blaðsíða 6
Matthías Á. Mathíesen
viðskiptaráðherra:
Neytendasamtökin 30 ára
Neytendasamtökin
hafa náð árangrí
Neytendasamtökin hafa í 30 ár unnið að
því að bœta hag neytenda og stuðla að
jafnræði aðila viðskiptalífsins. í þessu efni
hafa samtökin náð mikilsverðum árangri,
sem ekki má vanmeta þó Ijóst sé, að neyt-
endasamtök og neytendastarf hér á landi
verður aldrei rekið í sama mæli og hjá
milljónaþjóðum.
Ríkisvaldið hefur e. t. v. aldrei gefið mál-
efnum neytenda þann gaum, sem vert er.
Á nœstu árum þurfum við að taka á í
þessu efni og breyta löggjöfinni til sam-
ræmis við þær reglur, sem gilda um neyt-
endur og neytendavernd á hinum Norður-
löndunum.
Starf í þágu neytenda hér á landi hefur
aðallega verið í höndum Neytendasamtak-
anna, sem eru frjáls félagasamtök einstakl-
inga. Þetta fyrirkomulag er að mínu mati
jákvætt og til þess fallið að veita markaðn-
um eðlilegt aðhald á hverju tíma og fyrir-
byggja stöðnun. Komi til þess að neyt-
endastarf fari aðallega fram hjá opinber-
um stofnunum er hætta á, að það verði
ekki jafn markvisst eins og þaö getur orðið
t höndum frjálsra félagasamtaka og mörg
brýn mál, sem brenna á Itinum almenna
neytandu, verði fyrir borð borin.
Hlutverk ríkisvaldsins á sviði neytenda-
mála áfyrst og fremst að vera fólgið ísetn-
ingu löggjafar sem tryggi jafnræði fram-
leiðenda og neytenda svo og stuðningur
við samtök neytenda þannig að þau geti
haldið uppi eðlilegu starfi. Löggjöfin um
verðlag, samkeppnishömlur og óréttmæta
viðskiptahætti var stórt skref í neytenda-
málum. Á nœstu árum þarf að taka til
endurskoðunar og setja lög um ýmis
atriði, sem lúta að neytendum. Nefna má
lög um afborgunarkaup, verslunarþjón-
ustu og endurskoðun kaupalaganna.
A öðrum Norðurlöndum eru starfandi
sérstakar ríkisstofnanir eða skrifstofur
umboðsmanns neytenda. Verkefni þeirra
er að skera úr um deilur sem upp koma f
viðskiptum og leggja mat á hvað séu eðli-
legir viðskiptahættir. Ég tel nauðsynlegt
að svipaðri tilhögun verði komið á hér, en
athuga þarf með livaða hætti að þessu
verði unnið t.d. með samvinnu aðila við-
skiptalífsins og þá á ég við Neytendasam-
tökin, Versluanrráð, Kaupmannasamtök-
in, Félag íslenskra iðnrekenda og Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins. Slík skrifstofa
ætti að stuðla að eðlilegum viðskiptahátt-
um og hafa það verkefni með liöndum að
starfa sem gerðardómur í minni háttar
málum, sem gœtu þá haft fordæmisgildi.
Slík stofnun gæti efvel er að staðið komið
í stað smámáladómstóls sem stundum er
rætt um, tryggt örugga og skjóta afgreiðslu
deilumála, jafnframt því sem skipuð yrði
ákveðin viðskiptahefð hér á landi til hags-
bóta fyrir neytendur, framleiðendur og
seljendur.
Sem viðskiptaráðherra vænti ég þess að
geta fært neytendum í landinu þá afmælis-
gjöf á 30 ára afmæli Neytendasamtak-
anna, að á stafstíma mínum nái fram að
ganga breytingar á löggjöf sem stuðlar að
hagsmunum neytenda. Samráð aðila
markaðarins aukist. En síðast en ekki síst
að það verði tryggt að á íslandi sé í heiðri
höfð sú grundvallarregla að sjónarmið
neytenda fái öruggan farveg og verði virt.
Takist þetta, tel ég það vera verðuga af-
mælisgjöf til Neytendasamtakanna á þess-
um tímamótum. Að þessu verður unnið
og vona ég að Neytendasamtökin og aðrir
aðilar viðskiptalífsins muni njóta góðs af
í framtíðinni.
4