Neytendablaðið - 01.12.1983, Blaðsíða 8

Neytendasamtökin 30 ára
María Pétursdóttir
formaður
Kvenfélagsambands
Islands
Meðal hinna mörgu stóru félagasam-
taka hér á landi má, sem kunnugt er, finna
eitt landssamband sem á erindi til allra
landsmanna, hvort sem í hlut eiga ungir
eða aldnir, karlar eða konur, framleiðend-
ur eða launþegar. Hér er auðvitað átt við
Neytendasamtökin, því það er sameigin-
legt með okkur öllum að við erum neyt-
endur.
Æviskeið samtakanna er stutt miðað við
œvilengd hinna mörgu landssambanda, er
ýmsir hugsjóna- og hagsmunahópar hafa
myndað, en sé miðað við sögu lands og
lýðs er aldur samtakanna ótrúlega
skammur. Heimilin voru að vísu meira
sjálfum sér nóg forðum daga. Oft hlýtur
þó neytandinn að hafa staðið ráðalaus og
vonsvikinn, er aðkeypta varan reyndist illa
meðfarin, gœðasnauð, stundum jafnvel
stórskemmd og ónothœf. Leiðréttinga á
málum var sjaldnast að vœnta og óvíða
hœgt að sœkja stuðning til að leita réttar
síns.
Nú á dögum lifir neytandinn í öðrum
hr d. Ör tœkniþróun, og nýir hœttir við
matvcelaframleiðslu, dreifingu og söluað-
ferðir, krefjast töluverðrar þekkingar og
árvekni bœði af hálfu neytenda og fram-
leiðenda og traustra og heiðarlegra við-
skipta.
Petta sama þróunarskeið, hefur samtím-
is auðveldað á ýmsan hátt upplýsingaöflun
6
og skoðanaskipti í margþœttri fjölmiðlun
og fræðslukerfinu, en símaþjónusta og
bœttir samgöngumöguleikar hafa gert
mönnum léttara að mynda margskonar
félagstengsl um landið allt.
Löngum var neysla á heimilum undir
stjórn kvenna og því er eðlilegt að eitt
þessara félagssambanda, Kvennfélagsam-
band íslands hafi, allt frá stofnun árið
1930, haft á stefnuskrá sinni „að vera á
verði um hag íslenskra heimila“. Var það
reyndar á stefnuskrá ýmsra kvenfélaga
löngu áður, eða allt frá því að konur fyrst
stofnuðu eigin samtök.
Það segir sig sjálft, að jafn fjölmenn
samtök og Kvenfélagasamband íslands er,
hafa miklu hlutverki að gegna sem tengi-
liður við heimilin, enda rnegin tilgangur
sambandsins „að veita aðalforgöngu í
starfandi félagsskap kvenna til eflingar
heimilisfrœðslu, heimilisiðnaði og garð-
yrkju“. (1. liður) Á liðnum árum hefur
K.í. rœkt þessa skyldu með ýmsu móti,
gefið út tímaritið Húsfreyjuna frá árinu
1950, en blaðið hefur jafnan flutt marg-
háttað frœðsluefni um þessa málaflokka.
Pá hafa verið gefin út frœðslurit um neyt-
endamál og ráðunautar hafa haldið nám-
skeið víðsvegar um landið. Frá árinu 1963
hefur verið rekin Leiðbeiningastöð hús-
mœðra og á sínum tíma varð það að
nokkurskonar samkomulagi, að Leið-
beiningastöðin gegndi aðallega upplýsinga-
þjónustu, en Neytendasamtökin sinntu
kvörtunum neytenda.
í daglegu starfi hafa báðir aðilar unnið
sitt hlutverk en vísað hvor á annan, þegar
það hefur átt við. Annríkið á Leiðbein-
ingastöð K.í. þá tvo tíma sem fyrirspurn-
um er svarað, gefur okkur vísbendingu
um hvað hinn aðilinn hefur tnikið að gera
og áreiðanlega þyrfti fleiri starfsmenn og
meira handbært fé til að sinna öllu sem
gera þarf til að geta komið til móts við
þarfir fjöldans. „Öflug samtök, ykkar
hagur“, segir í Neytendablaðinu, og þetta
œtti í raun að vera nægileg hvatning til
þess að draga að sem allraflesta liðsmenn,
svo að góður árangur náist.
Lífsmáti húsfreyjunnar hefur gjörbreyst
á síðustu árum. Störf hennar eru umsvifa-
mikil, þótt ýmis þægindi séu nú til að létta
húsverkin. Skilningur hefur aukist á nauð-
syn réttmœtrar samvinnu allra heimilis-
manna, en eigi að síður eru dagar hús-
freyjunnar annasamir nú, þótt örðuvísi sé
háttað en fyrr á árum. í mínum skóla,
Nýja hjúkrunarskólanum verð ég þessa sér-
staklega vör, þar sem flestir nemendur eru
konur með fjölskyldu og heimili, en auk
þess að stunda nám taka nemendurnir
jafnvel aukavaktir á sjúkrahúsunum,
þegar mikið liggur á. Pað er hreint ótrúlegt
hvað margar nútíma konur afkasta miklu
og það með sóma.
Enn eru innkaup til heimilanna að
miklu leyti gerð af húsfreyjum, oft í mikl-
um flýti, og þá liggur í augum uppi að
ekki er ætíð tími til gaumgæfilegrar íhug-
unar. Langflestar spurningar til Leiðbein-
ingastöðvarinnar eru um innkaup og
neyslu, og er auðfundið að það þarfkröft-
uga starfsemi til að tryggja neytendum
vörugœði, rétta meðferð matvæla og ann-
arra neysluvara og sanngjarnt verðlag.
í þeirri gífurlega öru þróun og þeim
breytingum í þjóðfélaginu, sem eiga sér
stað á okkar tímum, er mikilvægt að sem
flestir taki höndum saman til að gœta
hagsmuna heimilanna.
Pví skal metið að verðleikum, það starf
er hugsjónaríkir stofnendur lögðu grund-
völlin að, og áhugasamir félagsmenn og
stjórnendur reyna á allan hátt að efla, svo
það megi sem best koma öllum lands-
mönnum til góða. Á þessum tímamólum,
er Neytendasamtökin halda þrítug áfram
sínu verðuga hlutverki fyrir þjóöfélagið,
fylgja þeim einlœgar óskir um eflingu og
farsæld í starfi, góða samvinnu við K.Í.,
um leið og þakkað er fyrir samstarf lið-
inna ára.
Neytendasamtökin
eiga erindi til allra