Neytendablaðið - 01.12.1983, Blaðsíða 11

Neytendasamtökin 30 ára
Ingi Tryggvason
formaður
Stéttarsambands
bænda
Megi starf
Neytendasamtakanna
verða heilladrjúgt
Neytendasamtökin á íslandi minnast
nú 30 ára afmœlis.
Aldurinn er eftil vill ekki hár, en nafnið
er stórt. Allir erum við neytendur og þar
sem allir eiga að rúmast þarf að vera hátt
til lofts og vítt til veggja. Starfsvettvangur-
inn er litlum takmörkum háður. Félags-
skapur sem hefur að markmiði að ná til
allra landsmanna og vinna þeim öllum af
heilindum á skilið árnaðaróskir á tíma-
mótum, óskir um gagnlegt starf og gott
gengi í nútíð og framtíð.
Pegar bœndur í Þingeyjarsýslu stofnuðu
til samtaka um viðskipti sín við kaupmenn
fyrir um það bil 140 árum voru þau nokk-
urs konar neytendasamtök en þó framleið-
endasamtök jafnframt. Pessi samtök liðu
að vísu undir lok fáum árum síðar, en
samtök um bœtta verslunarhœtti skutu
alltaf annað slagið upp kollinum allvíða
um land á nœstu árum, þótt varanlega
mótaðist ekki þessi félagsskapur fyrr en
með stofnun fyrsta kaupfélagsins 1882.
Fyrir 100 árum voru auðvitað allir lands-
menn neytendur eins og nú, en auk þess
voru þeir nœr allir framleiðendur líka, eða
í beinni þjónustu framleiðenda.
Kaupfélögin tóku að sér að gœta hags-
muna beggja aðila, framleiðandans og
neytandans í hverjum manni, og það gera
þau enn, þótt verkaskipting hafi aukist í
þjóðfélaginu. í þessum sameiginlegu hags-
munafélögum framleiðenda og neytenda
hafa bœndur jafnan látið mjög til sín taka
og viljað með því leggja áherslu á sameig-
inlega hagsmuni þessara aðila og raunar
leggja áherslu á það sjónarmið, að í sam-
skiptum manna eigi fyrst og fremst að ráða
sanngirni og tillitssemi. Til þess að slíkt
megi lánast þurfa hópar ekki síður en ein-
staklingar að byggja stefnu sína og
markmið á gagnkvæmri þekkingu og
skilningi.
í fjölmiðlun þjóðarinnar er oft talað um
þéttbýli og dreifbýli sem andstœður, hags-
munir fólksins í sveit og borg fari ekki
saman. Auðvitað er hœtta á einhverjum
hagsmunaárekstrum sem tengjast atvinnu
manna og búsetu. Flestir hagsmunir eru
þó öllum sameiginlegir og ágreiningur að
jafnaði yfirborðskenndur og oft á mis-
skilningi byggður.
Fjöldasamtök eins og Neytendasamtök-
in vilja vera hljóta því að leggja áherslu á,
að störfþeirra byggist á þekkingu á hverju
því málefni, sem um er fjallað, svo að þeir
sem túlka viðhorf samtakanna á hverjum
tíma geti stutt mál sitt réttum rökum.
Landbúnaðarvörur eru meðal mikil-
vœgustu neysluvara hvers heimilis. Bœnd-
um er mikilvœgt, að framleiðsluvörur
þeirra fullnœgi eðlilegum gæðakröfum og
séu neytendum að skapi. Bœndum er líka
nauðsynlegt, að kaupendur varanna geti
treyst því, að verðlagning sé rétt og
sanngjörn. Neytendur eiga rétt á því, að
fyrir þeim séu skýrðar ástœður fyrir verði
og verðbreytingum hverju sinni. Bœndur
eiga rétt á því, að neytendur leggi sigfram
um að skilja þeirra sjónarmið og virða
þau. Stéttarsamband bænda vill eiga gott
samstarf við Neytendasamtökin, samstarf
sem byggist á gagnkvæmum skilningi og
gagnkvœmri virðingu fyrir sjónarmiðum,
sem annað slagið kunna að virðast að ein-
hverju leyti mismunandi.
Megi starj Neytendasamtakanna verða
heilladrjúgt á ókomnum árum.
9