Neytendablaðið - 01.12.2003, Qupperneq 5

inga á transfitusýrum nokkuð há og í því
samhengi get ég nefnt að í TRANSFAIR-
rannsókninni sem ísland tók þátt í árið
1995-1996 voru 10 af 14 þjóðum með
meðalneyslu á transfitusýrum undir 2,8
grömmum á dag. í dag myndi ég halda
að neyslan hjá þessum þjóðum væri enn-
þá minni þar sem til að mynda samsetn-
ing smjörlíkisgerða hefur breyst.
N: Hvaða matvæli ætti fólk að forðast?
J: Það er í raun mikilvægt að hafa í huga
að allt er gott í hófi og þegar ég nefni
nokkrar gerðir matvæla sem innihalda
mikið af transfitusýrum þá er ég ekki að
segja að fólk megi aldrei bragða á slíkum
matvælum. Til dæmis er lítil sneið af til-
búinni köku í lagi af og til samhliða hollu
mataræði.
Almennt er þó gott að hafa í huga að það
getur verið þó nokkuð af transfitusýrum
í aðkeyptu vínarbrauði, kleinuhringum,
kleinum, kexi og þess háttar vörum. Eins
er talsvert af þeim f örbylgjupoppkorni,
snakki og skyndibitafæði, s.s. frönskum
kartöflum þar sem djúpsteikingarolíur
eru margar hverjar hertar að hluta.
í dag er hægt að kaupa smjörlíkisgerð-
ir sem innihalda minna en 1 gramm af
transfitusýrum í 100 grömmum og er
æskilegt að nota þær tegundir eða mat-
arolíu við bakstur og almenna matargerð
(s.s. sósugerð).
Og að lokum má nefna að með því að
skoða innihaldslýsingu á vöru er hægt að
gera ráð fyrir að varan innihaldi transfitu-
sýrur ef á stendur „að hluta til hert olía",
„að hluta hert fita" eða „hálfhert olía".
Á ensku er það „partially hydrogenated
oil" og á dönsku „delvist hærdet fedt/
olie" svo dæmi séu nefnd.
Sé fitan algerlega hert þá eru ekki neinar
transfitusýrur til staðar.
N: Eru einhverjar takmarkandi reglur á ís-
landi varðandi notkun transfitusýra?
J: Nei.
N: Erástæða til að hafa áhyggjur af matar-
æði íslendinga?
J: íslendingar sem og aðrar vestrænar
þjóðirfara ekki varhluta af vaxandi fjölda
fólks sem glímir við offituvandamál. Hver
ástæðan er fyrir því er kannski langt mál
og flókið að fara út í en auðvitað spilar
mataræðið stóran þátt og við þurfum að
vera meðvituð um hvað við látum ofan
í okkur. Hinir ýmsu sjúkdómar eru fylgi-
kvillar rangs mataræðis og því til mikils
að vinna að halda rétt á spilunum.
Helsta dánarorsökin hjá flestum vestræn-
um þjóðum er af völdum hjarta- og æða-
sjúkdóma. í skýrslu Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar, WHO, frá ágúst 2000
kemur fram að á íslandi er dánartíðni af
völdum kransæðasjúkdóma hærri meðal
karla á aldrinum 0-64 ára en meðaltals-
dánartíðni hjá þjóðum í Evrópusamband-
inu. Ekki þori ég að fullyrða um hver geti
verið ástæðan en bendi á að mikil neysla
á transfitusýrum eykur meðal annars lík-
ur á kransæðasjúdómum.
FLbSKUM EKK! k ÞESSU...
HoLGUM LANQINU HfiEINU. HlfitlUM ALLT SLEfi.
VÍN'vBÚÐ
www.vinbud.is
NEYTENOABLAÐIÐ 4. TBL. 2003 5