Bændablaðið - 18.03.1997, Síða 8

8
Bœndablaðið
Þriðjudagur 18. mars 1997
Danmerku rp istill
sísfiia
Mœlirinn
fylltist!
Þá kom að því! Ég var
varla búinn að tilkynna
Askeli ritstjóra að ég œtl-
aði EKKI að taka þátt í að
eyöa dýrri prentsvertu
Bœndablaðsins til nöld-
urs, þegar mœlirinn fyllt-
ist og nöldursákvörðunin
var tekin til baka.
Astœóuna má fyrst og
fremst rekja til um-
fjöliunar Kynbótanefndar
i Nautgriparœkt nýverið
um innflutning á útlensk-
um kúm og síðar um-
jjöllun Búnaðarþings um
sama málefni. Nú er svo
komið að Kynbótanefnd
hefur skilað af sér um-
sögn sinni um margnefndan inn-
flutning og var einungis einn mað-
ur í nefndinni sem taldi ekki rétt að
Jjalla um innflutning, að svo
komnu máli. Nefndin skilaði þó af
sér meirihlutaáliti þar sem bent er
á leiðir og settar skorður, ef til
innflutnings myndi koma. Akvörð-
un um slíkt sé hins vegar á valdi BI
og LK. Gott og vel, þið Kynbóta-
nefndarmenn sluppuð vel frá
þessu. Ég spyr þó, hefði ekki verið
ákveðin skynsemi i því og hefðuð
þið ekki átt að leggja metnað i það
aó velta fyrirykkur öðrum leiðum?
Það er skoðun mín að þegar verið
er að fjalla um mikilvœg málefni
þá eigi að líta í öll horn og leita
margra leiða, en trúa ekki blint á
fortölur einstakra manna. Þetta á
sérstaklega við, fyrst meirihluti
bœnda vill endilega bœta afkomu-
möguleika sína með breytingum á
kúnum. Það ýtir reyndar við
skemmtilegu málefni; hvað vill
meirihlutinn? Víkjum að því síðar.
Innflutningur
Við vitum öll hvað átt er við
með innflutningi á útlenskum kúm
og er þar helst rætt um norskar
eða finnskar kusur. Ég œtla mér
alls ekki út í þá umrœðu, þ.e. um
hvort þœr henti betur eða verr en
aórar útlenskar kýr. Ég œtla held-
ur ekki að halda hér einhverja
vœmnistölu um islensku kýrnar,
kosti þeirra og fegurð. Það hefur
verið rœtt nóg um slíka hluti. Það
sem mér hefur hins vegar fundist
algjörlega vanta i þessa umrœðu
er að velta fyrir sér öðrum mögu-
leikum sem og hagkvœmni. Er
virkilega mest aðkallandi að
breyta kúnum? Komum við þar
með til að tryggja bœndum bœtta
afkomu? Mér er til efs að svo sé.
Auðvitað hafa allar breytingar á
framleiðsluferlinum áhrif á af-
komu mjólkurframleiðenda, en á
meðan við erum með kvótafram-
leióslu, verðum við að horfast i
augu við það að menn geta fram-
leitt á geysilega misjafnan hátt - en
fengið engu að síður jafnmargar
krónur í vasann. Efvið gefum okk-
ur hins vegar að mestur ávinning-
ur mjólkurframleiðenda í dagfelist
i þvi að breyta kúnum, vil ég benda
hér á aðra leið en innflutning.
r
Avinningur framleiðenda
Mér skilst að kostnaður vegna
HUGSANLEGS innflutnings hljóði
upp á fjölmargar milljónir á ári (í

Snorri Sigurðsson
er vid iiiím í
Dunmiirku
einhver ár). Nú spyr
ég því enn, hver er
fýrirséður hagnaður
mjólkurframleiðenda
í því dœmi. Ég trúi
ekki öðru en að menn
sem tala máli HUGS-
ANLEGS innflutnings
hafi reiknað dœmið á
enda? Ef ekki, þá
skora ég hér með á
hagfræðimenntaóa
menn (eins og t.d.
framkvœmdastjóra
LK) að skjóta á hagn-
aðarvonina í þessu
sambandi og munið
nú að það kostar að
breyta Jjósunum. Nú
segja kannski sumir að til þess
þurfi ekki að koma, en því á ég
bágt með að trúa. Þess verður ekki
langt að biða að fram komi reglu-
gerð frá Landbúnaðarráðuneytinu,
þar sem ákveðnar lágmarksstærðir
á m.a. innréttingumyerða tíundað-
ar fyrir nautgripi. I því Ijósi er nú
liklegt að dýralœknar um land allt
veröi óhressir með stórar kýr á
þröngum og/eða stuttum básum í
framtíðinni, svo að eitthvað sé
nefnt.
Af þessu má Ijóst vera að hag-
frœðilega úttekt þarf að leggja til
grundvallar þegar ákvörðun um
kostnaðarsamar aðgerðir er tekin,
enda er hér verið að spila með al-
mannafé. Ef slík úttekt hefur leitt í
Ijós aó innflutningur á útlensku
erfðaefni sé besta lausnin til að
bœta stöóu mjólkurframleiðenda,
því hefur þá slíkri úttekt ekki verið
flaggað? A sama hátt má spyrja
um kostnað og ávinning af inn-
flutningi á nýjum tegundum holda-
nauta. Liggur þetta allt fyrir og ef
svo er, hvar eru þessar niðurstöð-
ur? Ef ekki, hvað í ósköpunum
vakti þá fyrir mönnum þegar
ákveðið var að fara út í jafnkostn-
aðarsamt ævintýri og innflutning-
ur virðist vera?
Hrööun framfara
I athyglisverðri grein eftir dr.
Agúst Sigurðsson, í fýrsta tölu-
blaði Freys á þessu ári, kemur
fram að meðalættliðabil milli for-
eldra og afkvœma hafa á undan-
förnum árum verið hœrri en ráð
hefur verið gert Jýrir í kynbóta-
skipulaginu hérlendis. Þetta hefur
því m.a. haft þau áhrif að erfða-
framfarir hafa ekki verið eins
hraðar og œskilegt þykir. Hvi þá
ekki að reyna að hraóa innlendu
ræktunihni með fósturvísaflutn-
ingi, meó það að markmiði að fá
fram hámjólka kýr meó góða
mjaltaeiginleika? A ráöunauta-
fundi 1996 kom Þorsteinn Olafs-
son fram með þessa tillögu en
síðan er liðið rúmt ár. Hefur þessi
möguleiki verið skoðaður af
alvöru? I dag höfum
við yfir þeirri tœkni
að ráða að
flytja fóstur-
vísa úr góðum
kúm og koma
fyrir i lakari
gripum. Þetta
gœtum við auð
veldlega nýtt
okkar stofni til
framdráttar, stytt
þannig áður-
nefnt œttliða-
bil og stuðlað
að hraðari erfðafram•
förum. Mœtti ekki skoða
þennan möguleika
Rœktunarkjarnirm
Við höfum
nú þegar í gangi verkefni sem
byggist á ræktunarkjarna (í Stóra-
Armóti) og spurningin er hvort við
getum ekki unnið betur með hann.
Ég er. sammála Þorsteini um að
ræktunarkjarnann eigi að byggja
upp útfrá fósturvísaflutningum frá
afburóagripum um land allt. Með
því móti nýtum við sem best þann
erfðahóp sem við höfum á Islandi
og tryggjum breytileika innan
erfðahópsins sem Agúst nefnir í
sinni grein að sé mikilvægt, þegar
stofnstœrð er jafnlitil og raun ber
vitni. Samhliða uppbyggingu rækt-
unarkjarnans mætti siðan setja
hluta fósturvisanna strax út í
hjarðir mjólkurframleiðendanna,
til að flýta enn væntanlegum erfða-
framjörum. Ég geri mér fulla grein
jýrir að fósturvisaflutningur getur
verið erfiður og ofl gengur hann
hreinlega ekki, en líkur á slíku má
þá einfaldlega taka með í reikning-
inn. En
þessi hugmynd er alls
ekki yfir aðrar hafln
og því þarf að
- svara
mörgum
spurningum
varðandi slíka
framkvœmd, AÐUR
en lagt væri
af stað s.s:
Finnast gripir
í islensku hjörðinni
með mikla erfða-
frœðilega
yfirburði? Er
þetta tækni-
lega fram-
kvœmanlegt?
Er þetta mögu-
legt, kynbóta-
frœðilega séð?
Hver væri væntan-
legur ávinningur af slíkum fram-
kvæmdum sem og kostnaður í
samanburði við innflutning? Ég er
ekki að segja að þetta sé betri leið
en aðrar, en nú stöndum við i það
minnsta frammi fyrir einhverju
vali milli möguleika. Spurningin er
í raun þessi: Gæti sama Jjárhæð
og er œtluð hugsanlegum inn-
flutningi nýst jafnvel eða betur, ef
farnar væru aðrar leiðir til að
bœta afkomumöguleika íslenskra
mjólkurframleiðenda?
Framhald á bls. 12
KRAFTUR?
Hin eina sanna mælieining á kraft er
Massey Ferguson kraftur.

Fércjl-íSön SÖ'DO íí nii n
Lúxus hús með 72ja db hljóðeinangrun
Loftsæti með snúningi
Farþegasæti
Góð vinnuaðstaða
„Dynashift" gírkassi 32/32 gírar
4 vökvamilligírar
Vendigír
Skriðgír 16/16 gírar
Sparnaðargír á aflúrtaki
Vökvakúpling staðalbúnaður
55° beygjuradíus
3 sett af vökvaúrtökum
Lyftutengdur dráttarkrókur
Opnir beislisendar
iNSVAJt
Sœvarhöföi 2 • Sími 525 8000