Bændablaðið - 30.09.1997, Blaðsíða 2

2
Bændablaðið
Þriðjudagur 30. september 1997
Blóð úr fylfullum
hrvssum fundið
fé fyrir bændur!
„Aukin framleiðslugeta verk-
smiðjunnar og tryggur vaxandi
markaður veldur því að við
viljum stækka söfnunarhópinn
okkar verulega. Fram að þessu
höfum við aðallega safnað í
Landeyjum og nágrenni en nú
viljum við fara út um allt land.
Fyrir blóð úr bestu hryssunum
getum við borgað um tíu
þúsund krónur. Það kæmi mér
ekki á óvart að með auknu
þróunarstarfi og fjölgun afurða
úr blóðinu, færi verðið upp í 15
- 20 þúsund krónur fyrir bestu
hryssurnar, innan ekki alltof
margra ára,“ sagði dr. Hörður
Kristjánsson framkvæmda-
stjóri ísteka hjá Lyfjaverslun ís-
lands hf. í samtali við Bænda-
blaðið.
Hörður sagði ísteka vera að búa
til nýjan útflutningsiðnað á íslandi
þar sem hátækniaðferðum væri
beitt við að breyta hágæða land-
búnaðarafurð í eftirsótta markaðs-
vöru sem væri vel samkeppnisfær
út í hinum stóra heimi. Bændur
víða um land hljóta að sjá sér hag í
að skipta við okkur og við viljum
hvetja þá til að hafa samband sem
fyrst svo hægt sé að vanda undir-
búning fyrir söfnun hjá þeim á
næsta sumri. í sumar létu 15
bændur taka um þúsund hryssum
blóð en PMSG hormón er notað til
Gamla skráningarvélin kvödd!
Á myndinni eru tölvuritararnir Jóhanna Lúðvíksdóttir (t.v) og Dagný
Þorfinnsdóttir í tölvudeild Bœndasamtakanna að skrá síðustu fœrslurnar á
IBM 3742 skráningarve'lina, en hún hefur þjónað samtökunum í 17 ár nú í
september. Samkvœmt heimildum Bœndabiaðsins er slík ve'l hvergi lengur í
notkun hérlendis og þó víðar vœri leitað. Þegar vélin kom á markað var um
byltingu að rœða í skráningaraðferðum þar sem áður var notast við gata-
spjöld. Guðlaug Sigurjónsdóttir, sem vinnur sem fjármálafulltrúi hjá
Framleiðsluráði, og starfaði sem tölvuritari hjá Búnaðarfélaginu á þeim
tíma sem skráningarvélin kom í Bœndahöllina, sagði í viðtali við
Bœndablaðið "að geysilegt hagrœði hefði verið með tilkomu vélarinnar
miðað við eldri skráningaraðferðir". I dag hafa PC-tölvur, sem tengdar eru
AS/400 fjölnotendatölvu Bcendasamtakanna, leyst þessa gömlu
skráningarvél af hólmi, sem enst hefur mun lengur en nokkur þorði að
vona. /JBL
Endurskoðun laga um brunatryggingar
Viðskiptaráðherra hefur skipað
nefnd til að endurskoða gild-
andi ákvæði um tilhögun
brunabótamats. Stjórn BÍ barst
bréf frá nefndinni þar sem
viðruð er sú hugmynd að
breyta eða afnema skyldu hús-
eigenda til þess að hafa hús-
eignir brunatryggðar.
í bréfinu er rætt um tvær leiðir.
Annars vegar að aðilum í atvinnu-
rekstri verði það í sjálfsvald sett
hvort þeir hafi brunatryggðar þær
húseignir í eigu þeirra sem nýttar
eru ■{ atvinnurekstrinum. Hins veg-
ar hð eigendur atvinnurekstrarhús-
næðis geti óskað eftir undanþágu
frá brunatryggingarskyldu og að
undanþágan verði háð samþykki
viðkomandi sveitarstjómar og veð-
hafa, ef einhverjir eru. Óskað er
eftir því að skriflegt álit stjómar
Bændasamtakanna á þessum hug-
myndum berist nefndinni fyrir 1.
október nk.
Framkvæmdastjóra var falið að
svara erindinu í samráði við for-
mann og leggja áherslu á það að
stjóm Bændasamtakanna telji
bmnabótamótið óeðlilega hátt hjá
bændum og geri kröfu um að það
verði lagfært. Af þeim kostum sem
gefnir em í hugmyndum nefnd-
arinnar telji stjómin hins vegar þann
kostinn álitlegastan að skyldu-
trygging verði afnumin með öllu.
að samstilla gangmál t.d. hjá kúm,
ám og gyltum.
Hver hryssa getur gefið blóð í
allt að sjö vikur og framleiðslan er
mest á miðju tímabilinu en utan
þess tíma er hormónaframleiðslan
of lítil til að blóðtaka borgi sig.
Blóðsöfnunartímabilið er í níu vik-
ur og hefst í lok júlí. Þá er best að
folinn sé settur í stóðið um
mánaðamótin maí-júní. Þannig
lendir mesta PMSG framleiðslan
hjá hryssunum, ömgglega innan
söfnunartímabilsins. Blóðið er
flokkað í fimm verðflokka eftir
gæðum. Algengast er að hryssum
sé tekið blóð fimm sinnum og er
gmnnverðið fyrir það tæpar fimm
þúsund krónur sem hækkar ef gæði
blóðsins em meiri.
„Ræktendur em í auknu mæli
að koma inn í blóðsöfnunarhópinn
en þeir sjá sér hag í að fá allar
hryssumar fylprófaðar vikulega og
geta þannig fylgst nákvæmlega
með því hvemig folamir þeirra
standa sig án þess að það kosti þá
nokkuð aukalega. Einnig geta þeir
séð hvort og jafnvel hvenær hryssa
hefur misst fóstur. Áhættan af því
að hryssur látist vegna blóðmissis
er afar lítil og engin ef vel er fylgst
með hryssunum á eftir en til
öryggis em hryssumar tryggðar,“
sagði dr. Hörður að lokum.
Með góðu skipulagi fer ekki mikill tími í blóðsöfnunina miðað við
fjárhagslegan ávinning afhenni. Dýralœknarnir eru sérhœfðir í blóðtökum
og geta tekið allt að tíu hryssum blóð á klukkutíma þegar best gengur. Þegar
haft er í huga að fjárfesting í tœkjum og búnaði er hverfandi er Ijóst að í
fáum stöifum er greitt betra tímakaup. Hér er Laufey Haraldsdóttir, dýra-
lœknir að störfum á Lœkjarhvammi íAustur-Landeyjum.
Ný búfjártegund flutt til landsins
„Feldkaníniir eru
henhigar sem aukabú-
grein í smáum shí'
í ágúst var flutt til landsins 51
kanína af Castor Rex kyni og
eru þær núna í sóttkví. Um
tuttugu bændur kosta inn-
flutninginn og ætla sér að
hefja ræktun á feldkanínum
þegar þær losna úr sóttkví
eftir nokkra mánuði.
Kanínurnar eru flestar ungar,
þó eru í hópnum þrjár full-
orðnar kanínur og eru tvær
þeirra þegar gotnar. Þeim á
því eftir að fjölga hratt eins og
þær eru þekktar fyrir, þar sem
meðgöngutíminn er aðeins
31 dagur og sex til tíu
ungar eru í hverju goti.
Feldkanínurækt
virðist vera hentug
aukabúgrein hér á landi í
smáum stíl. Kanínur éta
hey og grænmeti og þvr
geta bændur ræktað
sjálfir nánast allt fóðrið
og em þær að því leyti
hentugari á sveitabæjum
en loðdýr.
Ennþá eru ekki til
neinar vélar til að fóðra
kanínur og því getur hver
kanínueigandi ekki haft
eins mörg dýr og t.d. í
minkaræktinni. í
Danmörku er algengast
að hver kanína eigi um 20
unga á ári og er hver
bóndi oft með um 20 - 40
kanínur. Þessi
kanínustofn er með
viðkvæma fætur og getur
því ekki gengið á bem
netinu, heldur þarf
botninn að vera heill eða
Á neðri myndinni má sjá unga
blómarós með Castor Rex kanínu
en á þeirri efri er ein slík.
bera þarf hey eða hálm undir
kanínumar.
Flutt var inn brúnt afbrigði af
feldkanínum en það er sá litur sem
er verðmætastur. Hárin í feldinum
em um 1-1,5 sm og öll jafn löng,
þ.e. engin vindhár ná út úr
feldinum. Vetrarfeldurinn er lang
fallegastur og þá er líka minnst
hárlos úr honum. Hér á landi ætti
vetrarfeldurinn að geta orðið
þykkur og fallegur, ekki síður en í
Danmörku.
A síðasta ári vom boðin upp um
íjögur þúsund skinn og er það mjög
lítið miðað við minka- og refaskinn
sem seljast í uppboðshúsum svo að
hundmðum þúsunda eða milljónum
skiptir. Verðið á kanínuskinnum
hefur farið hækkandi og var í júní
sl. hærra en meðalverð á minka-
skinnum.
Kaupendur frá m.a. Italíu,
Rússlandi og Kína eru mjög
spenntir að fá meira af kanínu-
skinnum til að velja úr og geta þá
valið saman skinn með nákvæm-
lega sama litinn. Stundum em
vindhárin plokkuð af minka-
skinnum en hagstæðara ætti að
vera fyrir kaupandann að kaupa
kanínuskinn því öll hárin eru jafn
löng. Aftur á móti eru þessi skinn
ekki eins slitsterk og minkaskinn
en við venjulega notkun
kemur það ekki að sök.
Castor Rex kanínur
hafa verið ræktaðar vegna
kjötsins víða um heim en
fyrir nokkmm árum hófu
Danir að prófa sig áfram
með að verka feldinn af
kanínum eins og af loð-
dýrum.
Til að ná vetrar-
feldinum sem bestum
verður að lóga kanínun-
um í nóvember til febrúar
við sjö til átta mánaða
aldur. Fyrir kjötfram-
leiðslu er ungunum
slátrað fjögra til fimm
mánaða gömlum þannig
að við bætast þrír til fjórir
mánuðir. Það eru því ekki
til neinar hefðir um með-
ferð og ræktun feldkanína
en reynsla úr loðdýrarækt
er notuð eins og hægt er.
Margt þarf þó að rann-
saka og þróa betur í fram-
tíðinni.