Bændablaðið - 02.03.1999, Blaðsíða 1

Við setningu Búnaðarþings veitti Guðmundur Bjarnason, landbúnaðarráðherra, ábúendum jarðanna Hríshóls í Eyjafjarðarsveit og Reykja í Mosfellsbæ
landbúnaðarverðlaunin 1999. Hjónunum sem nú búa á Hríshóli, þeim Bylgju Sveinbjörnsdóttur og Sigurgeiri Hreinssyni eru veitt landbúnaðarverðlaun
1999 fyrir myndarskap í búskap, frumkvæði á fleiri sviðum og farsæla félagsmálaþátttöku. Þeim hjónum á Reykjum, Málfríði Bjarnadóttur og Jóni M.
Guðmundssyni eru veitt landbúnaðarverðlaun 1999 fyrir að hafa búið um langt skeið myndarlegum frumherjabúskap, fyrir foringjastörf Jóns í félags-
málum nýrrar og vaxandi búgreinar og síðast en ekki síst fyrir að þau hafa haldið uppi reisn bænda og búskapar í jaðri ört vaxandi þéttbýlis, og ætíð
verið virtir og góðir tengiliðir gróinnar sveitamenningar, og nýmenningar í þéttbýli. F.v. Jón, Málfríður, Sigurgeir og Bylgja. Sjá nánar á bls. 5.
LoOdýra
bændur
meO
Samband íslenskra loð-
dýrabænda og Eggert feld-
skeri stóðu á laugardaginn
fyrir sýningu á skinnum og
loðfeldum á Hótel Sögu. Um
600 skinn í helstu litar-
flokkkum sem íslenskir loð-
dýrabændur framleiða voru
sýnd og verðlaun voru veitt
fyrir skinnin og verkunina.
Myndin af unga fólkinu var
tekin á sýningunni en nánar
verður fjallað um hana í
næsta blaði.

Ari Teitsson, formaður Bændasamtaka
íslands, við setningu Búnaðarþings
SKAPA ÞARF NÝ OG ARBBÆR
SnORF Í UUUSBYGGfllNNI
Búnaðarþing var sett síðastliðinn sunnudag. Ari Teitsson, formaður
Bændasamtaka íslands, setti þingið og Guðmundur Bjarnason, land-
búnaðarráðherra og Jón Helgason, fyrrverandi formaður Búnaðar-
félags íslands fluttu ávörp. Matthías Johannessen, skáld, flutti
hátíðarræðu og Karlakór Bólstaðarhlíðarhrepps söng. Landbúnað-
arráðherra veitti landbúnaðarverðlaun og er það í þriðja sinn sem
hann veitir bændum slíkar viðurkenningar fyrir vel unnin störf.
Aætlað er að Búnaðarþingi ljúki á laugardaginn.
Byggðamál og skipulag félags-
samtaka bænda verða að lfldndum
fyrirferðarmest á þinginu. Starfs-
hópur á vegum landbúnaðarráð-
herra vinnur nú að endurskoðun
búvörulaga með tilliti til flutnings
verkefna frá Framleiðsluráði land-
búnaðarins til Bændasamtaka ís-
lands og stefnt er að því að kynna
Búnaðarþingi tillögur hópsins.
Skýrsla nefndar um stefnumörkun
og starfsemi BÍ með tilliti til þessa
verkefnaflutnings verður einnig
lögð fyrir þingið. Þá er gert ráð
fyrir umfjöllun um byggðamál þar
sem meðal annars verður tekið á
jöfnun námskostnaðar og aðstöðu-
mun með tilliti til framfærslu-
kostnaðar hvers konar.
Drög að samningi Bændasam-
taka íslands við rflcisvaldið, þeim
fyrsta sem gerður verður sam-
kvæmt búnaðarlögum frá síðasta
vori, voru lögð fyrir þingið í gær.
Þá liggja fyrir ýmis frumvörp sem
eru til meðferðar á Alþingi m.a.
um búnaðarfræðslu og skógrækt.
Meðal annarra mála sem tekin
verða til umfjöllunar eru ýmis
kjaramál bænda, lífeyrismál,
menntunarmál og atvinnuréttindi.
I ræðu sinni við setningu bún-
aðarþings ræddi Ari Teitsson m.a.
um orsakir búferlaflutninga og
sagði tekjumöguleika og félagslega
þjónustu ráða mestu um þá.
„Auknir tekjumögleikar á lands-
byggðinni hljóta ... að felast í
ijölgun starfa sem gefa viðunandi
laun. Þar hefur ekki síst verið horft
til þess að flytja ýmsa þjónustu af
höfuðborgarsvæðinu. Fleira þarf til
að koma. Eigi að ná markmiðum
um breytta byggðaþróun verður að
skapa ný arðbær störf á lands-
byggðinni með sem mesta tengingu
við staðhætti og möguleika hvers
svæðis. Til þess þarf fjármagn sem
eðlilegt er að taka að hluta af því 6
milljarða króna árlegu framlagi sem
landbúnaðurinn, og þar með lands-
byggðin, hefur orðið af á síðasta
áratug.“
Ari gerði að umtalsefni skýrslu
nefndar er bar saman lífskjör bænda
og annarra stétta. Þar kom fram að
á árinu 1996 báru bændur að
jafnaði úr býtum nálægt helming
þeirra tekna sem stéttir, sem vinna
sambærileg störf varðandi ábyrgð
viðveru og fæmi, hafa. „Frá 1996
hafa almenn laun hækkað um
nálægt 15% samkvæmt launavísi-
tölu og þótt afkoman hafi batnað í
mörgum greinum landbúnaðar er sá
bati ekki annar né meiri en sá sem
aðrar stéttir hafa náð. Þar við bætist
svo að á síðustu mánuðum em að
koma fram hækkanir á ýmissi
þjónustu við landbúnaðinn sem
bóndinn á erfítt með að mæta með
hækkun afurðaverðs og þyngja því
reksturinn. Við slíkar aðstæður er
ekki að búast við mikilli endur-
nýjun í bændastétt né að hún nái að
vera sá homsteinn bygggðar sem
vert væri. Bændur hljóta að spyrja
hvað valdi því að vinna búvöm-
framleiðandans sé verðlögð svo
miklu lægra en vinna annarra þjóð-
félagsþegna."
Sjá nánar á bls. 5
ErfiOleikar
með Intereet
Margir íbúar í dreifbýli landsins
hafa kvartað undan því að eiga í
erfiðleikum með að tengjast
Internetinu ef þeim þá tekst það
á annað borð. Forsvarsmenn
fjarnámsins í Bændaskólanum á
Hvanneyri hafa haft áhyggjur af
þessu.
Ólafur Þ. Stephensen, for-
stöðumaður upplýsinga- og kynn-
ingarmála hjá Landssíma Islands,
segir að þar sem heimasíður inni-
haldi meira myndefni en áður
verði þær þungar ef notandinn eru
ekki með ISDN tengingu en slík
tenging margfaldar flutningsgetu
símalínunnar. Þetta vandamál sé
líka til staðar sums staðar í þétt-
býli þar sem símalínur séu orðnar
gamlar ekki síður en í dreifbýli.
„Almenna reglan er þó sú að hægt
er að veita ISDN þjónustu í 6 km
fjarlægð frá símstöð. Þetta þýðir
að um 97% íslendinga eiga kost á
ISDN þjónustu. Það eru fyrst og
fremst afskekktir bæir til sveita
sem geta ekki fengið slíka teng-
ingu,“ segir hann.
Ólafur segir mikinn kostnað
geta hlotist af því að koma einum
aðila í ISDN samband. Ef aðstæður
séu mjög óhagstæðar geti kostn-
aðurinn hlaupið á milljónum eða
jafnvel tugum milljóna. „Við vinn-
um í þessum hlutum smátt og smátt
en það er ekki hægt að lofa öllum
ISDN tengingu strax eða fljótlega
vegna þessa kostnaðar. Það er því
miður ekki hægt að útiloka að biðin
gæti jafnvel verið nokkur ár. Við
höfum gripið til aðgerða þar sem
þörfin hefur verið brýnust, t.d.
vegna stofnana í Reykholti í
Borgarfirði fyrir skömmu.“
Ólafur segir að á nokkrum
stöðum séu símah'nur orðnar
gamlar og þar af leiðandi sé flutn-
ingsgeta þeirra ekki eins mikil og
nýrri símah'na. „Almennt eiga
menn þó að geta verið í tölvupóst-
sambandi og netsambandi nema að
þeir séu tengdir við mjög lélega
línu. Það tekur hins vegar oft
langan tíma að hlaða inn efhi af
veraldarvefnum fyrir þá sem ekki
eru með ISDN.“ Ólafur segir að
stöðugt sé verið að vinna að
endumýjun á símalínum en slíkt
taki tíma.
Um fjamámið á Hvanneyri segir
Ólafur að ágæt ISDN tenging sé
þaðan. „Vandamálið er hins vegar
að hluti markhópsins tilheyrir
þessum 3% sem ekki geta fengið
ISDN tengingu. Hjá þeim er mjög
erfitt að ná í efhi af vefnum en hins
vegar eiga þeir að geta verið í
tölvupóstsambandi," segir Ólafur.
Landbúnaðarsýning á næsta ári?
Á fundi stjómar Osta- og
Smjörsölunnar í liðnum mánuði
var ákveðið að beina þeim ein-
dregnu tilmælum til landbúnað-
arráðuneytisins og Bændasam-
taka íslands, að haldin verði
vegleg landbúnaðarsýning á
árinu 2000, þar sem landbúnað-
urinn í sinni fjölbreyttustu mynd
yrði kynntur. Alllangt er síðan
íandbúnaðarsýning hefur verið
haldin og taldi stjómarfundur
OSS fulla þörf á viðburði af
þessu tagi.