Bændablaðið - 29.02.2000, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 29. febrúar 2000
BÆNDABLAÐIÐ
7
Hestatryggin g ar
Mismunandi tryggingan-
vernd og tnyggingarþörf
„Þörf hestamanna á tryggingarvernd er þríþætt, í fyrsta lagi er um að ræða
tryggingar á hesthúsum og ýmsu lausafé eins og fóðri og reiðtygjum, í öðru lagi trygging
fyrir hestana sjálfa og í þriðja lagi slysatrygging reiðmanna. Tryggingarþörf er síðan
mismunandi eftir því hvort um er að ræða bændur, áhugamennsku eða atvinnurekstur,
svo sem vegna tamninga, ferðaþjónustu, keppnishesta eða stóðhesta,“ sagði Eggert Á.
Sverrisson og benti á að skilmálar tryggingafélaganna geti verið mismunandi milli
félaga eftir tegundum trygginga og þar af leiðandi mismunandi iðgjöld.
„Hvað varðar skammtímatryggingar fyrir hross þá býður VIS ekki upp á slíkar
tryggingar. Mjög mikilvægt er fyrir hestamenn að kynna sér vel skilmála trygginganna
þegar tryggingarvernd er metin.“
Tryggingar
hesthúsa og innbús
Trygging hesthúsa er einkum brunatrygging
hússins en hún er lögboðin og ber öllum
skylda til að vera með slíka tryggingu. I
sumum tilvikum getur verið þörf á því að
vera með húseigendatryggingu fyrir hesthús.
Tryggingin bætir m.a. tjón vegna óveðurs,
innbrots og vatns. Innifalið í tryggingunni
er ábyrgðartrygging húseigenda. Lausafé í
hesthúsum, eins og reiðtygi, fóður og annað
innbú, er brunatryggt sérstaklega og hægt er
að fá innifalda í þeirri tryggingu
viðbótartryggingu vegna innbrots eða vatns.
Tryggingar hesta
Tryggingar fyrir hestinn eru einkum
þríþættar. I fyrsta lagi er um að ræða
brunatryggingu á hestunum sjálfum. Þessi
trygging bætir eingöngu tjón á hesti af völd-
um eldsvoða. I öðru lagi er svo kölluð
hestatrygging eða líftrygging sem bætir tjón
ef hestur deyr af völdum veikinda, sjúkdóma
eða slyss, þ.m.t. eldsvoða, og ef dýralæknir
telur nauðsynlegt að aflífa hann í kjölfar
sjúkdóms eða slyss. Slfk trygging bætir
einnig tjón á flutningi hests með bifreiðum
innanlands og ef hestur tapast og finnist
ekki innan 120 daga. Ef þessi trygging er til
staðar þá þarf ekki að tryggja hest sérstakri
brunatryggingu. Hjá VIS er hámarks
vátryggingarfjárhæð fyrir einn hest 2,5
miljónir króna. I þriðja lagi er
ábyrgðartrygging hests sem bætir tjón fyrir
eiganda hests ef hann ber skaðabótaábyrgð,
sem eigandi hestsins, gagnvart þriðja aðila
samkvæmt íslenskum lögum eða
réttarvenjum.
Auk þess hefur verið hægt að fá
tryggingar hjá erlendum tryggingafélögum.
Þær tryggingar ná til keppnishesta og
stóðhesta og greiða bætur ef hestur verður
óhæfur til þeirra notkunar sem hann er
ætlaður til eða trygging gegn ófrjósemi eða
gagnleysi stóðhests sem afleiðing af slysi
eða veikindum. Þessi sérákvæði fyrir
keppnis- og stóðhesta eru ekki í
hestatryggingunum hjá VIS.
Slysatrygging reiðmanna
Reiðmenn eru yfirleitt slysatryggðir í frítíma
sínum í Qölskyldutryggingum ef þeir eru
með slíkar tryggingar. Þessar fjölskyldu-
tryggingar eru mismunandi bæði með tilliti
til bótafjárhæða og bótasviðs. Viðtækasta
ijölskyldutryggingin, F plús, greiðir ör-
orkubætur, dánarbætur og dagpeninga. Ef
viðkomandi er ekki með fjölskyldutryggingu
eða ef um atvinnumennsku er að ræða þá
þarf viðkomandi að vera með sérstaka
slysatryggingu.
Tryggingaþörf bœnda
Ef bóndi er með Landbúnaðartryggingu VÍS
og tryggir hross og fóður samkvæmt forða-
gæsluskýrslu eru hestamir tryggðir fyrir
bruna, raflosti, umferðaróhappi og óveðri ef
hestar eru í hesthúsi. Bætur eru greiddar
miðað við skráð verðmæti forðagæslu-
skýrslna. I landbúðnaðartryggingu þarf
bóndinn ekki að tilgreina hvaða hestar eru í
húsi á hveijum tíma þannig að ef tjón verður
t.d. vegna bruna þá skiptir ekki máli hvaða
tilteknu hestar í eign hans hafi verið í húsi.
Ef hestar annars aðila en bóndans eru t.d. í
hesthúsi sem brennur þá tekur þessi trygging
ekki tillit til þess og greiðir ekki bætur vegna
þeirra. I þeim tilvikum þá þarf bóndinn að
tryggja þá sérstaklega nema ef eigandi
hestanna er með þá tryggða gegn slíkri
áhættu.
í landbúnaðartryggingu VÍS er innifalin
fijáls ábyrgðartrygging sem tekur á rekstri
búsins en þar er einnig innifalin
ábyrgðartrygging vegna hesta. Ef slík
trygging er ekki fyrir hendi þá þarf að
tryggja hestinn sérstaklega. Rétt er að benda
á að bóndinn þarf að gæta sérstaklega vel að
slysatryggingu þar sem ákvæði í F plús um
slysatryggingu í frítíma ná ekki til slysa
vegna bústarfa.
Ef bóndi á stóðhest eða gæðing þá þarf
hann að hyggja sérstaklega að tryggingu
vegna slíkra hesta. Þær tryggingar falla
undir sömu skilmála og almennar hesta-
tryggingar (líftrygging) sem nefndar eru hér
að framan.
Tryggingarþörf almenns hestamanns Það
er ljóst að eigendur hesthúsa þurfa alltaf að
brunatryggja hesthúsin þar sem um lög-
boðna tryggingu er að ræða. í einstaka
tilvikum kann að vera þörf á
húseigendatryggingu en yfirleitt er lítið um
slíkar tryggingar. Brunatrygging fyrir
hestana sjálfa og lausafé eins og fóður og
reiðtygi er nauðsynleg. Þetta er tiltölulega
ódýr trygging. Iðgjöld hjá VIS að teknu tillit
til F plús afsláttar eru t.d. 0,13 % af vá-
tryggingarverðmæti eða um 382 krónur á ári
fyrir hest að verðmæti kr. 300.000 án opin-
bera gjalda. I þessum tryggingum þá velja
Mikil umræða hefur verið
undanfarið um tryggingar
fyrir hesta og hestamenn.
Hér segir Eggert A.
Sverrisson,
framkvæmdastjóri
einstaklingstrygginga hjá
Vátryggingafélagi íslands, frá
því hvemig tryggingarvemd
hestamanna er háttað.
hestaeigendur vátryggingarfjárhæð miðað
við áætlað verðmæti innbús og hesta. Við
tryggingartöku þarf að tilgreina fjölda hesta
og verðmæti þeirra. Þessi brunatrygging
lausafjár bætir tjón á hestum og lausafé hvar
sem er á Islandi. Ef hestaeigandi tryggir ekki
alla hesta í eigu sinni þarf að tilgeina
sérstaklega hvaða hestar í eigu hans eru
tryggðir. Það þarf að auðkenna þá á sama
hátt og þegar hestatrygging er tekin.
Það er vaxandi þörf
fyrir hestaeigendur
að fá
ábyrgðartryggingu sem bætir tjón fyrir
eiganda hests ef hann ber skaðabótaábyrgð,
sem eigandi hestsins, gagnvart þriðja aðila.
Iðgjöld þessara trygginga eru mismunandi
eftir því hvað margir hestar eru tryggðir.
Iðgjöld hjá VÍS eru t.d. 780 krónur á hest
með F plús afslætti ef 6 hross eða fleiri eru
tryggð.
Afstaða hestamanna gagnvart svo
kallaðri hestatryggingu, þ.e. líftryggingu á
hestum vegna sjúkdóma, veikinda eða slys
er mismunandi. Ef um góðan reiðhest er að
ræða þá er sjálfsagt að tryggja slíkan hest.
Hesteigandi ákveður vátryggingarverðmæti
sem þarf að vera sem næst markaðsvirði
hestsins. Iðgjöld þessarar tryggingar eru
nokkuð hærri en brunatryggingar en iðgjöld
hjá VÍS að teknu tilliti til F plús afsláttar eru
4,25 % af vátryggingarverðmæti eða 12.750
krónur fyrir hest að verðmæti kr. 300.000.
Ef tryggður er hestur í útleigu, t.d.
stóðhestur, er iðgjaldið hærra eða 5,95 % af
vátryggingarverðmæti að teknu tilliti til F
plús afsláttar.
Tryggingar atvinnureksturs
Þeir sem hafa hestamennsku að atvinnu og
reka t.d. hestaleigu, tamningastöð eða aðra
atvinnustarfsemi varðandi hesta þurfa að
huga sérstaklega að tryggingum sínum. Hér
að framan hefur fyrst og fremst verið fjallað
um tryggingar hesta þegar um áhugamál er
að ræða eða tryggingar hesta sem falla undir
almennan búrekstur.
Merkingar hesta
Þegar hestatrygging (líftrygging) er tekin er
nauðsynlegt að vátryggðir hestar séu
auðkenndir og þá með frostmerkingu, ör-
merkingu, ættbókamúmeri eða á einhvem
annan hátt sem félagið samþykkir.
Ennfremur þarf að framvísa vottorði
dýralæknis um heilsufar hestsins.
Afslœttir
Samkvæmt samningi Vátryggingafélags
íslands og Bændasamtaka íslands þá
njóta bændur sem hafa gengið frá
tryggingum sínum samkvæmt þeim
samningi sérkjara vegna þessara
trygginga. Vátryggingartakar með F
plús fá 15 % afslátt af
brunatryggingu hesta og lausafjár í
hesthúsum, hestatryggingu og
fijálsri ábyrgðartryggingu. Sam-
svarandi afsláttur vegna
Kjama er 10 %.
Össur Skarphéðinsson leggur fram fyrirspurn um
varðveislu sjaldgæfra hrossalita, einkum litförótts:
„MenningaNegl og markaðslegt slys ef
lítförún tapast úr hrossastofninum"
Össur Skarphéðinsson alþing-
ismaður Iagði nýlega fram fyrir-
spurn til landbúnaðarráðherra,
þar sem spurt var hvort ráð-
herra hyggðist beita sér fyrir
aðgerðum til að koma í veg fyrir
að örsjaldgæfir litir, einkum
litförótt, hverfl úr íslenska
hrossastofninum. Fyrirspurnin
er lögð fram í framhaldi af grein
eftir Pál Imsland og Kristin
Guðnason um þetta efni sem
birtist í Bændablaðinu 13. júlí
sl. og umræðu sem fór af stað í
kjölfarið.
I svari ráðherra kom fram að
hann hefur leitað álits erfðanefnd-
ar búQár á gildi litafjölbreytni
íslenska hestsins og að auki
skrifað fagráði í hrossarækt um
þessi mál. Þá er greint frá því að
efnt hafi verið til átaks undir
forgöngu Páls Imsland og nokk-
urra bænda á Suðurlandi um að
fjölga litföróttum hrossum. Einnig
hefur fagráð í hrossarækt und-
irbúið átak til að fá fram með
ræktun góðan litföróttan stóðhest í
samráði við skólabúið á Hólum.
Þá greindi ráðherra frá því að
stofnvemdarsjóður íslenska hesta-
kynsins hafi veitt eina milljón
króna til verkefnisins.
Össur bendir á að þessi litur sé
sá sjaldgæfasti í íslenska hrossa-
stofninum, eða aðeins um 0,5%
sem þýðir innan við 100 hross.
„Ég tel að það væri bæði menn-
ingarlegt og markaðslegt slys ef
litförótt tapast úr hrossastofnin-
um. Markaðir bæði erlendis og
innanlands hafa fengið augastað á
þessum sjaldgæfu litum.
Litföróttu hrossin eru merkileg
fyrir þær sakir að þau breyta um
lit eftir árstíðum og eru því eft-
irsóknarverð.“
Össur segir veika stöðu þessa
litar endurspeglast í því að enginn
dæmdur eða sýndur stóðhestur í
landinu sé svona á litinn. „Mér er
ekki kunnugt um að til séu arf-
hreinir litföróttir stóðhestar hér á
landi. Ég veit hins vegar af
stóðhesti sem heitir Hervar sem er
í Þýskalandi og er talinn frábær al-
hliða stóðhestur. Hann hefur
skilað litföróttum folöldum í
öllum tilvikum. Ein leið til að
bjarga stofninum gæti falist í því
að kanna hvort ef til vill þurfi að
fá sæði úr þessum stóðhesti frá
Þýskalandi.“
Össur bendir einnig á
litföróttu hryssurnar Þúfu, Þrenn-
ingu og Þrá sem eru á skólabúinu
á Hólum og segir þær líklega vera
dýrmætustu hryssumar í íslenska
hrossastofninum. „Við höfum því
enn öll föng til að geta komið upp
fleiri litföróttum hrossum sem em
góð og vel ræktuð. Það þarf hins
vegar að gera það tjárhagslega eft-
irsóknarvert fyrir eigenduma.
Þess vegna held ég að það ætti að
styðja menn tímabundið til að
koma upp ákveðnum fjölda þess-
ara tiltekinna hrossa. T.d. væri
hægt að fá ræktendur til að senda
inn umsóknir og meta hæfni þeirra
út frá þeim. Ég tel að það væri
stjómvöldum og hrossaræktend-
um í landinu til vansa ef ekki
verður farið út í alvöru átak til að
stækka þennan stofn.“ Össur telur
að upplýsa verði fólk um þetta lit-
brigði, draga fram sérstöðu þess
og gæði og eyða ranghugmynd-
um.
Össur sagði í umræðunni um
fyrirspum sína að hann teldi þessa
milljón frá stofnvemdarsjóði
íslenska hestakynsins vera allt of
litla fjárhæð. Guðni svaraði því til
að ef að ljármagn vantaði myndi
hann sjá til þess að það skorti ekki.