Bændablaðið - 28.03.2000, Blaðsíða 2

2
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. mars 2000
Btoikjuelil-
isnámskeiO ð
Fræðslunet Suðurlands gengst
fyrir námskeiði í bleikjueldi í
samvinnu við Hólaskóla á
Kirkjubæjarklaustri dagana 7.
- 9. apríl n.k. Námskeiðið er yf-
irlitsnámskeið sem tekur á
öllum þáttum ferilsins alveg frá
grunni. Fyrst verður fjallað um
náttúrulegar forsendur og
síðan farið ítarlega yfir allan
eldisferilinn frá seiði til afurða
á markaði. Farið verður yfir
arðsaemisútreikninga og nauð-
synlegar rekstrarlegar forsend-
ur, m.a. bókhald, reikningsskil
o.fl.
Samband garðyrkjubænda stóð fyrir skoðunarferð fyrir Búnaðarþingsfulltrúa milli funda á þinginu. Þar var m.a. skoðað Sölufélag garðyrkjumanna þar
sem þessi mynd er tekin og virðist Arnór Karlsson njóta sín vel í þessum félagsskap. Frá vinstri: Sigríður Gestsdóttir, Hrauni II í Ölfusi, Jóhanna Lilja
Þrúðmarsdóttir, Skarði í Þykkvabæ, Margrét Helga Steinsdórsdóttir, Stekkum II í Sandvíkurhreppi, Arnór Karlsson, Gerður Elimarsdóttir, Hólmum og
Agnes Antonsdóttir, Hólmahjáleigu.
„Bleikjueldi er vænleg
búgrein þar sem aðstæður eru fyr-
ir hendi og rétt að málum staðið,"
sagði Jón Hjartarson, forstöðu-
maður Fræðslunets Suðurlands.
„Þegar upp er staðið eiga menn
að vera komnir með allgott yfirlit
sem hver og einn getur nýtt sér til
framhalds allt eftir því hvar menn
eru staddir, að byrja uppbyggingu
eða lengra komnir."
Jón sagði bleikjueldi, ferða-
þjónustu og rafvæðingu vaxtar-
brodda í atvinnusköpun sveit-
anna. „Það er alveg ljóst, að þó að
nokkur kostnaður fylgi því að
sækja svona námskeið, nám-
skeiðsgjald og uppihald, þá fá
menn það margfalt til baka í
öruggari uppbyggingu og rekstri.
Nauðsynlegt er að menn geti
sjálfir lagt mat á aðstæður sínar,
kunni að leita sér ráðgjafar og viti
hvar hana er að fá. Félagslegi
þátturinn er enn ótalinn en er ekki
sá léttvægasti. A laugardags-
kvöldinu er gert ráð fyrir opinni
málstofu þar sem bleikjueldis-
menn ásamt sérfræðingum ræða
hin ýmsu mál sem varða atvinnu-
greinina," sagði Jón sem veitir
frekari upplýsingar í síma 480
5020.
Samkomulag iim ræktun
á íslensku hyggi
Rannsóknastofnun landbúnað-
arins, Landssamband korn-
bænda, Kaupfélag Árnesinga
og Mjólkurfélag Reykja-
víkur hafa gert með
sér samkomulag
um ræktun á ís-
lensku byggi
sem ber ein-
kennisheitið
xl23-l.
Ætlunin er að
sannreyna í
ræktun hjá
bændum þann
árangur sem til-
raunir hafa sýnt.
Landssamband
kombænda tekur að sér
umsjón með tilraunaræktuninni.
Landssambandið hefur aftur gert
samning við Kaupfélag Ámes-
inga og Mjólkurfélag Reykja-
víkur um dreifmgu á sáðkominu
og innheimtu á kostnaði.
Kombændur sem áhuga
hafa á að taka þátt í
þessari tilraunarækt-
un em beðnir um
að snúa sér til
einhvers af
ofangreindum
aðilum. Til
ráðstöfunar
verða 43 tonn
af sáðbyggi.
Þar sem hér um
óskráðan efnivið
að ræða verður sáð-
komið einungis af-
greitt eftir þátttökulista.
Ætlað er að ræktendur greiði
kostnaðinn af sáðkominu, en það
hefur verið ræktað í Svíþjóð.
Framleiðnisjóði bárust 232 formleg erindi á síðasta ári
Sjóðurinn ó vnrulngan póK i eflingn nýbógreina
Framleiðnisjóði bárust 232 formleg erindi á árinu
1999. Af þeim hlutu 168 erindi afgreiðslu með
fyrirheiti um fjárstuðning en 48 var synjað.
Nokkur erindi voru óafgreidd um áramót og enn
önnur gáfu ekki tilefni til sérstakrar afgreiðslu.
Langflest verkefni eru styrkt þannig að krafizt er
verulegs mótframlags umsækjenda, hvort sem
um er að ræða einstaklinga,
félög eða opinbera aðila.
I fréttatilkynningu sem
sjóðurinn hefur sent frá sér
segir: „í ársskýrslu Fram-
leiðnisjóðs er gerð grein fyrir
starfi sjóðsins á árinu 1999
og þeim verkefnum sem hann
hefur heitið stuðningi við en
helztu viðfangsefnum sjóðs-
ins er skipt í tíu flokka (sjá 6.
kafla). Öll gefin fyrirheit em
birt í töflum 3, 4 og 5 en at-
hygli skal vakin á því að ekki
er þar með sagt að framlag
hafi verið greitt út. Utborgun
hvers framlags er háð fram-
vindu verkefnis og ekki
verður heldur allt að vem-
leika sem stefnt er að. I því
sambandi er rétt að vekja at-
hygli á skýringu nr. 8 í
ársreikningi á skuldbinding-
um utan efnahagsreiknings.
Á fjárlögum fyrir árið eru
2000 sjóðnum ætlaðar 170,0 mkr. en alls er áætlað
ráðstöfunarfé ársins um 270 mkr.
Með starfi sínu á Framleiðnisjóður vemlegan
þátt í eflingu nýbúgreina og hagræðingu á sviði
Íandbúnaðar. Leitazt er við að ýta undir og styðja
við þá nýsköpun og breytingu búhátta sem er að
verða í sveitum landsins. Margt hefur áunnizt og
fjölbrcytni í atvinnustarfsemi
til sveita aukizt á und-
anfömum árum. Sú aðlögun
hefur vissulega ekki verið
sársaukalaus en það hefur
verið hlutverk Fram-
leiðnisjóðs að létta undir með
þeirri þróun en einnig að
styrkja það sem fyrir er. í
seinni tíð hefur stuðningur
sjóðsins í vaxandi mæli
beinst að viðfangsefnum sem
varða þróun einstakra
búgreina og landbúnaðarins í
heild.
Á síðasta ári opnaði
Framleiðnisjóður heimasíðu
á Alnetinu á slóðinni
www.simnet.is/framlsj. Þar
er að finna helztu upplýsing-
ar um sjóðinn, þar á meðal
ársskýrsluna. Prentað upplag
hennar er því takmarkað en
þess í stað vísað til hennar á
„Netinu“.“
Ársskýrsla Framleiðnisjóðs
landbúnaðarins fyrir árið 1999
er komin út. Hún hefur að
geyma yfirlit yfir starfsemi
sjóðsins ásamt ársreikningum
sjóðsins og Garðávaxtasjóðs.
Framleiðnisjóður hefur það
hlutverk að efla nýsköpun at-
vinnu í sveitum og hvetja til
hagræðingar í búvörufram-
leiðslunni. Sjóðurinn hafði 311
mkr. til ráðstöfunar á s.l. ári,
þar af 175,0 mkr. af fjárlögum
auk 81 mkr. sem sérmerktar
voru til loðdýraræktarinnar.
Lögbundnar tekjur af fóður-
tollum námu 51 mkr.
ístex
Reksturinn er í járnum en þá er
gert ráö íyrir hagnaöi á árinu
„Þó reksturinn hafi ekki gengið
samkvæmt áætlun á síðasta ári
og útlitið sé ekki gott með sölu
hér innanlands, tel ég okkur
eiga góða möguleika á að bæta
afkomuna með aukinni sölu
teppabands," sagði Guðjón
Kristinsson framkvæmdastjóri
ÍSTEX á aðalfundi fyrirtækis-
ins, sem haldinn var á dögun-
um. Áætlun ársins 2000 gerir
ráð fyrir tekjum upp á 323
millj., sem er 7% aukning milli
ára. Salan fyrstu 4 mánuðina er
í takt við þá aukningu, en des-
ember og janúar eru oft slakir í
sölu, svo of snemmt er að segja
til um hvernig sala einstakra af-
urða þróast. Áætlaður hagn-
aður þessa árs er 2,3 millj. svo
ljóst er að reksturinn er í
járnum og þolir engin skak-
kaföll. Það er því nauðsynlegt
að gæta fyllsta aðhalds, um leið
og huga þarf að aukinni sölu og
hærra afurðaverði.
Guðjón sagði að ístex hefði
frá upphafi átt gott samstarf við
sauðfjárbændur og stjóm þeirra
og fyrirtækið legði áherslu á að
svo verði áfram. „...því íslenska
ullin er forenda þess að reksturinn
geti gengið. Sama má segja fyrir
bændur að án ullarvinnslu hér á
landi fengist lítið fyrir ullina,“
sagði Guðjón.
Frá því í nóvember hefur ístex
tekið á móti og metið um 570
tonn af haustull sem er sama
magn og barst á síðasta ári. Mat
hefur gengið vel og er því nánast
lokið. Svo virðist sem haustull
hafi dregist saman frá haustinu
1997 þegar samtals bárust 603
tonn.
Guðjón sagði að gólfteppa-
bandið gefi litla framlegð, en
nauðsynlegt væri að reyna að
auka sölu þess á meðan aðrir
markaðir eru í lægð. „Þetta er
gífurlega stór markaður og tiltölu-
lega auðvelt að ná árangri í sölu
til skemmri tíma og án mikils til-
kostnaðar. Nú er verið að ljúka
við framleiðslu á sendingu af
gólfteppabandi sem unnið er úr
sauðalitum eingöngu og verða
teppin seld í Evrópu og Band-
aríkjunum sem sérstök gæðavara.
Fyrir þetta band fæst um 12%
hærra verð og mun það skila sér
fljótt í aukinni framlegð. Það sem
af er þessa árs er umtalsverð
aukning á sölu gólfteppabands og
útlit fyrir að svo verði áfram,
“sagði Guðjón.
Samstanf hrossabænda og
Landgnæöslunnar í beitarmálum
Fagráð í hrossarækt hefur fyrir
hönd Félags hrossabænda farið
þess á leit við Landgræðsluna að
hún geri drög að vottunarkerfi
til að votta ástand beitilands hjá
þeim hrossaræktendum sem
þess óska. Vilji er til þess frá
báðum aðilum að bæta ástand í
hrossabeitarmálum en ástandið í
þeim er að margra mati óviðun-
andi bæði fyrir landið og
hestamenn sjálfa.
Bjarni Maronsson hjá Land-
græðslunni segir að Fagráð í
hrossarækt standi nú fyrir að koma
upp gæðastýringarkerfi í hrossa-
rækt. Hún byggist helst á góðu
skýrsluhaldi og ættfærslum en að
auki á góðri landnýtingu, heil-
brigði og tamningu. Það er í land-
nýtingunni sem Landgræðslan
mun koma til aðstoðar með þetta
vottunarkerfi. „Þá gætu bændumir
óskað eftir að fá mat á sitt land og
-vottun um að nýting, meðferð þess
og ástand sé í lagi samkvæmt því
kerfi sem verið er að þróa. Slíkt
getur haft áhrif í þeim markaðs-
heimi sem við lifum í núna þar
sem menn munu frekar kaupa
hross af þeim sem hafa allt sitt í
lagi.“
Bjami tekur fram að
hrossabændur ráða því sjálfir hvort
þeir vilja koma inn í kerfið. „Þetta
er í raun í takt við þá vistvænu
vottun sem er að komast á land-
búnaðarframleiðslu á
Vesturlöndum."
Hann segir hagsmuni hrossa-
bænda og Landgræðslunnar falla
alveg saman að þessu leyti. „Hross
em víða of mörg, bæði mark-
aðslega og fyrir landið. Það mætti
einnig víða bæta beitarstýringu án
þess að fækka hrossum og ná
þannig meiri afrakstri af landinu.
Eg tel að þetta ætti að ýta undir
bætta beitarmenningu ef bændur
vilja nýta sér þctta.“