Bændablaðið - 14.06.2000, Blaðsíða 18

18
BÆNDABLAÐIÐ
Miðvikudagur 14. júní 2000
Özur Lárusson, nýr framkvæmdastjóri Landssamtaka sauðfjárbænda
Neytendur gera sífellt meiri kröfn
til hollustu ug hreinleika matvæla
- og þðP stendnr sauðfjámektin vel að vígi
Özur Lárusson tók við starfi framkvæmdastjóra Lands-
samtaka sauðfjárbænda fyrir skömmu. Özur ólst upp í
Holti í Önundarfirði en faðir hans var þar prestur og síðar
prófastur í 26 ár en móðir hans var hjúkrunarfræðingur á
Flateyri. Özur er kvæntur Margréti Asu Sigfúsdóttur
framkvæmdastjóra og eiga þau tvær dætur, Ragnheiði 2ja
ára og Guðrúnu 5 ára. Aðspurður sagði Özur að ekki hefði
verið um að ræða búskap í hefðbundinni mynd í Holti en
þó komu foreldrar hans upp æðarvarpi og sem strákur tók
Ózur þátt í að hugsa um varpið. „Einnig höfðum við hesta
um tíma. Svo var ég í vinnumennsku hjá Hagalíni
Guðmundsyni og Þórdísi í Hjarðardal en hann var bæði
með sauðfé og kýr. Ég hef unnið öll algeng störf bæði til
sjávar og sveita en eftir að ég kom heim frá námi haustið
1994 hef ég starfað innan tryggingageirans og þá aðallega í
fyrirtækjaþjónustu og markaðsmálum, og þá lengst af hjá
Tryggingu hf,“ sagði Özur í stuttu spjalli við Bændablaðið.
„Þann stutta tíma sem ég hef verið í þessu starfi þá hefur
drjúgur tími farið í það að setja sig inní það og er því verki
engan veginn lokið. En það má segja að síðastliðinn
mánuður hafi að stórum hluta farið í auglýsinga- og
markaðsmál.
Ég starfa bæði sem framkvæmdastjóri Landsamtaka
sauðfjárbænda og Markaðsráðs kindakjöts og sýnist mér
að verkefnin eigi eftir að skiptast nokkuð jafnt á milli en
oft á tíðum þá skarast þessir málflokkar töluvert eðli
málsins vegna. Þau störf sem lúta beint að Lands-
samtökunum er að halda utan um félögin, koma erindum
frá þeim áfram og fylgja þeim eftir. Einnig starfa ég að al-
mennri hagsmunagæslu fyrir sauðíjárbændur en þetta er
mjög lausleg upptalning.“
Nú er það svo að á liðnum árum hefur neysla á dilk-
akjöti dregist saman. Özur var inntur eftir því hvernig bæri
að bregðast við minni markaðshlutdeild. „Það er auðvitað
með réttum viðbrögðum við kröfum markaðarins og
réttum auglýsingum sem hæfa í það skipti. Það er alveg
ljóst að neytendur gera sífellt meiri kröfu um hollustu og
hreinleika matvæla og þar stendur sauðljárræktin vel að
vígi. Það sem þarf að bæta er að það vantar fjölbreyttara
úrval í neytendaumbúðir. Þá á ég við að fólk er farið að
kaupa meira það sem
kalla má „heildarlausn-
ir“ þ.e. ákveðinn skurð á
kjöti sem hægt er að
hræra saman við eitt-
hvað glundur úr krukku
eða pakka og á innan
við 10 mín er tilbúin
góður matur. Það að
fólk kaupi heilu og
hálfu skrokkana í einu
er nokkuð sem er á und-
anhaldi. En það er þó
ánægjulegt að sjá aukna
neyslu á lambakjöti og
tölur sýna að á síðustu
12 mánuðum hefur
neysla aukist um tæp
3%.“
-Sérðu einhverja leið
varðandi útflutning á
kjöti?
„Það sem mér finnst mikilvægt er að skoða möguleika
á því að stofna einhverskonar sölusamtök á kjöti fyrir er-
lendan markað sem svipar til SÍF og SH eða þá að ganga
til samstarfs við slíka aðila sem þegar hafa aflað sér þekk-
ingar á útflutningi og hafa aðgang að mörkuðum erlendis.
Ég er sannfærður um það að ef hægt væri að ná sátt um að
selja allt kjöt frá íslandi undir einu merki þá væri hægt að
stórauka sölu á kjöti sem hágæðavöru til útlanda sem
myndi hafa í för með sér aukna framlegð og hagræðingu.
Við erum ekki það stórir á heimsmælikvara að við getum
verið að keppa innbyrðis um markaðshlutdeild erlendis og
síst í verði.
Fiskframleiðendur hafa löngu áttað sig á þessu og það
þurfum við líka að gera.
Snorri Sigurðsson, framkvæmdastjóri LK:
„Vil halda áfram að
koma erlendri
hekkinge á framfæri"
krefjast mikillar vinnu og sérþekk-
ingar. Stór hluti vinnunnar lýtur
einnig að markaðsmálum í naut-
akjötinu. LK vinnur einnig náið
með Bændasamtökunum, hinum
búgreinasamtökunum,
landbúnaðarráðuneytinu og
samtökum afurðastöðva bæði í
mjólkur- og kjötvinnslu, svo að
verkefnin eru margvísleg."
Si'ðustu ár hefur kúabœndum
fœkkað nokkuð hratt og margir
verið að hœtta það sem afer árinu.
Hvernig líst þér á þessa þróun ?
„Þessi þróun er í samræmi við
það sem gerst hefur annarsstaðar í
Evrópu undanfarin ár og kemur
því ekki á óvart. Þessu gerðu
samningamenn ráð fyrir þegar
síðasti mjólkurframleiðslusamn-
ingur var gerður og var þá gert ráð
fyrir því að hagræðing myndi
verða í greininni fyrir lok þess
samnings, sem er árið 2005. Ég
verð því að segja að ég er í raun
ánægður með þessa þróun, því
Snorri Sigurðsson var ráðinn
framkvæmdastjóri Landssam-
bands kúabænda um síðustu
áramót en hann var áður kenn-
ari við Landbúnaðarháskólann á
Hvanneyri. Snorri er
Garðbæingur að upplagi, sonur
Sigurðar Þórðarsonar verk-
fræðings og Sigrúnar Andrés-
dóttur tónlistarkennara. Hann
segist sennilega einn af þeim
fyrstu sem kalla megi „hrein-
ræktaðan þéttbýlisbúa“ í þeim
skilningi að ekki einungis for-
eldrar hans eru af höfuðborg-
arsvæðinu heldur lluttu foreldr-
ar þeirra beggja mjög ungir til
Reykjavíkur. Það er því langt í
sveitamanninn og eðliiega
sárafáir bændur í ættinni, en þó
til.
En hvemig œxlaðist það þann-
ig að Garðbœingurinn og
þéttbýlisbúinn, eins og þú kallar
það sjálfur, er í dag fram-
kvœmdastjóri Landssambands
kúabœnda?
„Þetta er spuming sem ég er
oft spurður að, en skýringin felst
meðal annars í því að ég var svo
lánsamur að komast í sveit hjá
frændfólki mínu, nánar tiltekið í
Vík í Skagafirði. Þar var ég á
hveiju sumri frá unga aldri og fram
á 16. ár og fékk ég þaðan áhuga
minn á landbúnaði. Þessu til
viðbótar hafði konan mín, Kolbrún
Anna Örlygsdóttir, áhuga á hestum
og vildi endilega fara í
Bændaskólann á Hvanneyri að
læra eitthvað um hross. Ég ákvað
að fara með henni þangað og við
höfum nánast ekki farið frá
Hvanneyri síðan við útskrifuðumst
sem búfræðingar 1990. Hún tók
reyndar ekki frekara
landbúnaðamám en ég fór áfram í
búvísindadeildina og þaðan til
Danmerkur í framhaldsnám í naut-
griparækt. Að námi loknu kenndi
ég á Hvanneyri áður en ég réð mig
til LK nú um síðustu áramót.“
Nú er LK ineð skrifstofu í
Bœndahöllinni, en þú býrð á
Hvanneyri. Er ekki erfitt að stunda
vinnuna þegar þú býrð svona langt
frá vinnustaðnum?
„Nei, alls ekki. f fyrsta lagi er
ákaflega gott að búa á Hvanneyri
og sér í lagi að ala þar upp böm, en
við eigum þijú böm. Svo er þetta
ekki svo langt eftir að Hval-
fjarðargöngin komu og því til
viðbótar em tímamir svo breyttir
að langmest af því sem vinna þarf í
dag er gert með síma og tölvum og
því skiptir staðsetning einstakling-
anna minna og minna máli. í dag
er ég tvo daga í viku efra og svo
nota ég mikið farsíma og
ferðatölvu svo að þetta gengur al-
veg ljómandi vel. Reyndar em ein-
ir 5 Hvanneyringar sem vinna
þessa dagana í Reykjavík, svo að
oft getum við samnýtt ferðimar og
þetta er því enn auðveldara fyrir
vikið.“
Nú ertu búinn að starfa fyrir
Landssamband kúabœnda í hálft
ár. Hver eru nú helstu viðfangsefn-
in?
„Þau em auðvitað mjög mörg
og margbreytileg. LK er hags-
munasamband kúabænda og því
koma inn á borð hjá okkur gríðar-
lega fjölbreytt verkefni frá
kúabændum eða félögum þeirra
um land allt. Þetta geta verið smá
viðvik eða einföld upplýsingagjöf
og allt upp í mjög stór mál sem
væntanlega em þeir að hverfa frá
rekstri sem em með rekstrareining-
ar sem ekki em nógu góðar. Eg
vænti þess einnig að þeir
kúabændur sem em eftir, séu sterk-
ir og muni stunda öfluga mjólkur-
framleiðslu á komandi áratugum.“
Framundan er landbúnaðar-
sýningin BÚ 2000. Þar verður LK
með öðrum búgreinafélögum á
sýningunni. Hefur það einhverja
þýðingu að vera með á svona
sýningu?
,Já ég held að það sé mjög
mikilvægt fyrir okkur að geta
kynnt fyrir fólki að hveiju verið er
að vinna á okkar vegum.
Fjölmargir munu væntanlega
koma á sýninguna sem lítið þekkja
til starfsemis búgreinafélaganna og
reyndar almennt til landbúnaðar á
íslandi í dag. Þama getum við fyllt
á tankana og gert það sem í okkar
valdi stendur til að brúa bilið milli
sveitanna og þéttbýlisins."
I undanfömum Bœndablöðum
hefur komið fram að LK er að
vinna að heimasíðu. Hvernig
gengur sú vinna og hvaða
vcentingar hefur þú til heim-
asíðunnar?
„Vinnan við síðuna gengur nú
heldur hægar en ég hefði óskað, en
þetta þokast í rétta átt. Hvað snertir
væntingar til heimasíðu, þá er það
dagljóst að kúabóndi framtíðarinn-
ar mun í stórauknum mæli sækja
sér þekkingu og upplýsingar inn á
veraldarvefnum. Fleiri og fleiri
upplýsingar em að verða aðgengi-
legar með þessum hætti og því er
mjög brýnt að hafa á einum stað
öfluga heimasíðu sem getur
miðlað sérhæfðum upplýsingum
beint til bóndans. Á síðu LK munu
fyrst og fremst verða gagnlegar
upplýsingar fyrir kúabændur og er
síðan því síður hugsuð sem ein-
hverskonar tengiliður til annarra
notenda netsins. Dæmi um slíkar
upplýsingar er að finna í dag á
undirsíðu LK á vef Bændasamtaka
íslands."
Framtíðaráform ?
„Æ, þetta er erfið spurning. Að
sjálfsögðu stefni ég að því að
standa mig vel í starfinu og sinna
félagsmönnum okkar vel. Hluti af
því er að viðhalda þekkingunni og
sem betur fer bjóðast reglulega
öflug endurmenntunamámskeið í
nautgriparækt hér í nágrann-
alöndunum. Ég hef haft sérstaka
ánægju af því að koma erlendri
þekkingu í nautgriparækt á
framfæri hérlendis og hef mikinn
áhuga á að halda því áfram. Þetta
getum við gert með ýmsum hætti
s.s. námskeiðahaldi, útgáfu á
staðfærðu fagefni og sfðast en ekki
síst með því að halda út fyrir
landið og heimsækja kúabændur á
erlendri grundu. Smæðar okkar
vegna er okkur nauðsynlegt að
nýta erlenda þekkingu í auknum
mæli, bæði í mjólkur- og kjötfram-
leiðslunni og ég hef mikla trú á því
að okkur takist þannig að halda
íslenskri nautgriparækt öflugri og í
fremstu röð.“