Bændablaðið - 14.06.2000, Blaðsíða 26

26
BÆNDABLAÐIÐ
Miðvikudagur 14.júní2000
Bessi Freyr Vésteinsson leigir tún í Vallhólma út til skagfirskra bænda:
Stefnir að |nri að
heyja 900-1000
hektara í snraar!
Bessi Freyr Vésteinsson, bóndi í
Hofsstaðasel í Skagafírði, er
með merkiiegan rekstur. Hann
er með á leigu tæpa 300 hektara
land í Vallhólma sem er í eigu
Kaupfélags Skagfírðinga og
endurleigir það síðan bændum
sem vilja nota spildur úr land-
inu undir heyskap eða
kornrækt. Bessi sér síðan alfarið
um heyskapinn sjálfur fyrir
bændurna.
Á síðastliðnu sumri tók Bessi
saman hey og hálm af 600 hektara
landi en vildi stækka það land.
„Kaupfélag Skagfirðinga vildi þá
hætta starfsemi grasköggla-
verksmiðjunnar í Vallhólma og
það varð úr að ég tók allt landið
þar á leigu með það að markmiði
að finna því nýtingarmöguleika. í
Vallhólma er um 270 hektarar af
ágætlega ræktuðu landi, þar af 50
sem hafa verið notaðir í
komrækt."
Bessi tekur að sér komrækt og
túnrækt fyrir bændur á þessu landi
og hann segir áhuga á því hafa
verið töluverðan. Bændurnir
leggja þá út fyrir kostnaðinum og
fá svo þá uppskem sem af landinu
kemur. Þeir ráða þá sjálfir hvað
þeir rækta á stóru landi og hvernig
hey þeir vilja fá og Bessi gerir
þeim svo tilboð í alla vinnuna.
„Það sem vinnst með þessu er að
komið er ræktað á stómm ökrum
sem hefur í för með sér
hagræðingu í vinnu. Auk þess em
möguleikar á meiri uppskem og
allir geta ræktað korn við sömu
skilyrði sama hvar þeir búa. Við
höfum þegar komist að því hvar er
vænlegast að rækta kom í Skagaf-
irði með mjög góðum árangri. Það
hefur reynst vera láglendið frá
Vallhólma að Vindheimum þann-
ig að þetta land hentar vel til
kornræktar."
Bessi segist einnig hafa
stundað töluverða jarðvinnu fyrir
bændur. „Ég hef stundað bæði
plægingar, sáningar og tætingar
og hef verið að taka mörg hundmð
hektara á hverju vori. Fyrir fjórum
ámm þegar komræktin fór á flug í
Skagafirðinum keypti ég sáðvél
og síðan jarðvinnutæki því tengd.
Ég hef síðan þá séð um nánast all-
ar sáningar á fræi í firðinum.
Þróunin í komrækt hér hefur verið
glæsileg og okkur hefur gengið
vel í henni. I framhaldi af því er-
um við að kanna möguleika á
frekari úrvinnslu á korninu."
Bessi hefur einnig gert samn-
ing.við Landgræðsluna um ræktun
á Beringspunti til frætöku.
„Landgræðslan hefur verið með
slíka ræktun í Gunnarsholti og
Mýrdalssandi og þetta er gert til
að koma einhverri af þessari
ræktun norður þannig að þeir séu
ekki með öll eggin í sömu
körfunni. Það hefur sýnt sig að
það er þurrviðrasamara hér en fyr-
ir sunnan sem sést best á betri
árangri í kornræktinni og því gefst
lengri tími til uppskerustarfá. Ber-
ingspuntur er einnig mjög góð
ræktun til að hvíla koriiakfa á 4-5
ára fresti.“
Bessi er nú að rækta korn fyrir
tvo bændur og tún fyrir um tíu.
„Þetta hentar vel bændum sem
leigja sér tún annars staðar og hafa
þá annað hvort verið að heyja þau
sjálfir eða lálið mig gera það; Þeir
getá'þvt heyjað helrtTa— hjá sér á
sama tíma og þeir láta mig heyja
fyrir sig á leigutúnunum. Þetta
getur verið mikið hagræði því oft
þegar menn eru með tún á leigu
verða þeir að klára að heyja heima
við áður en þeir komast í að heyja
annars staðar. Þetta getur einnig
hentað mönnum sem eru að auka
framleiðslurétt sinn og þetta er
hagstæðara en að stækka ræktun-
ina heima fyrir.“
Bessi stefnir á að reyna aðeins
fyrir sér í heysölu og sérhæfa sig í
þjónustu við hestamenn, sérstak-
lega í norðlensku þéttbýli. „Þá er
ég að hugsa um svipað fyrirkomu-
lag og tíðkast á höfuðborg-
arsvæðinu þar sem hestamenn
geta gerst áskrifendur af heyi og
keypt það nánast við hlöðudyr.“
Bessi tekur það þó skýrt fram
að hann mundi áfram þjónusta
bændur eins og hann hefur gert
áður í verktöku vítt og breitt um
Skagafjörð. Hann reiknar með því
að heyja á 900-1000 hektara landi
í sumar. „Afkastageta tækjanna er
slík að með meðalafköstum þeirra
gætum við tekið um 1000 hektara
á 20 dögum,“ segir hann að lok-
um.
Sauðfjársamningur-
inn og gæðastýringin
Sauðfjársamningurinn var
lögfestur á síðustu dögum
þingsins í vor. Virtist vera
allgóð sátt um lagaramm-
ann. Alþingi var hins vegar
ekki reiðubúið að lögfesta
ákvæði gæðastýringarinn-
ar svonefndu.
„Gæðastýringin er ekki
skýr eða fastmótuð ennþá og
okkur fannst ekki eðlilegt að
lögfesta útfærslu hennar
samkvæmt einhverjum
minnisblöðum," sagði
Hjálmar Jónsson, formaður
landbúnaðarnefndar.
„Nefndin var nokkuð
sammála um þetta og reynd-
ar náðist eftir atvikum
prýðileg samstaða í nefnd-
inni um þessi mál öll. Um er
að ræða talsverðar tilfærslur
fjármuna þegar gæða-
stýringin kemur til framk-
væmda og við getum ekki
framselt þá ábyrgð og það
vald löggjafans. Nú þarf að
móta reglurnar á grundvelli
laganna og síðan skal
landbúnaðarráðherra skyldi
leggja fyrir Alþingi eigi
síðar en 1. febrúar árið 2002
gæðastýringardæmið allt.
Gert er ráð fyrir að ákveðn-
um hluta beingreiðslnanna
verði varið til sérstakra
álagsgreiðslna fyrir gæða-
stýrða framleiðslu."
„Gæðastýringin var
vissulega lögfest með öðrum
þáttum samningsins en út-
færslan og fjármunatilfærsl-
an þarf að hljóta samþykki
Alþingis áður en hún getur
tekið gildi,“ sagði formaður
landbúnaðamefndar Alþing-
is.
Þá var í tengslum við
búvörusamninginn lýst yfir
af hálfu ríkisstjórnarinnar að
7.500 ærgilda greiðslumarki
yrði úthlutað sérstaklega til
sauðfjárbænda á þeim lands-
svæðum þar sem sauð-
fjárrækt er stór þáttur í at-
vinnutekjum fólks og grund-
völlur byggðar. „Ég hef
lengi haft áhuga á þessu og
fagna þessari yfirlýsingu al-
veg sérstaklega," sagði
Hjálmar. „Þetta gerist sem
sagt þannig að 7500 ærgilda
greiðslumark af því sem ekki
var reiknað með að end-
urúthluta verði nýtt í þessu
skyni. Þess má raunar geta
að í GATT-viðræðunum sem
nú standa yfir fær þessi
stuðningsleið sífellt aukinn
hljómgrunn. Hún er ekki
markaðstruflandi svo heitið
geti en nýtist vel til að jafna
búsetuskilyrði.“
En eftir hverju verður
farið við úthlutun á þessum
stuðningi?
„Ég tel eðlilegt að
Byggðastofnun geri tillögu
um svæðin og skiptinguna.
Ríkisstjórnin mun svo
væníanlega líta á þær
tillögur ásamt landbúnaðar-
ráðherra,“ sagði Hjálmar
Jónsson að lokum.
Kír eru klárar!
Kýr eru hreint ekki eins heimskar
og sumir kunna að telja. Nýlegar
atferlisrannsóknir hafa sýnt að sú
skoðun margra, að kýr séu lítið
annað en hálfheimskar skepnur
sem éta, jórtra og sofa, á við lítil
rök að styðjast.
Það að kýrnar lendi oft í þeim
dómi að vera taldar heimskar
skepnur, er hinsvegar sett í
samband við það að andlitsvöðvar
kúa eru frekar vanþróaðir og því
illmögulegt að greina minnsta
mun á svipbrigðum eins og títt
sést hjá skepnum sem taldar eru
betur gefnar eins og öpum.
Franskur vísindahópur frá
Clermont-Ferrand, með Isabelle
Veissier í broddi fylkingar, hefur
undanfarin ár rannsakað hina
andlegu getu mjólkurkýrinnar.
Niðurstöðurnar hafa komið
sumum á óvart og hafa kýrnar oft
hagað sér mjög skynsamlega. Röð
athugana hefur t.d leitt í Ijós að í
sumum tilfellum standa kýr
hundum og rottum lítt að baki.
T.d. geta þær lært á fáum
mínútum að velja og ýta á rétta
hnappa til að fá fóður. Kýr geta
einnig skilið nokkuð auðveldlcga
á milli mismunandi forma. Þessu
til viðbótar hefur komið í ljós að
kýrnar muna mjög vel eftir
mismunandi persónum og hegðun
þeirra! Munið það! /SS

Bessi hefur stundað verktakastarfsemi fyrir bœndur í
þrettán ár og byrjaði á að þjónusta þá í rúllubindingu
og pökkun. Hann keypti þá eina affyrstu rúllubind-
ivélunum sem kom til Skagafjarðar sem hafði það íför
með sér að hann gat ekki aðeins boðið bœndum upp á
nýja þjónustu heldur gátu bændur einnig reynt þessi
tæki án þess að þurfa að kaupa þaufyrst. Fyrir þrem-
ur árumjjárfesti Bessi svo í stórbaggavél og pökkun-
arvél henni tengdri. Þetta eru mjög afkastamiklar
vélar og til að styrkja rekstrargrundvöll fyrir þær
ákvað Bessi að reyna þessi viðskipti.