Bændablaðið - 27.06.2000, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 27.júní2000
BÆNDABLAÐIÐ
5
Grímup spjallar
Að fljfta sér í hring
Hvaða munur er á þjóðum
Vesturlanda og öðrum þjóðum?
Aðalmunurinn er sá að þjóðir
Vesturlanda hófu fyrir u.þ.b 2-3
öldum framfarasókn til efnalegrar
velmegunar sem við
Vesturlandabúar og fleiri njótum nú
góðs af. Til þess að þetta tækist
þurfti að nýta tímann vel og til þess
að nýta tímann vel þurfum við að
flýta okkur.
Aðrar þjóðir hafa ekki eins
fundið hjá sér þörfina að flýta sér,
og um leið ekki heldur sömu þörfina
og við fyrir efnalegar framfarir. Þar
má nefna Sama, Grænlendinga,
Indíána og þar með Mið- og Suður-
Ameríkubúa og margar Afríku- og
Asfuþjóðir. Þeim liggur ekki á eins
og okkur. Hér skal það alveg látið
vera að fílósófera um kosti og galla
hins tæknivædda nútímalífs okkar
Vesturlandabúa, annars vegar, og
hins einfalda og fábrotna lífs hinna
sem eru ekki að flýta sér, hins
vegar. Hefur þar hvort tveggja bæði
nokkuð til síns ágætis og ömunar.
Hér skal hins vegar vakin athygli á
því að þörfin fyrir að flýta sér þarf að
vera tæki til að ná markmiði, en ekki
einungis takmark í sjálfu sér.
En hefur hún orðið takmark í
sjálfu sér? Já, það er hluti af lífi
okkar að horfa upp á fólk sem er að
flýta sér til að flýta sér. Þetta gerist
hér og þar en kóróna þess að flýta
MM
/
MED SEINNI
BOLLANUM
sér til að flýta sér er að aka í
Formúlu 1 kappakstri. Þar ráðast
úrslit bæði af því hver er fljótastur
að aka en líka af því hve fljótir menn
eru að skipta um dekk. Þeir sem eru
fljótir að aka gera það heldur ekki
einungis sér til ánægju, heldur
þiggja þeir allt upp í milljarða króna í
árslaun. Þeir sem borga eru m.a
sjónvarpsstöðvar sem sýna
aksturinn og þar með við sem
borgum fyrir að horfa á sjónvarp.
En skyldi nú einhver spyrja:
Hvert eru mennirnir eiginlega að
flýta sér svona mikið, þá er svarið -
að fara í hring.
Grímur
Efnagreiningar á heyi 2000
Aframhalifaiidl samstarf RflLA
oglBH um efaagreiningai* il
heyi fyrir hændur
Samstarfssamningur um hey-
efnagreiningar fyrir bændur milli
Rannsóknastofnunar landbúnaðar-
ins og Landbúnaðarháskólans á
Hvanneyri hefur verið endur-
nýjaður. Almennt má segja að
þetta samstarf hafi gengið mjög
vel á síðustu „önn“og engir erfið-
leikar komið fram þó þetta sé
unnið á tveimur stöðum. Lögð
hefur verið áhersla á hraða og
hagræðingu í þjónustunni og hafa
þau markmið náðst sem sem stefnt
var að.
Vinnuferillinn verður svipaður
og á síðasta ári. Sýnin skulu öll
send að Hvanneyri þar sem þau
verða skráð. Mælingar verða
unnar á báðum stöðum og gögn
send rafrænt á milli. Niðurstöður
verða sendar út frá RALA, en
gagnagrunnur með niðurstöðum
mun liggja fyrir hjá báðum
stofnununum. Fyrirspurnum um
niðurstöður og túlkun þeirra skal
beina til Tryggva Eiríkssonar á
RALA.
Eftirspum eftir hraðferð án
steinefnagreininga var nánast eng-
in og hefur hún því verið felld
niður.
Þó almennt fyrirkomulag sé
svipað og áður er rétt að minna á
aðalatriðin hvað viðvíkur
sýnatöku og skráningu.
Sýnataka
Enn og aftur skal ítrekað mikil-
vægi þess að sýnin séu vel tekin
og gefi sem besta mynd af þvj
fóðri sem sýnin em tekin úr. í
þeim tilvikum sem bændur taka
sýnin sjálflr er best að hafa
samband við héraðsráðunauta sem
veita ráðleggingar um hvernig
best er standa að sýnatökunni og
útvega sýnatökubora þar sem það
á við.
Reikna má með að nokkur
hluti bænda taki hirðingarsýni, t.d.
við rúlluverkun, til að losna við að
gera göt á rúllumar og þá er einnig
vitað nákvæmlega um uppmna
(spildu) sem sýnið er af, auk þess
fylgir þessu sá kostur að niður-
stöður liggja fyrr fyrir. Eini galli
við þetta fyrirkomulag er að
verkunartap komi fram í ofmati á
orkugildi heyjanna. Hægt er að
taka hirðingarsýni með því t.d að
ganga þvert á múgana áður en
rúllað er og taka smá viskar úr
þeim, eða taka sýnið úr rúllunum
áður en plastað er og nota heybor
ef þess er kostur. A svipaðan hátt
er hægt að taka sýni við hirðingu í
vothey eða þurrhey. Nægjanlegt er
að sýnin séu um 0,5 kg. Gæta skal
þess að sýnin þomi ekki í meðför-
um og setja þau í frysti í vel
lokuðum plastpokum. Þegar fyrri
slætti er lokið eða í heyskaparlok
eru sýnin send í efnagreiningu
með tilheyrandi upplýsingum.
Sýni úr verkuðu fóðri em tekin
við hentugleika eftir að heyskap er
lokið. Eins og áður er æskilegt að
sem allra flest sýni berist fyrir 20
október.
Merking sýnanna
Mjög mikilvægt er að sýnin séu
vel merkt, það gerir skráningu
ömggari og sparar fyrirhöfn við
skráninguna. Gætið þess að nota
skriffæri sem þola bleytu!
Jafnframt því að nauðsynlegt
sé að sýnin séu vel merkt þá eru
sumar upplýsingar sem óskað er
eftir notaðar við útreikninga. Ut-
reiknuð gildi fyrir amínósýrufram-
boð og jöfnuð þeirra í vömb
jórturdýra (AAT og PBV) eru
nokkuð háð fóðurgerð. Til dæmis
fengjust mismunandi niðurstöður
(AAT og PBV) af sömu spildunni
eftir því hvort verkað er í vothey
eða þurrhey. Af þessum sökum
verður alltaf að skrá rétta
fóðurgerð. Útreikningur þessarra
gilda (AAT og PBV) er einnig háð
þurrkstigi t.d. við rúlluverkun og
verður það væntanlega tekið inn í
útreikninga á heyfóðri þessa árs.
Því er ítrekað að láta sýnin ekki
þorna í meðförunum. Þessar
breytingar á útreikningum verða
væntanlega kynntar í
Bændablaðinu síðsumars eða í
haust.
Eftlrfarandi upplýslngar skulu fylgja:
Scndandi: Nafn bónda,
heimilisfang og kennitala. Einnig
Hvaúan er mymliii?
í myndasafni Bændasamtaka
Islands leynast margar perlur
sem segja mikla sögu. En
margar myndanna eru án
nokkurra skýringa og nú á að
kanna hvort lesendur geti
aðstoðaðar okkur.
Hér kemur mynd sem við
vildum gjaman vita meira um.
Vinsamlega hafíð samband við
Jónas Jónsson, Matthías
Eggertsson eða Áskel Þórisson
í síma 563 0300.
Þessi mynd kom í síðasta blaði.
Hún er af Bjarna Pálmasyni, Hofí
II í Arnarneshreppi í Eyjafírði.
Myndina tók Jón Ólafur
Guðmundsson á Hvanneyri
skömmu eftir 1950.
lögbýiis og póstnúmer.
Gerð sýna: Hirðingarsýni eða
sýni úr verkuðu fóðri.
Verkunaraðferð: Þurrhey,
vothey, rúllur, stórbaggar, græn-
fóður eða annað.
Auðkenni: Af hvaða túni, úr
hvaða hlöðu, eða það sem menn
vilja auðkenna sýnið með.
Dagsetningar: Sláttudagur og
hirðingardagur.
Sláttur: Fyrri sláttur eða
seinni sláttur.
Tegund: Skrá grastegundir
aðeins ef menn eru vissir á
greiningunni, þarf ekki að vera
mjög nákvæmt. Grænfóðurtegund
skal ávallt skrá (hafrar, rýgresi kál
og annað)
Verð og afgreiðslufrestur
Þær mælingar sem gerðar eru við
hefðbundna efnagreiningu á heyi
er þurrefni, meltanleiki (og út-
reiknað orkugildi), prótein (út-
reiknað AAT og PBV) og stein-
efnin Ca, P, K, Mg, og Na. Einnig
er sýrustig mælt í gerjuðu fóðri.
Afgreiðslufrestur frá móttöku
sýnis er að hámarki 30 dagar fyrir
hefðbundna greiningu með stein-
efnum. Ef hirðingarsýni koma
mjög snemma sumars gæti tíminn
orðið örlítið lengri fyrir fyrstu
sýnin, en reiknað er með að fyrsta
útsending niðurstaðna verði eigi
síðar en 10 ágúst.
Verð fyrir heildargreiningu
(með steinefnum) er 2590.- kr
Verðið er án virðisaukaskatts.
Eins og áður er búnaðarsambönd-
um boðið upp á afslátt sem fer
eftir umfangi og fyrirkomulagi
viðskipta.
Ef óskað er eftir öðru en hefð-
bundinni greiningu verður að til-
greina það sérstaklega.
Ofangreint gildir einungis um
heysýni og önnur gróffóðursýni,
en ekki um komsýni eða annað
kjarnfóður. í kjarnfóðursýnum
þarf að gera fleiri efnagreiningar
til viðbótar við venjulega grein-
ingu á heyi s.s. fitu, tréni og ösku.
Sé óskað eftir heildargreiningu á
kjamfóðri þarf að óska eftir því
sérstaklega.
Nánari upplýsingar og aðstoð
veita búnaðarsamböndin.
Einnig veita allar upplýsingar:
Björn Þorsteinsson og Linda
Gjörlihagen Hvanneyri sími 437
0000 fax 437 0048
Tryggvi Eiríksson og Ey-
jólfur K. Örnólfsson Rannsókna-
stofnun landbúnaðarins sími 577
1010 fax 577 1020
Tryggvi Eiríksson,
verkefnistjóri og starfsmaður
RALA.
Iskyadi.
I blaðinu fyrir nokkm birtist grein
eftir Sigurjón Bláfeld, loðdýra-
ræktarráðunaut. í fyrirsögn sagði:
„Kyngetan aukin með lýsingu
kvölds og morgna" en ekki kom
fram í fyrirsögninni að átt var við
loðdýr.
í framhaldi af þessu fengum við
„áríðandi" tilkynningu frá Stefáni
Vilhjálmssyni, kjötmatsformanni.
Bjartar nætur
Nú er ég kátur og keikur,
kominn er víst í mig leikur.
Löngum að vori
er léttur í spori,
því kvöldlýsing kyngetu eykur.
Formaður landbúnaðamefndar sá
þessa „áríðandi“ tilkynningu og
sagði:
Nú er alltaf undur bjart
yfir Norðurlandi.
Hefur fengið straum og start
Stefán áríðandi.