Bændablaðið - 19.09.2000, Blaðsíða 6

6
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 19. seplember 2000
Framlag SS gerði okkur
Ueift ef) breyte eg
skofla rekilr búsins
Á bænum Kálfholti í Asahreppi búa þau Isleifur Jónasson
og Sigríður Arndís Þórðardóttir ásamt eins árs dóttur
sinni, Vilborgu Maríu. Kálfholt er sauðfjárbú en þau eru
með rösklega óOOfjár. Jörðin er um 750 hektarar - allt
gróið land - en um 90 hektarar eru rœktað land. ísleifur
tók við jörðinni afforeldrum sínum Jónasi Jónssyni og
Sigrúnu ísleifsdóttur vorið 1997. íKálfholti eru
grindahús fyrir um 400fjár og hús á taði sem gœtu tekið
tœplega 600 kindur. Taðhúsin vorufyrir einum og hálfum
áratug refaskálar. Meirihluti fjárstofnsins í Kálfholti er
kollóttur og sagði ísleifur að hann hefði alltaf kunnað
betur við kollótta féð. Þá er þess að geta að í Kálfholti er
einnig stunduð hrossarœkt og hefur ísleifur sjálfur tamið
og sýnt hross þaðan.
Hvernig gengur rekstur búsins?
„Við skulum segja að þetta gangi
en launin eru ekki í samræmi við
vinnuframlagið. Ég efast ekki um
að ég gæti fengið betri laun annars
staðar en hvað sem því líður þá gef
ég mér að reksturinn sé auðveldari
hér en þar sem fé er færra. Fjöldi
fjar hjá okkur gerir það að verkum
að við náum fram hagræðingu sem
minni bú geta varla gert, en ég tel
að það hljóti að vera afar erfitt að
lifa af hreinum sauðfjárbúskap
með 200 til 300 kindur. Veltan er
lítil og það má ekkert útaf bregða."
- Hvernig hagar þú slátrun?
„Ég hef lagt fyrstu lömbin inn í
byrjun ágúst. Yfirleilt hafa þetta
verið um 100 lömb. Eins og aðrir
hef ég lagt inn lömb í sláturhús á
hefðbundnum tíma á haustin en
auk þess fyrir jól og páska. Að
þessu sinn hef ég í hyggju að
leggja inn stærri hluta en áður í
nóvember og desember. Þetta er
sama þróun og sjá má hjá mörgum
bændum - þeir leggja áherslu á að
senda lömb í slátrun frá ágúst og
fram í miðjan desember. Þetta er af
hinu góða en með þessu móti get-
um við útvegað ferskt kjöt mun
lengur. Það að geta boðið ferskt
kjöt æ stærri hluta ársins er mik-
ilvægur þáttur í að viðhalda
markaðsstöðu lambakjötsins“
- Er ekki re'tt að hluti aflömbunum
fer heint af afrétti í sláturhús?
„Jú, það er rétt. Hluti af þeim
lömbum sem við náum í á afréttinn
kemur aldrei heim heldur er farið
með þau beint á sláturhúsið. Þetta
hefur tíðkast lengi enda er þetta
mjög þægilegt fyrirkomulag."
- Beitir þú lömbunum á grœn-
fóður?
„Já, það geri ég. Kálið gefst þar
best. Ég tel það mikilvægan þátt að
geta haldið lömbunum í góðum
bata frameftir hausti og þar gegnir
kálið mikilvægu hlutverki."
- Hvað ferðu með stóran liluta
fjárins á afrétt?
„Ég er að keyra á afrétt um 250 ær

en hinar eru hér í heimalöndum.
Afrétturinn er afar góður og gæti
borið margfaldan þann fjölda sem
á hann er rekinn.“
- Bœndablaðið greindi frá því í
fyrra að Sláturfélag Suðurlands
hefði veitt ykkur þróunarstyrk.
„Þessi samningur er til þriggja ára
og hljóðar styrkurinn upp á þrjár
milljónir króna yfir samn-
ingstímann. Þar skuldbind ég mig
til að koma með ákveðinn
lágmarksfjölda dilka í slátrun að
vetrinum bæði fyrir jól og páska.
Af þessu hlýst óhjákvæmilega tals-
verður kostnaður en við þurfum þá
að fóðra lömbin fram eftir vetri.
Þar kemur styrkurinn til og gerir
okkur kleift að þróa þessa frarn-
leiðslu. Það verður til dæmis
fróðlegt að fylgjast með þeim
lömbum, sem eru í tilrauninni hjá
Emmu og Önnu Margréti, og
verða látin lifa fram á nýtt ár. Vcl
er fylgst með rekstri búisins og þar
eru að verki Bændasamtökin og
Búnaðarsamband Suðurlands. Við
fáum rekstrarráðgjöf og leitað er
leiða til að hagræða.
- Hvernig fóðrar þú annars lömbin
sem fœrð eru til slátrunar eftir
áramót?
„Jú, ég reyni að gefa þeim úrvals-
hey og fóðurbæti cn það segir sig
sjálft að slíkt er dýrt. Verð fyrir
kjötkílóið er ekki hærra en svo að
bóndinn finnur fijótt fyrir því ef
eitthvað fer úrskeiðis í fóðrun.“
- Ertu eingöngu með gimbrar í
þessum liópi?
„Nei, bæði gimbrar og hrúta.
Hrútana hef ég gelt snemma á

, .4 ,-r * •; • y
. .iÆBt

.'i'" *•L: s •
haustin en geldingin hefur ekki
áhrif á framför þeirra á þeim tíma.
- Hvernig metur þú þetta framtak
SS tljósi reynslunnar?
„Það var nauðsynlegt að lengja
sláturtímann, og markaðurinn vill
fá ferskt kjöt lengra fram á vetur-
inn. Framlag SS gerði það kleift að
brcyta og skoða rekstur búsins og
vonandi náum við betri árangri.
Þeirri reynslu sem hér fæst verður
líka miðlað áfram til annarra.“
- Hvernig gengur að selja taminn
hross um þessar mundir?
„Markaðurinn fyrir hross er að
breytast. Fyrir nokkrum árum var
auðvelt að selja þæg, töltgeng
hross en nú sitja menn uppi með
þau. Asóknin er meiri í bestu
hrossin.“
I
± O
Kálfholti er verið að gera tilraun
a 80 kindum. Það er lokaverkefni
Önnu Margrétar Jónsdóttur,
nemanda við landbúnaðarháskólann á
Hvanneyri, unnið undir leiðsögn Emmu
Eyþórsdóttur á RALA og felst í því að
seinka burðartíma. „Við slepptum 40 ám
óbornum út um leið og komu grös en jafn
stór samanburðarhópur bar á venjuleg-
um sauðburðartíma. Tilraunahópurinn
var búinn að ganga úti í sex vikur áður
ærnar fóru að bera,“ sagði ísleifur og
bætti því við að þetta væri fjárbúskapur
með gamla laginu, „nú fór maður ríðandi
til kinda. Þær fóru að bera viku af júní
og þær síðustu báru í byrjun júlí - og all-
ar báru þær úti. Annað fé hér bar á húsi.
En sem sagt þá var verið að skoða
frjósemi ánna og hvernig þessum
lömbum reiddi af. Niðurstöður eru ekki
komnar en mér sýnist þetta ganga
nokkuð vel. Fjósemi var ágæt. Tiigang-
urinn er að skoða hvort slík seinkun
burðartíma geti átt við fyrir lömb sem
ætlunin er að slátra að vetrinum. Meta á
hagkvæmni þessara tveggja framleiðslu-
kerfa við slíka framleiðslu.“ A
hefðbundnum sauðburði bera allar ær á
húsi og eru fóðraðar inni fyrstu dagana
eftir burð.
10 dráttarvélar af sttmu gerð
Heiðar Kristjánsson bóndi á Hæli í Torfalækjarhreppi á 10
gangfærar Massey-Ferguson dráttarvélar. Aðspurður hverju þetta
sætti segist Heiðar halda upp á þessa tegund þó að hann hafi átt
tvær vélar af annarri tegund í búskapartíð sinni.
Fyrstu MF-vél á búinu keypti faðir Heiðars, Kristján Bencdikts-
son, árið 1958, síðan kaupir Heiðar fyrstu vél sína, nýja MF-vél, árið
1965 og aðra nýja keypti hann árið 1988. Hinar hefur hann keypt
notaðar á löngum tíma, að gainni sínu eins og hann segir, og síðustu
tvær á liðnu ári, 1999.
Allar eru vélarnar gangfærar og vel við haldnar. Heiðar segist
dytta að þeim sjálfur og niála þær ef á þeim sér. Þó eru þær ekki all-
ar notaðar en til reiðu ef það t.d. vantaði skyndilega varahlut, en
reyndar eru hlutar af tveimur vélum til viðbótar til á bænum, sem
hafa farið í varahluti.
í flotanum eru eftirtaldar vélar:
7 vélar MF-35 og 35X, árgerðir 1958-1963.
Ein v él MF-65, árgerð 1962. Á stærri myndinni má sjá níu MF-dráttarvélar á Hæli með ökumönnum. Myndin ertekin í júní 1999. (Ljósm. Bragi
Ein vél MF-390. árgerð 1988. Þór Jósefsson). Á innfelldu myndinni er nýjasta MF-vélin á Hæli, keypt á árinu 1999. (Ljósm. Kristín Jónsdóttir, í
Ein vé» v»'-' ; á Vtð‘>< ágú§t.1.999). ..................