Bændablaðið - 03.10.2000, Blaðsíða 2

2
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 3. október 2000
Hægt að ná meiri árangri í ræhtun
alaskaaspar og alaskavíðis
Á aðalfundi Landssamtaka skógareigenda í ágúst flutti Aðalsteinn
Sigurgeirsson, forstöðumaður Rannsóknarstöðvar Skógræktar á
Mógilsá, fyrirlestur um klónaval. I fyrirlestrinum kynnti Aðalstein
niðurstöður tilrauna með mismunandi klóna (arfgerðir) af alaskaösp
og alaskavíði í mismunandi landshlutum en þessar tilraunir hófust
árið 1992. Þar sást svart á hvítu hversu breytilegt ísland er frá
sjónarhóli trjáplöntunar að sögn Aðalsteins. Ætlunin er að nota þess-
ar niðurstöður til að ná betri árangri í ræktun á þessum tveimur teg-
undum.
Aðalsteinn segir að klónavalið
geti verið mjög breytilegt eftir
landshlutum og héruðum. „Ef við
erum t.d. að tala um klón sem
gengur vel á suðvesturhominu er
ekki þar með sagt að hann dafni
vel norðanlands. Það kemur jafn-
vel í ljós í okkar rannsóknum með
alaskavíði og alaskaösp að það
Tilraunir með klónaval:
getur verið allt annað klónaval fyr-
ir strandlengju Suðurlands en upp-
sveitir Suðurlands.“
Aðalsteinn segir klónana koma
frá mismunandi stöðum í Alaska.
„Klónamir hafa aðlagast að
misjöfnum, staðbundnum að-
stæðum í Alaska, en geta hegðað
sér afar misjafnlega á Islandi jafn-
vel þótt þeir séu upprunnir á sama
stað í Alaska. Aðlögunin getur
m.a. falist í því hvenær trén vakna
úr dvala á vorin og hve snemma
þau leggjast í dvala á haustin. Ef
þau leggjast t.d. seint í dvala getur
það reynst þeim ágætlega meðfram
suðurströndinni þar sem byrjar
ekki að frjósa fyrr en í september,
því þau geta nýtt sér lengri vaxt-
artíma til meiri vaxtar. Þetta getur
hins vegar reynst hin mesta hefnd-
argjöf fyrir sama klón ef reynt er
að rækta hann í dalbotnum á
Norðurlandi þar sem geta komið
næturfrost um miðjan ágúst.“
Aðalsteinn segir þetta aðeins einn
þáttinn sem ráðið getur úrslitum
um hvort klón dafni vel. Aðrir
þættir eru t.d. hitafar á vaxtartíma,
vindar og selta.
Þessar tilraunir leiddu af sér
niðurstöðu sem gefur til kynna
hvaða klóna er best að nota í hin-
um ýmsu landshlutum. „Þegar
niðurstöður eru komnar úr þessum
ræktunartilraunum má ná meiri
árangri með ræktun á t.d. alask-
avíðisskjólbeltum eða asp-
arskógum. Niðurstöður um alask-
avíði hafa nýlega birst, m.a. í
nýjasta Skógræktarriti (2000b) en
til stendur að koma öðrum niður-
stöðum út á þessu hausti, bæði á
prenti og á heimasíðu okkar.“
Aðalsteinn nefnir að nýkomin
er til sögunnar blaðsjúkdómur á
ösp hér á landi, asparryð (Melamp-
sora laricii-populina), sem kunni
að breyta því hvaða klónar alaska-
aspar verði notaðir í framtíðinni.
Þessi sjúkdómur er nýkominn til
landsins og hefur borist hingað
einhvem tíma á síðustu 2-3 ámm.
Verið er að gera prófanir á næmi
mismunandi asparklóna gagnvart
sjúkdómnum, í samstarfi Mógilsár
við sérfræðinga á RALA og
Náttúrufræðistofnun. Niðurstöður
úr þessum tilraunum verða birtar í
næsta Skógræktarriti.
Hver segir að eingöngu hundar geti smalað? Eins og þessi mynd ber með sér er kötturinn Skoddi ekki í minnstu vandræðum með að reka kálf á undan
sér. Víst er að margir hundar mættu taka þennan kött sér til fyrirmyndar því vinnubrögðin eru ótrúlega fagmannleg. Myndin, sem Liane Michelsson tók,
er frá bænum Litluhlíð í Skagafirði.
VerO hækkar á loöskinnum
Ný lokið er skinnauppboðum í
bæði Danmörku og Finnlandi og
vom þetta síðustu uppboð
söluársins 1999/2000 að sögn Ein-
ars Einarssonar ráðunautar í
loðdýrarækt. Fyrst var boðið upp í
Kaupmannhöfn og þar hækkuðu
blárefaskinnin að meðaltali um
33% og hvíti refurinn um 40% frá
síðasta uppboði. I Finnlandi
hækkaði refurinn síðan enn frekar.
Með tilliti til íslensku fram-
leiðslunnar má áætla að íslenskir
bændur séu komnir að meðaltali
með 5-6.000 króna meðalverð sem
verður að teljast nokkuð gott. Þetta
á þó ekki við um meðalverð
síðasta árs heldur einungis þetta
uppboð. Engin minkaskinn vom
seld í Finnlandi en í Danmörku
vom boðnar 3,3 miljónir minka-
skinna til sölu sem hækkuðu að
meðaltali um 22% frá síðasta upp-
boði. Högnaskinnin hækkuðu
meira en læðuskinnin eða um 26%
en læðuskinnin um 17%. Undir-
sortimar hækkuðu um 25% en
fyrsta flokks skinnin um 18%.
„Maður getur alltaf undrað sig
yftr hvað undirsortimar hækka
þegar uppsveifla er á
markaðnum," sagði Einar Einars-
son, loðdýraræktarráðunautur, „en
því má þó ekki gleyma að þeir
græða mest sem hafa lítið í undir-
sortir því fyrsta flokks skinnin selj-
ast alltaf á hærra verði og miklu
hærra verði þegar verðin em lág.“
Að sögn Einars kom það skýrt
fram á þessum uppboðum að kaup-
endur greiddu vel fyrir stærðina og
hækkuðu stóm skinnin mest en
þau litlu minnst.
Góð hœkkun á Scanglow
Sú litartegund sem mest
hækkaði í prósentum var
Scanglow en þar hækkuðu högna-
skinnin um 24% og læðumar um
17%. Þetta verður að teljast
sérstaklega gleðilegt fyrir íslenska
framleiðendur þar sem stór hluti
framleiðslunnar hér á landi er
Scanglow/brown, en Scanbrown
skinnin hækkuðu líka mikið. Best
borguðu litimir af höfuð litunum
era þó ennþá Scanblack og Ma-
hogany. Meðalverð allra minka-
skinna sem seld vom í Kaup-
mannhöfn á síðasta söluári var 206
kr danskar, en meðalverð einstakra
framleiðenda getur síðan verið háð
þeim uppboðum sem viðkomandi
seldi á. Það má þó segja að þau
verð sem em á markaðnum í dag
séu vel viðunandi og útlitið fyrir
næsta ár er gott að sögn Einars.
Allt selt!
Á báðum uppboðunum seldist
allt sem boðið var 100% og segja
bæði uppboðshús að allt sem selja
átti á söluárinu 199/2000 sé upp-
selt. Fjöldi kaupenda í Finnlandi
var um 200 en um 400 í Kaup-
mannahöfn. Á báðum stöðum vom
stærstu kaupendumir frá Hong
Kong og Kína en evrópskir kaup-
endur komu líka sterkir inn og þá
sérstaklega í minknum. Það bar
ekki mikið á Rússum þó að nokkrir
þeirra kæmu á bæði uppboðin.
Áhugi á skinnum er þó sagður
mikill í Rússlandi en slæmt efna-
hagsástand ásamt endalausum
áföllum í þjóðlífinu hefur neikvæð
áhrif, en vonandi batnar ástandið
og þá er þama stór markaður fyrir
bæði refa- og minkaskinn.
niðmskeíB fyrir ráOunaut
Dagana 11. til 13. október n.k.
er fyrirhugað að halda námskeið í
rekstrar- og fóðuráætlanagerð fyr-
ir héraðsráðunauta. Námskeiðið
verður haldið á Hvanneyri. Eins
og áður hefur verið kynnt í
Bændablaðinu er á þessu ári að
fara af stað vinna við
markmiðstengdar búrekstr-
aráætlanir fyrir bændur, sem unn-
ar em á vegum búnaðarsamband-
anna. Markmið þeirra er að
styrkja búrekstur bænda og treysta
aflcomu í landbúnaði.
Námskeiðið er liður í ffamkvæmd
þessa verkefnis. Á námskeiðinu
verður annars vegar fjallað al-
mennt um rekstraráætlanir og
framkvæmd rekstraráætlana í
landbúnaði. Hins vegar verður
svo farið allítarlega í gerð
fóðuráætlana fyrir nautgripi
(mjólkurkýr). Til þess hefur verið
fenginn fyrirlesari frá dönsku
ráðgjafarþjónustunni (Landbugets
rádgivningssenter), - Johannes
Frandsen, og mun hann fjalla um
það viðfang svo og að kenna
notkun á öflugum hugbúnaði til
fóðuráætlanagerðar ,3edrifts-
lösning-Kvæg“ sem ráðgjaf-
arþjónustan danska hefur þróað á
undanfömum ámm.
Bændablaöið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til
allra bænda landsins og fjölmargra annarra er tengjast
landbúnaði. Alls fóru 6.519 eintök í dreifingu hjá
íslandspósti um miðjan júlí. Bændablaðinu er dreift frítt til
þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst
áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar
kr. 3.800 en sjötugir og eldri greiða kr. 1.800.
Sími: 563 0300 - Fax: 552 3855 - Kt: 631294-2279 -
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.) - Beinn sími ritstjóra:
563 0375 - Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason - Beinn
sími auglýsingastjóra: 563 0303 -
Blaðamaður: Hallgrímur Indriðason. - Blaðstjórn:
Sigurgeir Þorgeirsson, Hörður Harðarson, Þórólfur
Sveinsson. - Netfang: bbl@bondi.is -
Umbrot: Prentsnið - Prentun: ísafoldarprentsmiðja -
Nr. 120-ISSN 1025-5621
Fjórir prófessorar á
Hvanneyri
Frá og með 1. september
voru tekin upp formlega þau
starfsheiti yfir kennara sem
ákvörðuð eru f
búfræðslulögunum, þ.e.
lektor, dósent og prófessor.
Fjórir kennarar skólans verða
nú formlega titlaðir
prófessorar en það eru þau
Anna G. Þórhallsdóttir, Bjarni
Guðmundsson, Björn
Þorsteinsson og Ríkharð
Brynjólfsson. Starfsheitin
dósent og lektor verða síðan
tekin upp í staðinn fyrir heitið
kennari II. Fjórmenningunum
er hér með óskað til
hamingju með þennan nýja
starfstitil.
Ferskt íslenskt lambakjöt
selt til Minneapolis
Goði hf. hefur náð
athygliverðum árangri í sölu
á fersku lambakjöti í
Baltimore í Bandaríkjunum.
Fyrirtækið heldur
markaðssókn sinni
vestanhafs áfram nú í haust.
Goði hf. leggur þá snörur
sínar fyrir neytendur í
Minneapolis. Verðið er gott
að sögn þeirra í Goða og í
mörgum tilvikum dýrara en
annað kjöt í þeim verslunum
þar sem það er selt, en kjötið
er einvörðungu selt ferskt
lambakjöt í Baltimore og þá
aðeins í verslunum sem
sérhæfa sig í heilsuvörum.
Þrátt fyrir stuttan sölutíma
telja starfsmenn Goða að nú
þegar sé markaður fyrir
meira magn af fersku
lambakjöti en hægt er að
bjóða. Goði hf. hefur einnig
veríð að gera tilraunir með
frosið lambakjöt og hefur selt
það til hótela og veitingahúsa
vestanhafs með ágætum
árangri.
Blóðlausar hryssur um allt
land?
Sigríður Ásgeirsdóttir,
formaður Samband
dýravemdunarfélaga íslands,
fer mikinn í bréfi sem hún
skrifar umhverfisráðuneytinu
vegna blóðsöfnunar úr
fylfullum merum sem ísteka
hefur staðið að undanfarin
ár. í bréfinu segir m.a.:
„Blóðsöfnunin fer þannig
fram að um 45 dögum eftir
fyljun er fimm Iftrum af blóði
tappað f einu af hryssunni, 5-
7 sinnum og með einnar viku
millibilí. Blóðmagn hryssu
mun vera um 25 lítrar og má
því segja að hryssan sé
blóðtæmd á þessu tímabili."
(leturbreyting er blaðsins).
Það verða að teljast tíðindí
að blóðtæmdar hryssur séu á
gangi um hrosshaga landsins
og það hlýtur að teljast
verðugt rannsóknarverkefni
hvort að þarna sé um
séríslenskt einkenni að
ræða. Með sömu rökum má
líka benda á að maðurinn
hljóti að vera blóðtæmdur
eftir tíu heimsóknir (
Blóðbankann og ekki er það
síðra rannsóknarverkefni...