Bændablaðið - 03.10.2000, Blaðsíða 16

16
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 3. október 2000
VMiim og atvwiilíf
Umsjón
Erna Bjarnadóttir
r
í nýrri samningalotu
innan WTO er unnið að
samningum um viðskipti
með búvörur. Nokkrar
nýjar hugmyndir hafa
verið lagðar fram og eru
nokkur helstu atriðin rak-
in hér á eftir
Innri stuðningur: í
júní sl. lögðu Bandaríkin
(BNA) formlega til að
skilgreindur yrði tvenns
konar innri stuðningur,
annars vegar stuðningur
undanþeginn niðurskurði
(grænn) og hins vegar
stuðningur sem samið
verði um niðurskurð á
(gulur). Svokallað blátt
box verði lagt niður en
það skiptir fyrst og fremst
máli fyrir ESB þar sem
stuðningur sem greiddur
er út á dýr eða einingu
lands flokkast nú í bláa
boxið og var það reyndar
sett upp til að greiða fyrir
samningum í síðustu lotu.
BNA leggja einnig til að
skerpt verði frekar á
hvaða stuðningur verði
undanþeginn niðurskurði.
Það sem telja verður
nýnæmi í tillögum BNA
er síðan sú hugmynd að
stuðningur hjá öllum
aðildarþjóðum verði skor-
inn niður í áföngum og
verði allstaðar sama hlut-
fall af framleiðslu-
V
Hvað er eð gerast í nýjum
WTO viðræðum?
verðmæti. Fram að þessu
hefur stuðningur verið
skorinn niður í sama hlut-
falli frá sögulegri
viðmiðun.
Markaðsaðgangur:
Niðurstaða Uruguay
samningalotunnar
hefur ekki leitt til
mikilla breytinga
á
markaðsaðgangi.
BNA og Kanada
hafa (sitt í hvoru
lagi) lagt til nokkrar
breytingar og má m.a.
nefna:
* Mismunur á tollum
milli landa verði
minnkaður verulega eða
afnuminn með öllu.
iifv
mi jiuíUu
* tollkvótar verði fast-
settir vöru fyrir vöru
* auknir tollkvótar og
bættar reglur um útdei-
lingu þeirra.
Útflutn-
ingsbætur:
Eins og
búist var
við hafa
BNA og
Caims-
löndin sett
fram kröfur
um afnám
útflutningsbóta.
Caims-löndin leggja
Fjölþœtt hlutverk landbúnaðar
Þegar í Uruguay lotunni héldur nokkur lönd því fram að taka bæri tillit til
sjónarmiða sem ekki eru viðskiptalegs eðlis, án þess að það þess sæi stað í
samninganiðurstöðunni. Síðan þá hafa þessi sjónarmið fengið aukna
umfjöllun m.a. vegna þessa að æ betur hefur komið í ljós að frjáls markaður
skilar síður ýmsum „aukaafurðum“ landbúnaðarins sem hann hefur gert
fram til þessa og samfélagið ætlast til af honum í dag. í þessu sambandi eru
nefnd mál eins og umhverfísvernd, birgðaöryggi, fjárhagsleg afkoma bænda,
þróun byggðar í dreifbýli og matvælaöryggi. ESB vill ennfremur að á þessum
lista verði dýraveiferð, og hefur þegar lagt fram tillögur varðandi það efni.
" " ^
til að nýtt samningstíma-
bil byrji með 50%
niðurskurði á fjárhæð
útflutningsbóta og þær
verði síðan afnumdar með
öllu á samningstímanum.
ESB hefur látið í ljós vilja
til að ræða lækkun á
öllum formum stuðnings
við útflutning.
Tekjutrygging með
meðframlagi frá hinu
opinbera: Stuðningur á
þessum forsendum hefur
fengið aukið hlutverk í
landbúnaðarpólitík nokk-
urra landa ekki síst BNA
síðustu 3 árin. Tillögur
liggja fyrir um skýrari
leikreglur á þessu sviði
innan WTO en þegar telj-
ast ríkisframlög vegna
tekjurtryggingar og bætur
vegna náttúruhamfara í
„græna“ boxinu.
Erfðabreyttar
líffverur: ESB og BNA
eru ósammála um hvort
þetta málefni eigi að
draga inn í þessar
viðræður. ESB er því
mótfallið en BNA vill fá
reglur um viðskipti með
þessar afurðir inn í samn-
inginn og að þær séu
gegnsæjar, fyrirsjáanlegar
og tímasettar.
(þýtt og endursagt úr
samantekt frá danska
Landbrugsádet)
J
Uppgjdr
njilkup
verHagsái’H
1999/2000
Lokið er magnuppgjöri
mjólkur fyrir verðlagsárið
1999/2000. Meðfylgjandi tafla
sýnir tilfærslur milli samlaga og
framleiðslu umfram samning
hjá einstökum samlögum.
Greiðsla fyrir umframmjólk
verðlagsárið 1999/2000, til ein-
stakra framleiðenda var eins og
segir í töflunni hér fyrir neðan.
Um 3.059 þús. lítra voru
umfram greiðslumark einstakra
framleiðenda., þar af um 1.951
þús. lítra umfram heildar-
greiðslumark. Á síðasta ári voru
hins vegar framleiddar um 7,4
millj. lítra umfram greiðslumark
einstakra framleiðenda. Hjá Ms.
Búðardal, Ms. ísafjarðar og Ms.
Hvammstana er B-greiðsla
greidd fyrir alla mjólk að 104%
mörkum. Á landsvísu er B-
greiðsla er greidd á 62% fram-
leiðslu innan 104% marka.
Heildarmjólkurframleiðsla á
nýliðnu verðlagsári var
103.951.066 ltr. sem er 4,3%
minna en á síðasta verðlagsári.
Framleiðsla síðustu 3 mánuði
verðlagsársins var tæpum 7%
minni en á sama líma í fyrra.
Heildarsala umreiknað á fitu-
grunni var 98,6 millj. lítra 0,2%
minna en á síðasta verðlagsári.
Mælt á próteingrunni var salan
hins vegar 2,5% meiri en á
síðasta verðlagsári, 105,6 millj.
lítra. Sala á skyri jókst um26%,
ostum um 3,3% og rjóma um
3,1%. .. .
Mjólkurbú Greiðslumark Millifært Framl. umfram samn. eftir millifærslu Alls
Ms. Reykjavik 12,147,723 0 152,846 12,300,569
Ms. Búöardal 3,805,467 -32,996 13,947 3,786,418
Ms. ísafirði 1,320,718 -28,856 48 1,291,910
Ms. Hvammstanga 2,434,155 -37,240 23,125 2,420,040
Ms. Blönduósi 4,036,118 16,030 31,359 4,083,507
Ms. Sauðárkróki 9,499,148 0 58,938 9,558,086
Ms. Akureyri 19,853,574 48,340 451,981 20,353,895
Ms. Húsavík 6,316,938 0 358,739 6,675,677
Ms. Vopnafirði 680,051 12,500 46,336 738,887
Ms. Egilsstöðum 3,297,352 14,407 45,429 3,357,188
Ms. Norðfirðinga 374,399 740 820 375,959
Mb. Flóamanna 38,234,357 7,075 767,498 39,008,930
102,000,000 0 1,951,066 103,951,066
Önnur framl.
umfram
Til útjöfnunar v. vannýtts greiðslumark
greiðslumarks, 85% regla en innan heildar-
greiðslumarks
(104% regla)
Magn 238,711869,106
B-greiðsla 9.40769.4076
Agreiðsla 17.0611
Veröþróun á svínakjöti frá janúar
1998 til september 2000. Vísitala.
110,0
105,0
100,0
95,0
90,0
85,0
80,0
75,0
70,0
jan júlí febr. ág. marz °^- Heimild:
98 98 gg 99 00 00 Hagstofa íslands.
FÓÐUR
CRINDUR
Fóðurgrindur fyrir stórgripi
Þvermál: 2,0 m. Hæð: 1,30 m. Hæö á pilsi:
50 cm. Hver grind kemur í þremur hlutum
sem boltast saman. öll grindin er
heitgalvaniseruð.
Fóðurgrindur fyrir hyrnt sauðfé
Þvermál: 1,55 m. Hæö: 90 cm. Hæð á pilsi:
30 cm. Með láróttum rimum og því minna til
óþæginda fyrir hymt fé. Hver grind kemur í
tveimur helmingum sem boltast saman.
öll grindin er heitgalvaniseruð.
SK>|þór hf
REYKJAVlK ■ AKUREYRI
REYKJAVlK: Ármúla 11 - sími 568-1500
AKUREYRI: Lónsbakka - slmi 461-1070
Börn í
sveitina
Undirbúningur er hafínn að
heimsóknum ieik- og grunn-
skólabarna í sveitirnar næsta
vor. Bændasamtök íslands hafa
í 14 ár í samstarfí við nokkra
sveitabæi, boðið börnunum að
koma í sveitina til að kynnast
þar íslensku húsdýrunum og lífí
í sveit. Þeir bæir sem munu
taka á móti skólabörnum í vor
eru fjórir á höfuðborgar-
svæðinu: Bjarteyjarsandur í
Hvalfirði og þrír úr Kjósinni
þeir Grjóteyri, Miðdalur og
Þorláksstaðir. Einnig eru
Bændasamtökin samstarfí við
Þórisstaði á Svalbarðsströnd.
Nú er leitað að heppilegum bæ á
Suðurlandi til samstarfs.
Hingað til hefur það verið
þannig að leik- og grunnskólum-
abömum er boðið að heimsækja
vissa sveitabæi á tímabilinu 1. maí
- 10. júní en ætlunin er að byija
20. apríl næsta vor. Þessi tíma-
setning hefur helgast af því að þá
stendur sauðburðurinn yfir og það
er mikið aðdráttarafl á krakkana
að geta séð nýfædd lömbin.
Það er vilji fyrir því hjá bænd-
um að skipuleggja þessar heim-
sóknir einnig á vetuma auk þess
sem hægt er að bjóða öðmm hóp-
um upp á sveitaheimsókn. Á
næstunni verður kannað hvort
áhugi er fyrir hendi hjá dvalar-
heimilum aldraðra að heimsækja
sveitabæ og fá kaffi og „með því“.
Þessar heimsóknir em mjög
vinsælar jafnt hjá bömunum sjálf-
um, foreldrum þeirra sem og
starfsfólkinu. Heimsókn í sveitina
er orðinn reglulegur viðburður hjá
mörgum leik- og gmnnskólum.
Síðastliðið vor heimsóttu hátt í
5000 leikskólabörn sveitabæi hér
á höfuðborgarsvæðinu og nærri
1000 leikskólaböm í nágrenni Ak-
ureyrar. Það er minna um
heimsóknir gmnnskólabama enda
þeirra dagskrá kannski þéttsetnari
og erfiðara að komast frá heilan
dag. Það er gaman að því hversu
margir foreldrar koma með í
sveitaheimsóknimar og virðast
njóta þess allt eins vel og börnin,
ef ekki betur.