Bændablaðið - 28.11.2000, Blaðsíða 2
2
BÆNDABLAÐIÐ
Þriðjudagur 28. nóvember 2000
Freysteinn Sigurðsson, jarðfræðingur
Fjölbreytni á að vera
markmið íslenskra skóga
Fyrir skömmu hélt Freysteinn Sigurðsson jarðfræðingur erindi á
vegum Skógræktarfélags Kópavogs sem bar yfirskriftina „Sess
skógræktar á Islandi.“ Þar fjallaði hann um miklivægar spurningar
eins og hvort rækta eigi skóg á landinu og þá hvar og hvernig sá
skógur ætti að vera.
Niðurstaða hans var sú að bæði sé
gagnlegt fyrir land og þjóð að
rækta hér skóga, en hins vegar sé
nauðsynlegt að gæta þess að stilla
skógvæðingunni „til hófs við aðra
landnýtingu og landvemd, þannig
að til hámarksgæða horfí fyrir okk-
ur og komandi kynslóðir í hagrænu
og hugrænu tilliti."
Freysteinn benti á landbótaþátt
skógarins sem hann taldi einkum
felast í því að trjárætur binda
jarðveg og vernda gegn upp-
blæstri. Skóglendi tefur fram-
rennsli úrkomu og snjóleysinga og
varðveitir raka í jarðvegi, sem
jafnframt dregur úr hættu á flóðum
og vatnsrofi. Skógurinn veitir
einnig öðrum gróðri skjól og skap-
ar búsvæði fyrir skógfugla og
annað sérstætt skógarlífríki, auk
þess sem hann getur aukið arðsemi
búfjár sem nýtur skjóls í beit-
arskógum.
í erindi Freysteins kom fram
að þau gróðurkerfi sem nú eru
ríkjandi hér á landi eru ekki nema
að hluta náttúruleg, heldur með
manngerðu yfirbragði og því lagði
hann áherslu á að skógvæðing
landsins væri endurreisn hins eðli-
lega hástigs gróðurfars sem hér var
fyrir landnám. Hann benti á að nú-
verandi þróun í gróðurkerfi lands-
ins væri ekki sú sama og hún hefði
orðið við óraskað ástand. Því væm
það slök rök að vilja vemda þessa
röskuðu náttúru eins og hún lítur út
í dag, á þeim forsendum að hún sé
„frumnáttúruleg."
Freysteinn ítrekaði mikilvægi
þess að skógunum yrði haldið sem
fjölbreyttustum og þeir felldir að
landinu þar sem það yki hæfni
þeirra til mismunandi nota og þol
þeirra gegn áföllum yrði meira,
auk þess sem þeir trufluðu minna
fjöldrátta landslagsmynd en skógar
sem byggðust upp á einhæfni.
„Fjölbreytni ætti að vera markmið
íslenskra skóga“ sagði Freysteinn
„og með aðgát og fyrirhyggju á að
vera hægðarleikur að stýra
útbreiðslu þeirra erlendu tegunda
sem hér em ræktaðar. Ekki þarf
annað er grípa til axarinnar ef á
þarf að halda, en þó þær séu ný-
búar í íslensku vistkerfi er það ekki
næg ástæða til að vilja gera þær
útlægar. Það er maðurinn sjálfur
og fylgifiskar hans sem mestum
skaða hefur valdið á náttúru lands-
ins og sett upp sína „framandi"
fylgihluti. Við munum auðvitað
halda því áfram og við endurreisn
skógarlandsins geta nýbúarnir í ís-
lenskri flóm komið að góðu gagni
ef rétt er að farið og ef við gætum
að staðarvali skóganna, þannig að
þeir spilli ekki eða raski sérstæðu
landslagi, heldur efli og styðji það
sem fyrir er, þá höfum við valið
stefnu sem er bæði til landbóta og
þjóðnytja" sagði Freysteinn. /HG
Nemendur í bændadeild á Hvanneyri djúpt hugsi enda líður að prófum.
Fyrsta kennslubúið með
lífræna Iramleiðslu
Síðustu tuttugu árin hefur
búfræðinámið á Hvanneyri verið
tveggja ára nám, sem skiptist á
fjórar annir. Önnur önn
námsins fer fram í samstarfi við
ábúendur á kennslubúum skól-
ans en á vegum Landbúnaðar-
háskólans á Hvanneyri eru nú 74
kennslubú, þar af eitt í Noregi.
Framkvœmd námsdvalarinnar
Nemandinn setur fram óskir
um búgerð og hérað og má segja
að þar hefjist sérhæfing námsins
hjá hverjum og einum. Þegar val
hefur farið fram er gerður samn- ~
ingur milli nemandans, bóndans
og skólans um þriggja mánaða
námsdvöl. Á þeim tíma starfar
nemandinn undir leiðsögn ábúenda
að jafnaði 6,5 stundir á dag við hin
ýmsu bústörf, en ver öðrum tíma í
bóklegt nám. Hann skrifar dagbók
og færir nákvæma vinnuskýrslu. í
dagbókinni fjallar nemandinn um
búreksturinn og daglega atburði og
hið ytra umhverfi kennslubúsins
hvað varðar félags- og land-
búnaðarmál svo eitthvað sé nefnt.
Þá safnar hann upplýsingum um
alla meginþætti búrekstrarins, s.s.
bústofn, afurðir, ræktun, húsakost
og vélar. Sé nemandi í námsdvöl
að sumri, sal'nar hann grösum
vegna plöntusafns. Ein ritgerð er
skrifuð um valið efni og ákveðið
námsefni lesið, sem valið er að
nokkru leyti af nemandanum. Á
námstímanum kemur verknáms-
kennari skólans í tvær heimsóknir,
í þeirri seinni leggur hann ásamt
bóndanum verklegt og munnlegt
próf fyrir nemandann.
Nýtt kennslubú
Nýjasta kennslubúið er á Neðra-
Hálsi í Kjós en þar er einvörðungu
stunduð lífræn framleiðsla.
Ábúendur og eigendur eru hjónin
Dóra Ruf og Kristján Oddsson.
Fyrstu sporin varðandi lífræna
framleiðslu á Neðra-Hálsi voru
tekin árið 1987 og fyrstu afurðirn-
ar voru gulrætur, sem l’óru á
markað árið 1989. Aðlögun að
lífrænni framleiðslu lauk á Neðra-
Hálsi árið 1996 og fékk búið þá
vottun. Á búinu er frainleidd
mjólk, nautakjöt, gulrófur, hvítkál
og gulrætur. Þá er þar einnig
stunduð nokkur skógrækt og er þar
aðallega um að ræða skjólbelti.
Öðru hvoru koma nemendur í
Landbúnaðaráskólann á Hvanneyri
sem hafa sérstakan áhuga á því að
kynna sér lífrænan búskap og
öðlast starfsþjálfun á þeim vett-
vangi. Það er því mjög nauðsyn-
legt fyrir skólann að fá aðgengi
fyrir nemendur sína að slíku búi.
Sigtryggur Björnsson og
Sverrir Heiðar
Bændablaöiö kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til
allra bænda landsins og fjölmargra annarra er tengjast
landbúnaði. Alls fóru 6.519 eintök i dreifingu hjá
Islandspósti um miöjan júlí. Bændablaöinu er dreift frítt til
þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst
áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar
kr. 3.800 en sjötugir og eldri greiða kr. 1.800.
Sími: 563 0300 - Fax: 552 3855 - Kt: 631294-2279 -
Ritstjóri: Áskell Þórisson (ábm.) - Beinn sími ritstjóra:
563 0375 - Auglýsingastjóri: Eirikur Helgason - Beinn
sími auglýsingastjóra: 563 0303 -
Blaðamaður: Hallgrimur Indriðason. - Blaöstjórn:
Sigurgeir Þorgeirsson, Hörður Harðarson, Þórólfur
Sveinsson. - Netfang: bbl@bondi.is -
Umbrot: Prentsnið - Prentun: isafoldarprentsmiðja -
Nr. 124- ISSN 1025-5621
Silfursmiði í
sveitirnar!
Þann 14. janúar verður
námskeið í silfursmíði (íslenska
víravirkið) í Sveitahótelinu
Sveinbjarnargerði við Eyjafjörð.
Námskeiðið er haldið í
samvinnu við Fræðslunet
Austurlands og er einkum ætlað
ferðaþjónustufólki í dreifbýli,
bændum og búaliði. Kennarar
eru silfursmiðir frá Egilsstöðum.
„Við viljum fá silfursmiði aftur út í
sveitirnar,“ sagði Jónas
Halldórsson í Sveitahótelinu
Sveinbjarnargerði. „Hér á árum
áður voru silfursmiðir víða um
land og það þarf endilega að
efla þessa þjóðlegu listgrein."
Námskeiðið stendur í 30
klukkustundir. Þátttakendur fá
að smíða átta blaða nælu þar
sem flest undirstöðuatriði
víravirkisins koma fyrir: beygðar
höfuðbeygjur, gerð lauf og
raðað inn í laufin. Þá hanna
þátttakendur eigin hlut.
Þátttaöku þarf að tilkynna fyrir 6.
janúar í sfma 462 4500.
Fituskert mjólk
og bakteríur
Fram kom í bresku blaði fyrir
skömmu að meiri hætta væri á
bakteríum á borð við salmonellu
og ecoli í fituskertri mjólk en
nýmjólk. Ástæðan mun vera sú
að mörg lítil mjólkurbú í
Bretlandi nota vélar sem voru
smíðaðar áður en fituskert mjólk
varð vinsæl. í frétt Mbl. um þetta
mál segir að í þessum
mjólkurbúum sé rjóminn skilinn
frá en mjólkin sem efir verði sé
ekki gerilsneydd sem skyldi.
Breyttar reglur
Landbúnaðarráðuneytið hefur
gefið út reglugerð um breytingu
á reglugerð um varnir gegn því
að dýrasjúkdómar berist til
landsins og um takmörkun á
innflutningi afurða dýra, sem
hafa fengið vaxtaraukandi efni.
Leiki rökstuddur grunur á því að
notaðar vélar og áhöld, þar með
taldar hestakerrrur, hafi verið
notaðar í landbúnaði skal
yfirdýralækni tilkynnt um
flutninginn. Ekki má afgreiða
vöruna fyrr en yfirdýralæknir
hefur gefið samþykki sitt.
Reglugerðin var gefin út 25.
október og hefur tekið gildi.
Varað við ofáti
Þakkargjörðardagurinn var
haldinn hátíðlegur í Banda-
ríkjunum um síðustu helgi og
var athyglisvert að sjá að á
bandarískum fréttavefjum birtust
fréttir þar sem verið var að vara
fólk við að borða of mikið eins
og fólki er tamt að gera á
hátíðisdögum. Því gætu fyllt
ýmsir miður skemmtilegir kvillar.
Bændablaðið veit ekki til þess
að slíkar auglýsingaherferðir
séu farnar af stað hér en finnst
að það hljóti að vera full ástæða
til því þó að vissulega sé viljl til
þess að íslendingar neyti sem
mests af landbúnaðarvörum þá
er allt gott í hófi. Grunur leikur á
að íslendingar stundi ofát á
stórhátíöum ekki síður en
Bandaríkjamenn og hlýtur það
að teljast umhugsunarefni nú
þegar jólahátíðin nálgast
óðfluga.